Thủ tướng đồng ý tăng thêm vốn vào dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Cao Bằng.

Trong thông báo này, Thủ tướng yêu cầu tỉnh Cao Bằng kiên quyết thực hiện việc cắt giảm các dự án chưa cấp bách, hiệu quả thấp, cắt giảm số lượng dự án đầu tư công chưa cấp bách để điều chuyển và tập trung vốn thực hiện các dự án trọng điểm của tỉnh, đặc biệt là dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Cao Bằng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và mọi nguồn lực để triển khai và hoàn thành dự án đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh trước năm 2025 nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt lớn nhất về kết cấu hạ tầng giao thông.

Giao 5 bộ gỡ vướng cho dự án BT Nam vành đai 3, Hà Nội
Thủ tướng yêu cầu Cao Bằng căn cứ phương án tài chính và hiệu quả đầu tư, quyết định việc bổ sung thêm vốn Nhà nước cho dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Cùng với việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng tuyến đường cao tốc, Thủ tướng yêu cầu địa phương cần nghiên cứu và triển khai đồng bộ công tác quy hoạch các khu công nghiệp, khu đô thị để mở ra không gian phát triển và tạo động lực phát triển mới cho tỉnh Cao Bằng.

Bên cạnh đó, Cao Bằng cần phát huy, khai thác tiềm năng, lợi thế sẵn có, đặc biệt là khi tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh hoàn thành để tập trung phát triển hai ngành kinh tế mũi nhọn là du lịch và kinh tế cửa khẩu.

Về một số kiến nghị của địa phương đối với dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Cao Bằng căn cứ phương án tài chính và hiệu quả đầu tư, quyết định việc bổ sung thêm vốn Nhà nước tham gia vào dự án (từ nguồn vốn ngân sách địa phương).

Việc bổ sung vốn Nhà nước (bao gồm cả vốn ngân sách Trung ương và vốn ngân sách địa phương) cần bảo đảm không quá 50% tổng mức đầu tư theo đúng quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư.

Giao 5 bộ cho ý kiến dự án đối ứng BT của khu đô thị Nam đường vành đai 3

Trong văn bản Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, các cơ quan liên quan và UBND TP Hà Nội nghiên cứu, xem xét, có ý kiến rõ về việc ký kết hợp đồng BT (Xây dựng – chuyển giao) đối với dự án nêu trên đã thực hiện đúng quy định của pháp luật tại thời điểm ký hợp đồng chưa?.

Đồng thời, có ý kiến tham mưu, đề xuất cụ thể về kiến nghị của Công ty CP Bitexco theo đúng quy định pháp luật, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trước đó, Hà Nội quyết định dừng giao 6,6ha đất trong khu đô thị Nam đường vành đai 3 (The Manor Central Park) theo hợp đồng đổi đất lấy hạ tầng (BT) đã ký với Công ty CP Bitexco (Bitexco), vì cho rằng giá trị một phần quỹ đất đối ứng đã giao cho nhà đầu tư (14,2ha) đã vượt giá trị công trình BT - đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An.

Vào năm 2014, TP Hà Nội và Bitexco đã ký hợp đồng BT số 02, năm 2018 ký phụ lục hợp đồng số 06 về việc thực hiện dự án đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An theo hợp đồng BT.

Đổi lại việc Bitexco bỏ tiền làm đường, TP Hà Nội cam kết giao cho Bitexco 20,8ha đất ở trong khu đô thị Nam đường vành đai 3.

Việc giao đất cho Bitexco theo hợp đồng BT sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn, giai đoạn 1 giao 14,2ha, giai đoạn 2 giao 6,6ha. Quỹ đất này theo quy hoạch sẽ được Bitexco xây dựng nhà thấp tầng và chung cư thương mại để bán.

Một góc đô thị Nam vành đai 3 đã được TP Hà Nội giao đất cho Bitexco
Một góc đô thị Nam vành đai 3 đã được TP Hà Nội giao đất cho Bitexco

Nhưng đến nay Hà Nội chưa thực hiện việc giao đất giai đoạn 2 cho Bitexco, vì cho rằng quỹ đất 14,2ha giao cho nhà đầu tư xây dựng nhà thấp tầng để bán đã vượt giá trị công trình BT, khoảng 1.550 tỉ đồng.

