ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

Quá trình hình thành và phát triển của ACV

ACV - Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (Airports Corporation of Vietnam được thành lập theo Quyết định số 238/QĐ-BGTVT ngày 08/02/2012 của Bộ trưởng Giao thông vận tải trên cơ sở hợp nhất ba Tổng công ty: Tổng công ty Cảng hàng không miền Bắc, Tổng công ty Cảng hàng không miền Trung và Tổng công ty Cảng hàng không miền Nam.

Ngày 06/10/2015, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1710/QĐ- TTg phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty mẹ - Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam.

Ngày 10/12/2015, ACV đã tổ chức chào bán lần đầu ra công chúng 77,8 triệu cổ phần (chiếm 3,47% vốn điều lệ) tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh.

Ngày 16/03/2016, ACV đã tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông lần thứ nhất thành lập Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP.

Ngày 01/04/2016, ACV được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và chính thức chuyển đổi sang hoạt động là Công ty cổ phần. Bộ Giao thông vận tải là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại ACV.

Ngày 21/11/2016, cổ phiếu ACV chính thức được giao dịch trên sàn chứng khoán UPCOM, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội với mã chứng khoán ACV.

Ngày 12/11/2018, Bộ Giao thông vận tải đã thực hiện chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại ACV về Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Quá trình hình thành và phát triển của ACV.

Tổng công ty hiện đang độc quyền cung cấp các dịch vụ hàng không cho các hãng bay trong và ngoài nước như dịch vụ an ninh, dịch vụ mặt đất, phục vụ hành khách, cất cánh và hạ cánh… ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Theo báo cáo tài chính 2023 do ACV công bố ngày 19/4/2024 thì đơn vị này có vốn điều lệ đăng ký: 21.771.732.360.000 đồng (Bằng chữ: Hai mươi mốt nghìn bảy trăm bảy mươi mốt tỷ bảy trăm ba mươi hai triệu ba trăm sáu mươi nghìn đồng). Người đại diện theo Pháp luật là Ông Vũ Thế Phiệt - Tổng Giám đốc. Trụ sở chính tại Số 58 Trường Sơn, phường 2, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh; Mã cổ phiếu: ACV.

Ngành nghề kinh doanh chính của ACV

Hoạt động dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải hàng không: Đầu tư, quản lý vốn đầu tư, trực tiếp sản xuất, kinh doanh tại các cảng hàng không sân bay; Đầu tư, khai thác kết cấu hạ tầng, trang bị, thiết bị cảng hàng không, sân bay; Cung cấp dịch vụ bảo đảm an ninh hàng không, an toàn hàng không; Cung ứng các dịch vụ bảo dưỡng tàu bay, phụ tùng, thiết bị hàng không và các trang thiết bị khác; Cung ứng các dịch vụ kỹ thuật thương mại mặt đất; Các dịch vụ tại nhà ga hành khách, ga hàng hóa; Cung ứng dịch vụ thương nghiệp, bán hàng miễn thuế, các dịch vụ phục vụ sân đỗ tại các cảng hàng không và sân bay; Cung ứng xăng dầu, mỡ hàng không (bao gồm nhiên liệu, dầu mỡ bôi trơn và chất lỏng chuyên dùng) và xăng dầu tại các cảng hàng không, sân bay; Các dịch vụ hàng không, dịch vụ công cộng khác tại các cảng hàng không sân bay.

Mô hình quản trị, tổ chức kinh doanh và bộ máy quản lý

Mô hình hoạt động của ACV.

Danh sách ban giám đốc và cán bộ quản lý của ACV

Danh sách Ban Tổng Giám đốc và các cán bộ quản lý

Đến cuối năm 2023, Tổng số lượng cán bộ công nhân viên của ACV trung bình trong năm 2023 là 9.820 người, về cơ bản lao động năm 2023 tăng so với năm 2022.

Định hướng phát triển của ACV

Theo báo cáo tài chính 2023, ACV tiếp tục phát triển là doanh nghiệp nhà nước có vai trò chủ đạo, nòng cốt trong lĩnh vực quản lý khai thác và đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng Cảng hàng không, sân bay; tạo động lực cho sự phát triển của ngành hàng không Việt Nam, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước. Không đầu tư ngoài ngành.

