Từ khởi nguồn là các phong trào đầu tư có trách nhiệm xã hội, mô hình ESG đã phát triển thành một tiêu chuẩn quan trọng trong đánh giá và quản lý doanh nghiệp trên toàn cầu. Việc tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, thu hút đầu tư mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Khởi nguồn là đầu tư có trách nhiệm xã hội – Tiền đề xu hướng ESG
Khái niệm về đầu
tư có trách nhiệm xã hội (Socially Responsible Investing - SRI) được
hình thành vào những năm 1960 và 1970, khi các nhà đầu tư bắt đầu cân nhắc các
yếu tố đạo đức và xã hội trong quá trình ra quyết định đầu tư.
Xu hướng đầu tư có trách nhiệm xã hội phát triển mạnh khi các doanh nghiệp nhận thức nhiều hơn về các yếu tố tác động xã hội, môi trường. (Ảnh minh họa)
Trước đó, mục tiêu
chính của đầu tư tài chính chủ yếu tập trung vào lợi nhuận, ít quan tâm đến tác
động của doanh nghiệp đối với xã hội và môi trường.
Tuy nhiên, khi các
phong trào phản đối chiến tranh, đấu tranh vì quyền con người và bảo vệ môi trường
lan rộng, một làn sóng nhà đầu tư đã xuất hiện, họ muốn đồng tiền của mình
không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn phải phù hợp với các giá trị đạo đức.
Trong giai đoạn
này, có thể kể đến một loạt các sự kiện xã hội và chính trị quan trọng đã thúc đẩy sự ra đời
của SRI.
Đơn cử, phong trào phản đối Chiến tranh Việt Nam khiến nhiều nhà đầu tư Mỹ tẩy chay các công ty sản
xuất vũ khí và cung cấp thiết bị quân sự phục vụ chiến tranh.
Phong trào đấu
tranh vì quyền công dân tại Mỹ khiến các tổ chức đầu tư và quỹ tài chính bắt đầu
đặt ra các tiêu chuẩn về quyền lao động và bình đẳng sắc tộc, tránh đầu tư vào
các công ty phân biệt đối xử hoặc vi phạm quyền con người.
Một ví dụ khác, vào
những năm 1970, nhiều tổ chức tài chính và quỹ hưu trí đã rút vốn khỏi các
doanh nghiệp có hoạt động tại Nam Phi nhằm phản đối chế độ phân biệt chủng tộc
tại quốc gia này. Đây được xem là một trong những chiến dịch đầu tư có trách
nhiệm xã hội quy mô lớn đầu tiên, góp phần thúc đẩy sự sụp đổ của chế độ
Apartheid vào đầu thập niên 1990.
Đặc biệt, nhận thức
về môi trường ngày càng gia tăng. Vụ tràn dầu Santa Barbara (1969) và sự ra đời
của Ngày Trái Đất đầu tiên (1970) đã làm gia tăng ý thức bảo vệ môi trường, dẫn
đến việc các nhà đầu tư bắt đầu xem xét các tác động sinh thái khi quyết định
rót vốn vào doanh nghiệp.
Nguyên tắc và phương pháp SRI ban đầu
Khi SRI bắt đầu phát triển, các nhà đầu tư sử dụng hai
phương pháp chính để sàng lọc danh mục đầu tư.
Một là "Sàng lọc tiêu cực" (Negative Screening), tức là tránh đầu tư vào các ngành công nghiệp gây hại, chẳng hạn như thuốc
lá, rượu bia, cờ bạc, vũ khí và nhiên liệu hóa thạch.
Hai là "Sàng lọc tích cực" (Positive Screening), tức là lựa chọn các công ty có thực hành đạo đức tốt, hoạt động kinh doanh bền
vững, tôn trọng quyền lao động và bảo vệ môi trường.
Đồng tiền không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn phải phù hợp với các giá trị đạo đức. (Ảnh minh họa)
Các quỹ đầu tư có trách nhiệm xã hội đầu tiên bắt đầu
ra đời, điển hình là Pax World Fund (1971), được thành lập với mục tiêu đầu tư
vào các công ty không liên quan đến chiến tranh và các ngành công nghiệp gây hại.
Có thể nói, từ nền tảng của SRI, các khái niệm về đầu
tư bền vững dần được mở rộng, không chỉ tập trung vào yếu tố đạo đức mà còn xem
xét đến các rủi ro môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp.
Xu hướng SRI đã đặt
nền móng cho sự hình thành của khung tiêu chuẩn ESG (Environmental, Social, and
Governance) trong những thập kỷ sau, trở thành một xu hướng đầu tư toàn cầu.
