Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thâm nhập vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ lớp học đến nơi làm việc, các mối quan hệ hợp tác giữa con người và AI (human-AI partnerships) được dự đoán sẽ trở thành một yếu tố phổ biến trong tương lai gần.
Nghiên cứu về mức độ niềm tin vào các "đồng nghiệp AI"
Không chỉ là công cụ hỗ trợ thông tin, công nghệ AI ngày càng đóng vai trò như một “đồng nghiệp” – cộng tác cùng con người trong các nhiệm vụ mang tính sáng tạo, phân tích và xử lý tình huống thực tế.
AI đang trở nên tự chủ hơn trong các hoạt động nhóm. (Ảnh tạo bởi AI)
Tuy nhiên, khi AI trở nên tự chủ hơn trong các hoạt động nhóm, nhất là khi tác nhân AI (AI agents) đang phát triển mạnh, một loạt câu hỏi đạo đức và tâm lý bắt đầu xuất hiện – đặc biệt là các câu hỏi: Con người có thể thực sự tin tưởng AI như những đồng nghiệp thực sự của mình? Khi nào thì AI nên giải thích hành động của mình để xây dựng niềm tin nơi con người?
Theo chuyên trang Psychology Today, một nghiên cứu công bố vào tháng 1/2025 đã khai thác chủ đề này bằng cách sử dụng một trò chơi điện tử nhiều người chơi theo dạng “cướp cờ”. Trong đó, người tham gia được chia thành 4 nhóm: hợp tác với AI hoặc con người, có hoặc không có phần giải thích hành động của đồng đội. Các tình huống trong trò chơi đều yêu cầu đồng đội (AI hoặc con người) ưu tiên thành công của cả nhóm, dù điều đó có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực cho một số cá nhân.
Kết quả cho thấy, niềm tin vào đồng đội AI thấp hơn đáng kể so với đồng đội con người trong một số tình huống. Đáng chú ý, người dùng có kỳ vọng cao về tính minh bạch và đạo đức ở AI hơn cả con người.
Khi đánh giá hiệu quả làm việc nhóm, các nhóm có AI được đánh giá cao hơn nếu AI có đưa ra lời giải thích, đặc biệt trong các tình huống nhạy cảm. Điều này nhấn mạnh vai trò của ngữ cảnh và sự minh bạch trong giao tiếp giữa người và AI.
Từ nghiên cứu này, nhiều hướng đi cho nghiên cứu tương lai được đặt ra: liệu niềm tin vào AI có thay đổi theo thời gian sử dụng? Con người phản ứng ra sao khi làm việc với AI trong môi trường có áp lực cao như y tế hoặc tài chính? Liệu các yếu tố văn hóa – ví dụ cá nhân chủ nghĩa so với tập thể – có ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận AI? Và điều gì sẽ xảy ra nếu AI có khả năng thấu cảm hay điều chỉnh hành vi theo cảm xúc con người?
Chúng ta đang đứng trước làn sóng đổi mới công nghệ AI lớn chưa từng có. Để đảm bảo rằng AI phát triển đúng hướng, khoa học và nhân văn phải song hành. Các nghiên cứu như trên không chỉ giúp định hình thiết kế hệ thống AI tương lai, mà còn giúp con người hiểu rõ hơn về chính kỳ vọng và giới hạn đạo đức của mình khi bước vào kỷ nguyên cộng tác với trí tuệ nhân tạo.
Người dùng có kỳ vọng cao về tính minh bạch và đạo đức ở AI hơn cả con người. (Ảnh: Forbes)
Làm sao để hợp tác với các "cộng sự ảo" để bảo vệ sự nghiệp trong kỷ nguyên AI?
Sự trỗi dậy của AI thường bị mô tả như một mối đe dọa đối với việc làm. Truyền thông liên tục cảnh báo về “robot thay thế con người” hay “máy móc chiếm chỗ lao động”.
Thực tế, rủi ro là có thật. Theo dự đoán, đến năm 2030, AI có thể tự động hóa đến 30% tổng số giờ làm việc tại Mỹ nói riêng. Đặc biệt, lực lượng lao động tri thức sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt.
Tuy nhiên, theo Forbes, cách tiếp cận thông minh hơn không phải là lo sợ, mà là tận dụng AI như một công cụ để nâng cao hiệu suất, mở rộng năng lực cá nhân, coi chúng như các "cộng sự" . Những người biết hợp tác cùng AI sẽ là những người có thể “miễn dịch” với sự thay đổi nghề nghiệp trong tương lai.