Tiếp tục hoạt động theo mô hình Công ty mẹ-Công ty con; đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của ACV trên nền tảng công nghệ hiện đại, năng lực đổi mới sáng tạo, quản trị theo chuẩn mực quốc tế; phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp; quản lý chặt chẽ, bảo toàn và phát triển vốn, tài sản của doanh nghiệp.

Tập trung đầu tư phát triển hệ thống Cảng hàng không sân bay theo quy hoạch và kế hoạch của Nhà nước; nâng cao giá trị thương hiệu ACV; nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến quốc tế của các Cảng hàng không trọng điểm, cảng cửa ngõ quốc tế; góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của giao thông hàng không với các loại hình vận tải khác, phục vụ sự phát triển kinh tế, xã hội vùng, địa phương. Phát triển hệ thống Cảng hàng không sân bay gắn liền với bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Đảm bảo tốt thu nhập, đời sống người lao động.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong doanh nghiệp.

Tổng doanh thu năm 2023 của ACV được 19.934 tỷ đồng, đạt 102,97% kế hoạch năm, tăng 24,24% so với năm 2022.

Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của ACV trong năm 2023

Theo báo cáo thường niên 2023 của ACV thì sản lượng hành khách của ACV đạt 113 triệu khách, đạt 96% kế hoạch năm và tăng 14% so với năm 2022. Trong đó, khách quốc tế là 33 triệu khách, đạt 102% kế hoạch năm và tăng 2,7 lần so với năm 2022; khách nội địa là 80 triệu khách, đạt 93% kế hoạch năm, giảm 8% so với năm 2022;

Sản lượng hàng hóa bưu kiện năm 2023: 1.264 nghìn tấn, đạt 93% kế hoạch năm và tương đương 92% so với năm 2022. Trong đó, hàng hóa bưu kiện quốc tế là 903 nghìn tấn, đạt 91% kế hoạch năm, giảm 17% so với năm 2022; hàng hóa bưu kiện nội địa là 361 nghìn tấn, đạt 93% kế hoạch năm, tăng 22% so với năm 2022;

Tổng hạ cất cánh thương mại năm 2023: 711 nghìn lượt, đạt 91% kế hoạch năm, tăng 7% so với năm 2022. Trong đó, Hạ cất cánh quốc tế là 219 nghìn lượt, đạt 102% kế hoạch năm, tăng 92% so với năm 2022; Hạ cất cánh nội địa đạt 492 nghìn lượt, đạt 88% kế hoạch năm, giảm 11% so với năm 2022.

Tổng doanh thu năm 2023 của ACV được 19.934 tỷ đồng, đạt 102,97% kế hoạch năm, tăng 24,24% so với năm 2022. Với sự phục hồi tăng trưởng sản lượng vận chuyển của thị trường quốc tế, nhóm các doanh thu hoạt động kinh doanh của ACV đạt 17.490 tỷ đồng; tăng 49,25% so với năm 2022. Doanh thu hoạt động tài chính đạt 2.419 tỷ đồng, giảm 42,56% so với năm 2022 chủ yếu do giảm lãi chênh lệch tỷ giá đánh giá lại gốc ngoại tệ cuối kỳ so với năm trước.

Ngày 31/5/2024, ACV đã tổ chức ĐHĐCĐ thường niên 2024 theo hình thực trực tuyến. Theo tài liệu mới cập nhật, ACV sẽ trình cổ đông thông qua kế hoạch năm 2024 với mục tiêu doanh thu công ty mẹ ở mức 20.325 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 9.378 tỷ đồng, lần lượt tăng 2% và 6% so với thựchiện năm ngoái. Năm nay, ACV ước tính tổng lượng hành khách đạt 103 triệu khách, giảm nhẹ so với cùng kỳ. Trong đó, khách quốc tế đến Việt Nam bằng đường hàng không được dự báo đạt 30,7 triệu, tăng 22,5% nhưng khách trong nước lại giảm 10% so với năm 2023, xuống mức hơn 72 triệu. Về vận chuyển hàng hóa, ACV dự báo mức tăng trưởng 8% so với năm 2023, đạt gần 1,4 triệu tấn. Trong quý đầu năm, ACV ghi nhận doanh thu 5.643 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ năm trước. Sau khi trừ giá vốn, chi phí đồng thời không còn ghi nhận khoản lỗ do chênh lệch tỷ giá, lợi nhuận trước thuế tăng mạnh 79% so với quý 1/2023, lên mức 2.917 tỷ đồng, cao kỷ lục kể từ khi đi vào hoạt động.