Sự ra đời của thuật ngữ ESG và quá trình hình thành, phát triển
Thuật ngữ ESG
(Environmental, Social, and Governance) lần đầu tiên được đưa ra trong báo cáo "Who
Cares Wins" năm 2004, một sáng kiến do Liên Hợp Quốc bảo trợ với sự tham
gia của 20 tổ chức tài chính từ 9 quốc gia.
Báo cáo này nhấn mạnh
rằng việc tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào quyết định đầu
tư và chiến lược kinh doanh sẽ giúp tạo ra thị trường tài chính bền vững hơn,
giảm rủi ro hệ thống và mang lại kết quả tốt hơn cho xã hội.
Đây được xem là dấu
mốc quan trọng trong việc chuẩn hóa khái niệm ESG trong giới tài chính và doanh
nghiệp toàn cầu.
Thực thi ESG đem lại lợi ích gì?
Sau khi ESG được
giới thiệu, khái niệm này nhanh chóng thu hút sự quan tâm rộng rãi từ các tổ chức
tài chính, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Các nghiên cứu sau đó đã chỉ ra rằng nhiều ưu điểm của các mô hình ESG.
Các công ty chú trọng
đến ESG có hiệu suất tài chính tốt hơn: Một số nghiên cứu
của Harvard Business School và Morgan Stanley cho thấy các doanh nghiệp có chiến
lược ESG mạnh mẽ thường tăng trưởng dài hạn tốt hơn, giảm thiểu rủi ro pháp lý,
và thu hút vốn đầu tư từ các quỹ tài chính bền vững.
Các giải pháp phát triển xanh và bền vững đang được các doanh nghiệp chú trọng. (Ảnh minh họa)
ESG giúp giảm rủi
ro đầu tư: Các công ty không tuân thủ ESG có thể gặp các vấn đề
về ô nhiễm môi trường, lao động trẻ em, tham nhũng, gây thiệt hại lớn về mặt
tài chính và uy tín. Ví dụ, sự cố tràn dầu Deepwater Horizon của BP (2010) đã
gây thiệt hại hàng chục tỷ USD và làm suy giảm giá trị cổ phiếu của BP.
Chính phủ và tổ chức
quốc tế ngày càng chú trọng đến ESG: Các quy định về
khí thải carbon, minh bạch tài chính, quyền lợi người lao động đã khiến ESG
không còn là lựa chọn mà trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp.
Sự gắn kết giữa ESG và các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs)
Năm 2015, Liên Hợp
Quốc thông qua 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (Sustainable Development Goals -
SDGs), nhằm định hướng sự phát triển toàn cầu trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội
và môi trường đến năm 2030.
ESG nhanh chóng được xem như công cụ chính để đo lường
và thúc đẩy các mục tiêu SDGs trong lĩnh vực kinh doanh.
Liên Hợp Quốc thông qua 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững năm 2015. I
Ví dụ, các tiêu
chí ESG có thể gắn với một số SDGs như sau:
Môi trường
(Environmental - E): Liên quan đến SDG 7 (Năng lượng sạch), SDG 13 (Hành
động vì khí hậu), SDG 14 (Bảo vệ đại dương).
Xã hội (Social -
S): Liên quan đến SDG 3 (Sức khỏe và phúc lợi), SDG 5
(Bình đẳng giới), SDG 8 (Công việc tốt và tăng trưởng kinh tế).
Quản trị
(Governance - G): Liên quan đến SDG 16 (Hòa bình, công lý và thể chế vững
mạnh), thúc đẩy minh bạch, chống tham nhũng.
Việc các doanh
nghiệp áp dụng ESG không chỉ giúp họ đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư mà còn đóng
góp trực tiếp vào mục tiêu phát triển bền vững của thế giới. Điều này đã tạo động
lực cho sự tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh trên phạm vi toàn cầu.
Xu hướng ESG trong giai đoạn hiện nay
Báo cáo Global Sustainable Investment Review 2020 thống kê có hơn 35.3
nghìn tỷ USD tài sản được quản lý theo các tiêu chí ESG, chiếm khoảng 36% tổng
tài sản đầu tư chuyên nghiệp toàn cầu.
Nhiều quốc gia đã
đưa ESG vào luật pháp và quy định doanh nghiệp, yêu cầu công ty niêm yết phải
công bố báo cáo ESG minh bạch.
Các tập đoàn lớn như
Microsoft, Tesla, Unilever, Nestlé đều cam kết mạnh mẽ về ESG, từ giảm phát thải
carbon đến tăng cường quyền lợi người lao động.