Hiểu rõ khả năng và giới hạn của AI
AI hiện nay rất giỏi trong xử lý dữ liệu lớn, phát hiện quy luật, đưa ra dự đoán và tối ưu hóa quy trình. Nó cũng vượt trội ở các nhiệm vụ như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận diện hình ảnh và tính toán phức tạp.
Tuy nhiên, AI vẫn yếu ở các khía cạnh như trí thông minh tổng quát, cảm xúc, sáng tạo và tư duy cấp cao. Công nghệ AI thiếu sự linh hoạt, trực giác và kỹ năng giao tiếp mà con người sở hữu. Các hệ thống AI mạnh nhất hiện nay vẫn mang tính chuyên biệt – cực kỳ hiệu quả trong một lĩnh vực cụ thể nhưng dễ rối loạn khi gặp tình huống lạ.
Ứng dụng AI trong từng lĩnh vực nghề nghiệp
Người lao động tri thức: Luật sư, kế toán, nhà phân tích, cố vấn – đều có thể dùng AI để tăng hiệu suất. AI giúp xử lý lượng dữ liệu khổng lồ, tìm ra thông tin quan trọng, soạn thảo hợp đồng, phát hiện xu hướng tài chính. AI thay con người làm việc lặp đi lặp lại để họ tập trung vào nhiệm vụ quan trọng hơn.
Người làm sáng tạo: Với nhà thiết kế, nghệ sĩ, nhà văn, AI không thay thế cảm xúc con người, nhưng lại hỗ trợ quá trình sáng tạo. Một kiến trúc sư có thể dùng AI để tạo bản phác thảo ý tưởng chỉ từ vài dòng mô tả. Nhà quảng cáo có thể dùng AI để tạo ra hàng nghìn phương án tiêu đề dựa trên đối tượng khách hàng. Với cách tiếp cận đúng, AI trở thành “trợ lý sáng tạo” lý tưởng.
Kỹ sư và nhà giải quyết vấn đề: Trong các ngành khoa học, kỹ thuật, vận hành và công nghệ thông tin, công nghệ AI có thể chạy hàng triệu mô phỏng, dự đoán lỗi máy móc, tối ưu hiệu suất. Kỹ sư có thể dùng AI để khám phá thiết kế mới. Nhân viên IT có thể dựa vào AI để phát hiện lỗ hổng bảo mật. Những vai trò này sẽ không biến mất – mà càng cần những người biết kết hợp AI với tư duy con người.
Làm sao để bảo đảm sự nghiệp trong kỷ nguyên AI. (Ảnh: Forbes)
Làm sao để bắt đầu?
Sau đây là các gợi ý của tạp chí Forbes để con người có thể làm việc hiệu quả hơn với các "cộng sự AI".
1. Học tập liên tục
- Trang bị kỹ năng bổ trợ AI: phân tích dữ liệu, lập trình, tư duy phản biện.
- Làm quen với các công cụ như Google Gemini, Microsoft Copilot, ChatGPT, Midjourney, DALL·E...
- Doanh nghiệp cần đầu tư đào tạo, nâng cao năng lực nhân sự phù hợp kỷ nguyên AI.
2. Thử nghiệm và đổi mới
- Xác định những quy trình lặp lại, nặng tính dữ liệu – đây là nơi AI phát huy tác dụng.
- Kết hợp AI vào quy trình làm việc để giảm thời gian làm việc tẻ nhạt.
- Khuyến khích tư duy sáng tạo bằng cách để AI đề xuất hướng đi mới.
3. Hợp tác giữa người và AI
- Xây dựng văn hóa làm việc nơi con người và AI bổ trợ lẫn nhau.
- Tạo các nhóm liên ngành kết hợp chuyên môn và kỹ năng AI.
- Mạnh dạn đề xuất thử nghiệm AI trong các phòng ban.
4. Khung đạo đức rõ ràng
- Đảm bảo AI được phát triển minh bạch, công bằng và có trách nhiệm.
- Tham gia thảo luận cộng đồng về đạo đức và sử dụng AI đúng cách.
5. Linh hoạt và thích nghi
- Coi thay đổi công nghệ là cơ hội, không phải mối đe dọa.
- Giữ tinh thần học hỏi, khám phá và sẵn sàng thích ứng với công cụ mới.
