Đại diện WWF Việt Nam phân tích, trong những năm gần đây, các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng khốc liệt hơn. Trong khi đó, các hệ sinh thái tự nhiên ven biển, đặc biệt là các dải rừng ngập mặn sẽ trở thành những lá chắn tốt nhất để bảo vệ sinh mạng, tài sản cũng như sinh kế của người dân ven biển.
Đại diện WWF Việt Nam phân tích, trong những năm gần đây, các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng khốc liệt hơn. Trong khi đó, các hệ sinh thái tự nhiên ven biển, đặc biệt là các dải rừng ngập mặn sẽ trở thành những lá chắn tốt nhất để bảo vệ sinh mạng, tài sản cũng như sinh kế của người dân ven biển.

Mới đây, Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã báo cáo lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường việc UBND tỉnh Thái Bình ban hành Quyết định số 731/2023 xác định vị trí, quy mô diện tích, ranh giới khu rừng đặc dụng tại ba xã ven biển Nam Phú, Nam Hưng và Nam Thịnh (huyện Tiền Hải), còn gọi là Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải.

Theo quyết định này, Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải bị thu hẹp diện tích từ 12.500ha xuống còn 1.320ha (giảm 11.050ha, tương đương gần 90%). Phần diện tích này sẽ được xây dựng thành khu đô thị, du lịch, nghỉ dưỡng, sân golf Cồn Vành - Cồn Thủ (đã được UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu xây dựng).

Trao đổi với báo chí, Lãnh đạo Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học khẳng định, Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải có giá trị đa dạng sinh học cao và cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa huyện Tiền Hải; góp phần bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học của tỉnh Thái Bình.

Nơi đây chứa đựng các sinh cảnh quan trọng của 215 loài chim với nhiều loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, 116 loài thực vật, 113 loài côn trùng, 37 loài lưỡng cư, bò sát.

Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải là một trong hai vùng lõi của khu Dự trữ sinh quyển thế giới châu thổ sông Hồng, được UNESCO công nhận vào năm 2004, cũng đã khẳng định rõ tầm quan trọng và giá trị đa dạng sinh học của khu bảo tồn đối với quốc gia và thế giới.

Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học cũng cho biết, đến thời điểm này chưa hề nhận được công văn xin ý kiến về vấn đề trên từ tỉnh Thái Bình.

Quyết định số 731 của UBND tỉnh Thái Bình đã điều chỉnh diện tích khu bảo tồn thiên nhiên giảm tới gần 90% có ảnh hưởng tới việc thực hiện các mục tiêu về bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện các cam kết quốc tế.

Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học cho rằng Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải cần tiếp tục được duy trì và bảo vệ đảm bảo nguyên tắc hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, không đánh đổi môi trường với phát triển kinh tế.

Được biết, lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Thái Bình cung cấp thông tin, làm rõ phản ánh về các cơ sở pháp lý, thực tiễn đối với việc điều chỉnh diện tích Khu bảo tồn Tiền Hải. Cụ thể, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đã ký ban hành văn bản số 6941/BTNMT – BTĐD, đề nghị UBND tỉnh Thái Bình làm rõ thông tin phản ánh của báo chí về Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải. Thông tin gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường bằng văn bản trước ngày 25/8/2023.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải được xác lập theo Quyết định số 2159/QĐ-UBND ngày 26/9/2014 của UBND tỉnh Thái Bình với diện tích 12.500 ha (gồm 1.430ha rừng, 11.050ha đất ngập nước và bãi bồi); sau đó được chuyển tiếp thành khu dự trữ thiên nhiên theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học tại Quyết định số 1107/QĐ-BTNMT ngày 12/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc công bố Danh mục các khu bảo tồn. Vị trí của Khu bảo tồn nằm ở tả ngạn cửa Ba Lạt thuộc huyện Tiền Hải, ranh giới phía Tây giáp đê thuộc các xã Nam Phú, Nam Hưng và Nam Thịnh. Phía Nam Khu bảo tồn là sông Hồng, phía Đông là dải cồn cát cao Cồn Vành, Cồn Thủ từ cửa Ba Lạt đến cửa Lân, tiếp giáp với biển.

Đồng thời, KBTTN Tiền Hải là di sản thiên nhiên theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 20 Luật Bảo vệ môi trường và là vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng.

Hiện tại, Việt Nam đã tham gia Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal, với mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 30% diện tích đất liền (gọi tắt là mục tiêu 30×30), các vùng nước nội địa, vùng ven biển và biển, đặc biệt là các khu vực có tầm quan trọng đặc biệt đối với đa dạng sinh học, các chức năng và dịch vụ của hệ sinh thái, được bảo tồn, quản lý hiệu quả, có tính đại diện về mặt sinh thái, kết nối tốt và công bằng.

Tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chiến lược đề ra 5 nhóm nhiệm vụ ưu tiên, bao gồm: Bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái quan trọng; Bảo vệ và phục hồi các loài hoang dã; kiểm soát các hoạt động gây tác động tiêu cực đến ĐDSH; Lượng giá, sử dụng bền vững ĐDSH; Bảo tồn nguồn gen và chia sẻ lợi ích.

Liên quan đến quy hoạch thu hẹp diện tích khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải, theo đại diện Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF), việc điều chuyển quy hoạch các khu bảo tồn theo hướng thu hẹp, gây tác động tiêu cực đến bảo tồn cần hết sức cẩn trọng, và phải dựa trên đánh giá tác động môi trường và tuân thủ chặt chẽ quy trình tham vấn tất cả các bên liên quan.