Các hãng ô tô chuyển hướng sang xe hybrid thách thức làn sóng xe điện

Xu hướng xe điện nhằm giúp ngành giao thông toàn cầu giảm phát thải và tiết kiệm nhiên liệu. (Nguồn: Xinhua)

Xu hướng đổi chiều?

Theo CNBC đưa tin, các nhà sản xuất ô tô tại Mỹ đang hướng tới các dòng xe hybrid để xoa dịu nhu cầu của người tiêu dùng, đồng thời tránh các hình phạt tốn kém liên quan đến tiêu chuẩn khí thải và tiết kiệm nhiên liệu của liên bang.

Các chiến lược chuyển hướng được coi là trái chiều với xu hướng chuyển đổi từ xe xăng sang xe chạy điện hoàn toàn (Electric vehicles – EV) trên toàn ngành giao thông vận tải toàn cầu. Trong khi trước đó, nhiều công ty ô tô đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các phương tiện chạy hoàn toàn bằng điện. Chính phủ Mỹ cũng khuyến khích tăng thêm nhiều xe điện trên đường phố quốc gia này càng nhanh càng tốt.

Tuy nhiên, dòng xe hybrid – xe có động cơ đốt trong truyền thống kết hợp với công nghệ pin EV – có thể giúp ngành công nghiệp ô tô giảm mức tiêu thụ nhiên liệu và khí thải trong thời gian ngắn, đồng thời giúp người tiêu dùng dễ dàng thích nghi với xu hướng điện khí hoá giao thông hơn.

Theo Edmunds – trang web tổng hợp và phân tích thị trường xe Mỹ rất uy tín hơn 50 năm qua, doanh số bán xe hybrid điện truyền thống (hybrid electric vehicles – HEV), chẳng hạn như Toyota Prius, sẽ vượt xa doanh số bán ô tô chạy hoàn toàn bằng điện trong năm 2023.

Cụ thể, trong 11 tháng từ đầu năm 2023, dòng xe HEV chiếm 8,3% doanh số bán ô tô ở quốc gia này, tương ứng với , khoảng 1,2 triệu xe được bán ra, tăng 2,8% so với tổng doanh số bán xe hybrid cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, xe chạy điện hoàn toàn chỉ chiếm 6,9% tổng doanh số bán xe, tương đương khoảng 976.560 chiếc, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Dòng xe hybrid điện có sạc (plug-in hybrid electric vehicles – PHEV) chiếm 1% tổng doanh số bán ô tô của Mỹ.

Jessica Caldwell, Giám đốc điều hành Edmunds cho biết: “Đã có rất nhiều diễn đàn trao đổi trong vài năm qua về xu hướng điện khí hoá hoàn toàn và bỏ qua giai đoạn chuyển dịch thông qua xe hybrid. Nhưng rõ ràng, xe hybrid vẫn chưa dừng ở đó. Có nhiều người tiêu dùng quan tâm đến vấn đề điện khí hoá giao thông (PV – vì các tác động với môi trường), nhưng vẫn chưa sẵn sàng sử dụng xe chạy điện hoàn toàn”.

Phiên bản Prius Prime 2023 của hãng Toyota được trưng bày vào tháng 4/2023. (Nguồn: CNBC)

Xe hybrid cũng có thể có chi phí thấp hơn và giải tỏa nhiều mối lo ngại thường liên quan đến xe điện như lo lắng về phạm vi hoạt động và thiếu cơ sở hạ tầng sạc.

Theo Edmunds, giá trung bình của một chiếc xe hybrid tại Mỹ trong năm vừa qua là 42.381 USD; so với giá trung bình của một chiếc xe điện là 59.400 USD, một chiếc PHEV là 60.700 USD và một chiếc xe xăng truyền thống là 44.800 USD.

Đầu tháng này, ngân hàng Morgan Stanley công bố, các hãng ô tô lớn như Toyota Motor, Honda Motor, Huyndai Motor, và gồm cả Kia, chiếm đến 90% doanh số bán xe hybrid tại Mỹ. Đại diện của các nhà sản xuất ô tô này cũng cho biết họ đang cố gắng tăng sản lượng và doanh số bán xe hybrid ở Mỹ.

Eric Watson, phó chủ tịch kinh doanh của Kia America, trả lời CNBC: “Trong khi quá trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy bằng điện hoàn toàn sẽ mất thời gian, thì các dòng xe hybrid và plug-in hybrid sẽ đóng vai trò quan trọng trong các mục tiêu ngắn hạn và trung hạn của Kia America”.

Sự tham gia của các "gã khổng lồ" ngành ô tô Mỹ

Các “gã khổng lồ” của ngành ô tô Mỹ như Ford Motor, Stellantis và General Motors dường như cũng không thể bỏ qua chiến lược chuyển hướng này.

Ford Motor có cung cấp dòng xe PHEV nhưng cũng đang có chiến lược nghiêng về HEV. Điều này được thể hiện trong chiến lược do hãng công bố vào tháng 9 vừa qua về việc sẽ tăng gấp đôi doanh số bán mẫu hybrid V-6 trong năm 2024. Giám đốc điều hành Ford Jim Farley cũng cho biết hãng sẽ tăng gấp 4 lần sản lượng của dòng xe hybrid điện.

Doanh số bán xe hybrid của Ford tính đến tháng 11 năm nay đã tăng 23% so với cùng kỳ năm 2022 lên hơn 121.000 chiếc, tương đương 6,8% tổng doanh số bán hàng của hãng. Trong khi đó, doanh số bán xe điện của Ford chỉ tăng 16,2% lên khoảng 62.500 chiếc, chiếm 3,5% tổng doanh số của hãng.