Các dự án dự kiến khởi công năm 2024 của ACV bao gồm: Nhà ga HK T2 Cát Bi; Mở rộng nhà ga hành khách T2 – CHKQT Nội Bài; các dự án Nhà ga hàng hóa: Đà Nẵng; Cát Bi;...

Trong năm 2024, ACV ước tính tổng mức đầu tư lên đến 138.593 tỷ đồng trong đó nhu cầu vốn ở mức 34.450 tỷ đồng. Tổng công ty dự kiến sẽ tiếp tục đẩy mạnh các dự án trọng điểm, trong đó đáng chú ý nhất vẫn là Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư khoảng 110.000 tỷ đồng (tương đương hơn 4,6 tỷ USD), bao gồm 4 dự án thành phần. Trong đó, dự án thành phần 3 gồm các công trình thiết yếu trong cảng hàng không do ACV làm chủ đầu tư. Dự kiến sân bay Long Thành bắt đầu đi vào hoạt động vào năm 2026. Tiếp đến giai đoạn 2, sân bay Long Thành sẽ được xây thêm một đường cất hạ cánh cấu hình mở và nhà ga để đạt công suất 50 triệu khách/năm. Giai đoạn 3 sẽ hoàn thành hạng mục còn lại để sân bay đạt công suất 100 triệu khách/năm và trở thành sân bay lớn nhất Việt Nam trong tương lai. Trước đó, vào ngày 6/5, HĐQT ACV đã thông qua nghị quyết về việc vay vốn 1,8 tỷ USD từ 3 ngân hàng quốc doanh là Vietcombank, VietinBank và BIDV để tài trợ cho dự án sân bay Long Thành. Thời gian vay là 20 năm. Biện pháp đảm bảo là tài sản hình thành từ dự án (các hạng mục được phép thế chấp) cho dù các tài sản này đang có hay sẽ hình thành trong tương lai. Ngoài Cảng hàng không quốc tế Long Thành, ACV cũng đầu tư dự án Nhà ga T3 – Tân Sơn Nhất; Mở rộng Nhà ga T2 và hạ tầng đồng bộ - CHKQT Nội Bài; Nhà ga T2 Cát Bi; Nhà ga T2 Đồng Hới,... Các dự án dự kiến khởi công năm 2024 bao gồm: Nhà ga HK T2 Cát Bi; Mở rộng nhà ga hành khách T2 – CHKQT Nội Bài; các dự án Nhà ga hàng hóa: Đà Nẵng; Cát Bi;...

Liên danh của Tập đoàn Sơn Hải, Đèo Cả bị đánh trượt gói thầu hơn 6.300 tỷ đồng chỉ vì... 330.000 đồng

ACV cho rằng việc nhà thầu liên danh Đèo Cả đánh giá gói thầu 6.300 tỉ ở sân bay Long Thành có thể thất thoát ngân sách là nhận định chủ quan.

Tuy nhiên, những ngày qua ACV đang khiến dư luận chú ý khi dính lùm xùm về gói thầu số 4.7 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình sân đỗ tàu bay nhà ga hành khách và các công trình khác của sân bay Long Thành giai đoạn 1.

Cụ thể, liên danh Tập đoàn Đèo Cả kiến nghị Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) xem xét lại việc tổ chức đấu thầu đối với gói thầu 4.7 ở dự án sân bay Long Thành.

Được biết, gói thầu số 4.7 là gói thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình sân đỗ tàu bay nhà ga hành khách và các công trình khác của dự án thành phần 3 thuộc dự án sân bay Long Thành giai đoạn 1. Gói thầu trên có giá 6.368 tỉ đồng, được đấu thầu không qua mạng, theo phương thức một giai đoạn, hai túi hồ sơ. Có 2 liên danh nhà thầu tham gia dự án này, bao gồm:

Liên danh 1 gồm 6 nhà thầu: Liên danh Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC – Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn – Tổng công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam – Công ty Cổ phần phát triển Đầu tư xây dựng Việt Nam – Công ty Cổ phần Tập đoàn Cienco4 – Công ty Cổ phần Xây dựng công trình hàng không Sáu Bốn Bảy.