Trong kiến nghị gửi tới Thủ tướng mới đây, Bitexco cho rằng việc TP Hà Nội chưa hoàn thành việc giao đất giai đoạn 2 cho nhà đầu tư là chưa hoàn thành nghĩa vụ và trách nhiệm như hợp đồng BT đã ký kết.

Cũng theo nhà đầu tư này, giá trị quỹ đất đối ứng cho nhà đầu tư thời gian qua bị tăng lên theo giá thị trường dẫn đến quỹ đất thanh toán cao hơn giá trị công trình BT một phần do sự chậm trễ khách quan 10 năm qua, có nguyên nhân chủ yếu từ phía Nhà nước.

Trong kiến nghị gửi tới Thủ tướng, nhà đầu tư Bitexco cũng nhấn mạnh việc UBND TP Hà Nội chưa hoàn thành trách nhiệm, nghĩa vụ của Nhà nước trong hợp đồng BT gây thiệt hại lớn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, Bitexco đề nghị Thủ tướng xem xét, tổ chức cuộc họp gồm các bên liên quan, nhằm tháo gỡ vướng mắc để nhà đầu tư sớm hoàn thiện dự án.

Bitexco cũng cam kết sẽ thực hiện đúng nguyên tắc ngang giá trong đổi đất lấy hạ tầng, đồng thời cam kết sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với việc đối trừ quỹ đất giai đoạn 2 (thanh toán bổ sung phần chênh lệch giữa giá trị quỹ đất với giá trị công trình BT).

Cho ý kiến về việc Hà Nội dừng giao đất cho Công ty CP Bitexco tại khu đô thị Nam đường vành đai 3, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho rằng dự án đã ký kết hợp đồng BT trước ngày Luật PPP có hiệu lực thi hành nên việc triển khai dự án, thanh toán theo quy định của hợp đồng BT đã ký kết và quy định pháp luật tại thời điểm ký kết hợp đồng.

Còn theo Bộ Tư pháp, đối với hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án trước 1/1/2018 mà chưa hoàn thành việc thanh toán cho nhà đầu tư thì tiếp tục thực hiện việc thanh toán theo nội dung hợp đồng BT đã ký kết.

Hồi tháng 3/2021, Thành ủy Hà Nội ban hành Thông báo về kết luận của Thường trực Thành ủy về tình hình, kết quả triển khai thực hiện một số dự án đầu tư trên địa bàn thành phố, trong đó giao Ban Cán sự đảng UBND TP chỉ đạo rà soát toàn bộ nguồn gốc, quá trình triển khai thực hiện, khó khăn, vướng mắc của dự án Khu đô thị Nam đường vành đai 3 và dự án xây dựng đường giao thông bao quanh Khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An theo hình thức BT của Công ty CP Bitexco.

Trên cơ sở đó, xem xét, giải quyết các kiến nghị của nhà đầu tư theo đúng các quy định của pháp luật; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền đối với các nội dung vượt thẩm quyền.

Liên quan đến dự án này, tháng 9/2020, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 350 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Bitexco do Công ty thi công khi chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt theo quy định.

Trước đó, vào năm 2017, Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện một số dự án BT, BOT trong lĩnh vực giao thông trên địa bàn TP Hà Nội, trong đó chỉ rõ những vi phạm tại dự án BT đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An.

Theo Thanh tra Chính phủ, dự án bị chậm tiến độ so với yêu cầu do năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết. Công tác lập, thẩm định và phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác do tính sai khối lượng, áp dụng đơn giá và định mức không đúng, làm tăng số tiền 12,17 tỷ đồng.

Đồng thời, công tác lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công chưa chính xác do tính sai khối lượng; áp dụng đơn giá và áp dụng định mức chưa đúng, làm sai tăng số tiền 15,9 tỷ đồng.

Tại báo cáo kiểm toán năm 2017, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt vấn đề trong các dự án BT của Hà Nội; trong đó có dự án của Bitexco thực hiện. Theo Kiểm toán Nhà nước, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An do Bitexco làm chủ đầu tư đội vốn không căn cứ lên tới 36,79 tỷ đồng.