Công nghệ AI được xem là một bước tiến mang tính cách mạng. Thay vì sợ hãi, hãy biến AI thành đồng minh để phát triển kỹ năng, mở rộng tầm nhìn và dẫn đầu tương lai. Những ai chủ động học hỏi, tích hợp AI vào công việc, sẽ là những người bền vững và thành công nhất trong kỷ nguyên mới.
Cuộc đua phát triển tác nhân AI đang bước vào giai đoạn bùng nổ, khi các tập đoàn công nghệ trong nước và quốc tế không ngừng giới thiệu nền tảng mới, tích hợp AI tạo sinh, thị giác máy tính và trí tuệ đệ quy. Tác nhân AI được kỳ vọng trở thành hạ tầng cốt lõi cho tự động hóa tương lai.
Ủy ban Giải Nobel Thụy Điển ngày 8/10 công bố, Giải Nobel Hóa học năm 2025 đã được trao cho 3 nhà khoa học Susumu Kitagawa (Nhật Bản), Richard Robson (Úc) và Omar M. Yaghi (Mỹ), để vinh danh công trình tiên phong của họ trong việc phát triển các khung kim loại - hữu cơ (Metal-Organic Frameworks, MOFs), một loại vật liệu có cấu trúc tinh thể rỗng được xem là bước đột phá trong khoa học vật liệu hiện đại.
Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết nội dung đơn tố cáo liên quan việc người tiêu dùng mua mỹ phẩm online trên tài khoản của bà Chu Thanh Huyền, trong đó phản ánh người bán không xuất hóa đơn rõ ràng.
Lãnh đạo Cục Điện lực (Bộ Công Thương) khẳng định việc đăng ký lắp đặt điện Mặt Trời mái nhà là quy định cơ chế thông báo chứ không phải đăng ký hay xin-cho.
Khoảng 10 giờ sáng 7/10, tại nút giao Tú Mỡ - Phạm Hùng (phường Yên Hoà, Hà Nội), một số người dân, đi qua điểm ngập úng do mưa bão đã có biểu hiện tê chân tay, thậm chí có người ngã khuỵ.
Dự kiến miễn phí vé Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2026. Lộ trình và thời gian hoạt động tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên.
Bộ Xây dựng cùng các chủ đầu tư đã tập trung triển khai nhiều hạng mục quan trọng, hướng tới mục tiêu chuyến bay kỹ thuật đầu tiên vào ngày 19/12 tại Sân bay quốc tế Long Thành.
Chiều 6/10, tại họp báo quý 3/2025 của Bộ Công an, lãnh đạo Công an TP Hà Nội thông tin về những nghi vấn liên quan dự án tiền ảo AntEx của Shark Bình.
Tính chung 9 tháng năm 2025, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 8,3 triệu đồng, tăng 10%, tương ứng tăng 756 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước.
Công an tỉnh Đồng Nai phối hợp Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an đã bắt giữ 1 nghi phạm liên quan vụ bắn chết 3 người tại đại lý thu mua nông sản Thiên Hạnh, thuộc địa bàn thôn 6, xã Đak Nhau (huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước cũ).
Ngày 3/10, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án, khởi tố 6 bị can gồm Hoàng Thị Hường (còn gọi Hoàng Hường, 38 tuổi, quê Phú Thọ) cùng hai em rể của Hường và ba nhân viên về tội "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, khoảng đêm nay 3/10, rạng sáng 4/10, bão Matmo sẽ chính thức đi vào Biển Đông. Hiện tại, bão đang di chuyển nhanh theo hướng Tây Tây Bắc và có xu hướng mạnh lên.
Bộ Nội vụ đề xuất trong dịp nghỉ Tết Âm lịch năm 2026, công chức, viên chức sẽ được nghỉ 9 ngày (bao gồm 05 ngày nghỉ tết Âm lịch theo quy định và 04 ngày nghỉ hằng tuần).
Chính phủ Mỹ bắt đầu đóng cửa, ngừng phần lớn hoạt động của chính quyền liên bang do Nhà Trắng không đạt được thỏa thuận với đảng Dân chủ. Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ước tính lần đóng cửa này sẽ khiến 750.000 công chức liên bang phải nghỉ việc tạm thời, và những người này sẽ gánh chịu tổng thiệt hại tiền lương mỗi ngày khoảng 400 triệu USD.
Từ tháng 10/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: Các giao dịch vàng từ 20 triệu đồng/ngày phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng; Bỏ các hình thức đình chỉ học tập với học sinh vi phạm kỷ luật;Phụ nữ độc thân được quyền đông lạnh trứng và thụ tinh trong ống nghiệm...
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?