Stellantis, công ty mẹ của Chrysler, cũng mới công bố chiến lược sẽ tăng sản lượng các dòng xe PHEV trước khi tập trung hoàn toàn vào xe EV. Đây cũng là hãng bán xe PHEV hàng đầu ở Mỹ khi dòng xe này chiếm khoảng 10% doanh thu Quý 3 của công ty. Sản phẩm bán chạy nhất là SUV Jeep Wrangler và Grand Cherokee.

Dòng xe thể thao hybrid Chevrolet Corvette E-Ray của hãng General Motors. (Nguồn: GM)

Trong khi đó, hãng General Motors dường như vẫn chưa sẵn sàng thay đổi chiến lược sản xuất xe điện EV của mình. Hãng ô tô này đặt mục tiêu sẽ chuyển hướng hoàn toàn xe EV vào năm 2035.

Trước đó, một trong những dòng xe PHEV nổi tiếng nhất của General Motors là Chevrolet Volt nhưng hãng đã ngừng sản xuất từ đầu năm 2019 do nhu cầu ít và chi phí lớn. Kể từ đó, nhà sản xuất ô tô này đã không cung cấp một mẫu xe hybrid nào khác ở Mỹ ngoài dòng Chevrolet Corvette E-Ray mới ra mắt gần đây, một phiên bản hybrid của mẫu xe thể thao nổi tiếng. Dù vậy, hãng ô tô này hiện vẫn đang cung cấp một số dòng xe hybrid, bao gồm cả PHEV, ở Trung Quốc.

Giám đốc điều hành General Motors – Mary Barra cho biết hãng sẽ “linh hoạt dựa trên nhu cầu của khách hàng”.

Đáp ứng quy định về giảm phát thải và tiết kiệm nhiên liệu

Được biết, các chiến lược chuyển hướng này được xem là một trong những giải pháp nhằm đáp ứng các quy định của liên bang về kiểm soát khí thải và tiết kiệm nhiên liệu. Nếu không tuân thủ, các hãng ô tô có thể đối mặt với hàng trăm tiệu đô la tiền phạt.

Theo thông tin do Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia công bố vào tháng 6, General Motors và Stellantis đã buộc phải nộp tổng cộng 363,8 triệu USD tiền phạt vì không đáp ứng các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu của liên bang đối với ô tô và xe tải mà họ sản xuất trong những năm trước.

Chính quyền Mỹ đã ban hành quy định ràng buộc các nhà sản xuất xe phải giảm phát thải và tiết kiệm nhiên liệu với mức phạt rất lớn. (Nguồn: AFP)

Con số tiền phạt này đã tăng lên đáng kể từ khi chính phủ Mỹ ban hành các quy định mới ràng buộc các nhà sản xuất ô tô phải cải thiện hiệu quả sử dụng nhiên liệu, trách nhiệm với môi trường và hướng tới xe điện.

Hội đồng Chính sách Ô tô Hoa Kỳ ước tính, các nhà sản xuất ô tô sẽ phải đối mặt với mức phạt tới 14 tỷ USD trong giai đoạn từ 2027 – 2032 nếu họ không có những thay đổi đáng kể từ ngay bây giờ. Theo Reuters, ước tính khoản tiền phạt sẽ khiến General Motors thiệt hại tới 6,5 tỷ USD, Stellantis tới 3 tỷ USD và Ford 1 tới tỷ USD.

“Mọi người cuối cùng cũng nhìn thấy thực tế”

Sự quay trở lại của các dòng xe hybrid đặc biệt có ý nghĩa đối với Toyota – hãng xe được coi là nhà tiên phong về dòng xe hybrid truyền thống với chiếc Prius.

Trớ trêu thay, khi công bố chiến lược phát triển kết hợp giữa HEV, PHEV và EV vào vài năm trước, hãng ô tô này đã bị chỉ trích là “thiếu cam kết đối với một tương lai chạy hoàn toàn bằng điện”. Thời điểm ấy, phản hồi của Toyota là họ cần đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong khi đảm bảo chuyển dịch dần dần sang xe điện cần nhiều thời gian hơn thế.

Chủ tịch và cựu Giám đốc điều hành của Toyota, Akio Toyoda từng bị chỉ trích vì chiến lược chuyển dịch "nửa vời" sang xe EV. (Nguồn: Toyota)

Công ty còn cho biết thêm, họ đã tính đến toàn bộ tác động môi trường của việc sản xuất xe điện so với các phương tiện hybrid điện. Theo đó, với mỗi 8 chiếc hybrid do hãng sản xuất có quãng đường tối đa 40 dặm có thể giảm phát thải 8 lần lượng khí nhà kính so với mỗi chiếc xe điện có quãng đường tối đa 320 dặm.

Lập luận của Toyota vào thời điểm đó vẫn là họ đang đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và lên kế hoạch áp dụng dần dần trên toàn cầu, điều này đương nhiên sẽ khiến một số thị trường chuyển sang xe điện sớm hơn các thị trường khác.

Trả lời The Wall Street Journal vào hồi tháng 10, Chủ tịch và cựu Giám đốc điều hành của Toyota, Akio Toyoda nói rằng. “Mọi người cuối cùng cũng nhìn thấy thực tế”. Ông đã từng bị chị trích nặng nề vì cách tiếp cận chậm hơn đối với xu hướng xe điện.