Với sự phát triển
này, ESG không còn là xu hướng mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc trong đầu
tư và kinh doanh, hướng tới một nền kinh tế bền vững và có trách nhiệm hơn.
Tại Việt Nam, khái
niệm ESG ngày càng được quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc
tế và cam kết về phát triển bền vững.
Chính phủ đã ban
hành nhiều chính sách thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn phát triển bền
vững, trong đó nhấn mạnh các trụ cột về môi trường, xã hội, quản trị nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.
Nhiều doanh nghiệp
lớn tại Việt Nam đã bắt đầu tích hợp các yếu tố ESG vào chiến lược kinh doanh của
mình, nhận thấy tầm quan trọng của việc phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội.
Hodeco vừa công bố thông tin về việc bị xử phạt hành chính do sai phạm trong kê khai thuế. Theo quyết định số 177/QĐ-XPHC ngày 17/1/2025 của Cục Thuế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, doanh nghiệp này phải nộp bổ sung hơn 1,2 tỷ đồng vào Ngân sách Nhà nước.
Không chỉ là một xu hướng, báo cáo ESG hay báo cáo phát triển bền vững, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng niềm tin với nhà đầu tư và tác động trực tiếp đến giá trị vốn hóa của doanh nghiệp.
Trong hai tháng đầu năm, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở mức cao lên tới 67.000 doanh nghiệp, bình quân mỗi ngày có tới 1.135 doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh hoặc làm thủ tục giải thể, phá sản.
Đây là chia sẻ của bà Nguyễn Thị Thu Hương, Tổng Giám đốc kiêm Thành viên HĐQT Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP (mã chứng khoán KBC), khi được cổ đông chất vấn về việc những năm qua luôn đặt kế hoạch cao nhưng đều không thực hiện được
CTCP Dược phẩm Trung ương 3 (HNX: mã chứng khoán DP3) vừa thông báo ngày 24/3 tới đây sẽ chốt danh sách cổ đông tham dự ĐHĐCĐ thường niên 2025 và tạm ứng cổ tức năm 2024.
Ngân hàng Commonwealth Bank of Australia (CBA) đã hoàn tất việc bán 4,4% cổ phần còn lại tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB). Việc CBA bán hết cổ phần tại VIB diễn ra trong bối cảnh VIB có những thay đổi về quy định sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài.
Ngày 5/3, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm công khai kết luận thanh tra đối với Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir và Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Cathay Việt Nam.
Chỉ trong vòng 1 tháng qua, Novaland đã liên tục công bố thông tin chậm trả gốc, lãi trái phiếu. Mới đây, Novaland lại "khất nợ" hơn 900 tỷ đồng gốc và lãi trái phiếu.
Hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại EU sẽ không còn bắt buộc thực hiện báo cáo môi trường hoặc chứng minh rằng họ không có giao dịch gián tiếp với các công ty có liên quan đến bóc lột lao động hoặc vi phạm nhân quyền. Ủy ban Châu Âu khẳng định rằng điều này không đồng nghĩa với việc nới lỏng quy định. Tuy nhiên, giới quan sát không đồng tình.
Từ ngày 11/2 đến 3/3/2025, VPS đã phát hành thành công 50 triệu trái phiếu. Với mệnh giá 100.000 đồng/trái phiếu, đợt phát hành này giúp VPS huy động được tổng cộng 5.000 tỷ đồng.
Grab đã mua lại Everrise từ quỹ đầu tư tư nhân Navis Capital Partners. Sau thâu tóm, công ty lên kế hoạch số hóa hoạt động của chuỗi siêu thị này và cung cấp dịch vụ giao hàng tạp hóa theo yêu cầu cho khách hàng.
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 651/QĐ-XPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH Xiong Lin (Việt Nam).
Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM ngày 4/3 công bố báo cáo kết quả đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng của CTCP Tập đoàn Đất Xanh (HoSE: mã chứng khoán DXG).
Ngày 26/3 sẽ là ngày Vietcombank (VCB) chốt danh sách cổ đông dự họp ĐHĐCĐ thường niên 2025. Ngân hàng dự kiến sẽ tổ chức họp tại Trường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực VCB, Ecopark (Văn Giang, Hưng Yên).
CTCP Tập đoàn Khải Hoàn Land (mã chứng khoán KHG) vừa chính thức hoàn thành việc mua lại toàn bộ 100% số lượng lô trái phiếu KHGH2123001, với tổng giá trị lên đến 300 tỷ đồng trước hạn.
TSMC, nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, vừa công bố kế hoạch đầu tư tiềm năng lên tới 100 tỷ USD vào Mỹ với mục tiêu xây dựng thêm 5 cơ sở sản xuất chip tại đây.
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?