Giá dự thầu: 6.268 tỷ đồng (thấp hơn giá gói thầu 100 tỷ đồng).

Liên danh 2 gồm 8 nhà thầu: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả - Công ty Cổ phần Xây dựng Đèo Cả - Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả - Công ty Cổ phần Lizen – Tổng công ty Thăng Long-CTCP – Tổng công ty Đầu tư xây dựng Hoàng Long-CTCP – Công ty TNHH Hòa Hiệp – Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải.

Giá dự thầu: 5.852 tỷ đồng (thấp hơn giá gói thầu 516 tỷ đồng).

Ngày 29/7, ACV tiến hành mở thầu và sau đó đã thông báo Liên danh 2 không trúng thầu do "không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật".

Liên quan đến vấn đề trên, liên danh Đèo Cả cũng đã có văn bản kiến nghị Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Phản hồi kiến nghị vào ngày 15/8, Cục Quản lý đấu thầu cho hay nhà thầu (là tổ chức) đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 điều 5 của Luật Đấu thầu thì được coi là đáp ứng yêu cầu về tư cách hợp lệ khi tham dự thầu các gói thầu không áp dụng đấu thầu qua mạng thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này.

Theo Cục Quản lý đấu thầu, việc hồ sơ mời thầu quy định nhà thầu "không trong trạng thái bị tạm ngừng, chấm dứt tham gia hệ thống" để bảo đảm tư cách hợp lệ như đối với đấu thầu qua mạng là không phù hợp.

Phúc đáp văn bản của Tập đoàn Đèo Cả, ngày 15/8, Cục Quản lý Đấu Thầu cho biết: "Nhà thầu (là tổ chức) đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 5 của Luật Đấu thầu thì được coi là đáp ứng yêu cầu về tư cách hợp lệ khi tham gia dự thầu các gói thầu không áp dụng đấu thầu qua mạng thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này. Việc hồ sơ mời thầu quy định nhà thầu 'không trong trạng thái bị tạm ngừng, chấm dứt tham gia hệ thống' để bảo đảm tư cách hợp lệ như đối với đấu thầu qua mạng là không phù hợp".

Căn cứ văn bản ngày 15/8 của Cục Quản lý Đấu Thầu, Tập đoàn Đèo Cả tiếp tục có đơn kiến nghị lần 2 vào ngày 15/8 gửi tới ACV, khẳng định việc ACV đánh giá nhà thầu Hoàng Long không đáp ứng điều kiện là sai quy định Luật đấu thầu.

Đến ngày 20/8, Đèo Cả tiếp tục có kiến nghị lần 3 gửi ACV. Đèo Cả cho rằng trong lĩnh vực đấu thầu, Luật đấu thầu cũng là văn bản pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất, do đó trong trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật Đấu thầu và các quy định pháp luật khác liên quan thì ưu tiên áp dụng các quy định của Luật Đấu thầu để giải quyết kiến nghị và giải quyết tranh chấp tại tòa án.

Mặc dù vậy, bên mời thầu vẫn không xem xét lại quá trình đánh giá tư cách hợp lệ nhà thầu, không xử lý tình huống trong đấu thầu mà tiếp tục mở đề xuất tài chính của phía Liên danh 1 với giá dự thầu là 6.268 tỷ đồng, cao hơn giá dự thầu của liên danh 2 khoảng 416 tỷ đồng.

Theo Đèo Cả, việc bên mời thầu phớt lờ kiến nghị, đề nghị của nhà thầu, ý kiến của Cục quản lý Đấu thầu - Bộ Kế hoạch đầu tư, cố tình mở hồ sơ đề xuất tài chính khi chưa giải quyết thỏa đáng kiến nghị của nhà thầu là vi phạm các quy định về đấu thầu, đồng thời có thể gây ra hậu quả làm thất thoát cho ngân sách nhà nước khoảng 516 tỷ đồng.

Trong khi đó, trả lời phía Đèo Cả, ACV khẳng định đã thực hiện đúng quy định pháp luật.