Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thâm nhập vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ lớp học đến nơi làm việc, các mối quan hệ hợp tác giữa con người và AI (human-AI partnerships) được dự đoán sẽ trở thành một yếu tố phổ biến trong tương lai gần.
Nghiên cứu về mức độ niềm tin vào các "đồng nghiệp AI"
Không chỉ là công cụ hỗ trợ thông tin, công nghệ AI ngày càng đóng vai trò như một “đồng nghiệp” – cộng tác cùng con người trong các nhiệm vụ mang tính sáng tạo, phân tích và xử lý tình huống thực tế.
AI đang trở nên tự chủ hơn trong các hoạt động nhóm. (Ảnh tạo bởi AI)
Tuy nhiên, khi AI trở nên tự chủ hơn trong các hoạt động nhóm, nhất là khi tác nhân AI (AI agents) đang phát triển mạnh, một loạt câu hỏi đạo đức và tâm lý bắt đầu xuất hiện – đặc biệt là các câu hỏi: Con người có thể thực sự tin tưởng AI như những đồng nghiệp thực sự của mình? Khi nào thì AI nên giải thích hành động của mình để xây dựng niềm tin nơi con người?
Theo chuyên trang Psychology Today, một nghiên cứu công bố vào tháng 1/2025 đã khai thác chủ đề này bằng cách sử dụng một trò chơi điện tử nhiều người chơi theo dạng “cướp cờ”. Trong đó, người tham gia được chia thành 4 nhóm: hợp tác với AI hoặc con người, có hoặc không có phần giải thích hành động của đồng đội. Các tình huống trong trò chơi đều yêu cầu đồng đội (AI hoặc con người) ưu tiên thành công của cả nhóm, dù điều đó có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực cho một số cá nhân.
Kết quả cho thấy, niềm tin vào đồng đội AI thấp hơn đáng kể so với đồng đội con người trong một số tình huống. Đáng chú ý, người dùng có kỳ vọng cao về tính minh bạch và đạo đức ở AI hơn cả con người.
Khi đánh giá hiệu quả làm việc nhóm, các nhóm có AI được đánh giá cao hơn nếu AI có đưa ra lời giải thích, đặc biệt trong các tình huống nhạy cảm. Điều này nhấn mạnh vai trò của ngữ cảnh và sự minh bạch trong giao tiếp giữa người và AI.
Từ nghiên cứu này, nhiều hướng đi cho nghiên cứu tương lai được đặt ra: liệu niềm tin vào AI có thay đổi theo thời gian sử dụng? Con người phản ứng ra sao khi làm việc với AI trong môi trường có áp lực cao như y tế hoặc tài chính? Liệu các yếu tố văn hóa – ví dụ cá nhân chủ nghĩa so với tập thể – có ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận AI? Và điều gì sẽ xảy ra nếu AI có khả năng thấu cảm hay điều chỉnh hành vi theo cảm xúc con người?
Chúng ta đang đứng trước làn sóng đổi mới công nghệ AI lớn chưa từng có. Để đảm bảo rằng AI phát triển đúng hướng, khoa học và nhân văn phải song hành. Các nghiên cứu như trên không chỉ giúp định hình thiết kế hệ thống AI tương lai, mà còn giúp con người hiểu rõ hơn về chính kỳ vọng và giới hạn đạo đức của mình khi bước vào kỷ nguyên cộng tác với trí tuệ nhân tạo.
Người dùng có kỳ vọng cao về tính minh bạch và đạo đức ở AI hơn cả con người. (Ảnh: Forbes)
Làm sao để hợp tác với các "cộng sự ảo" để bảo vệ sự nghiệp trong kỷ nguyên AI?
Sự trỗi dậy của AI thường bị mô tả như một mối đe dọa đối với việc làm. Truyền thông liên tục cảnh báo về “robot thay thế con người” hay “máy móc chiếm chỗ lao động”.
Thực tế, rủi ro là có thật. Theo dự đoán, đến năm 2030, AI có thể tự động hóa đến 30% tổng số giờ làm việc tại Mỹ nói riêng. Đặc biệt, lực lượng lao động tri thức sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt.
Tuy nhiên, theo Forbes, cách tiếp cận thông minh hơn không phải là lo sợ, mà là tận dụng AI như một công cụ để nâng cao hiệu suất, mở rộng năng lực cá nhân, coi chúng như các "cộng sự" . Những người biết hợp tác cùng AI sẽ là những người có thể “miễn dịch” với sự thay đổi nghề nghiệp trong tương lai.
Hiểu rõ khả năng và giới hạn của AI
AI hiện nay rất giỏi trong xử lý dữ liệu lớn, phát hiện quy luật, đưa ra dự đoán và tối ưu hóa quy trình. Nó cũng vượt trội ở các nhiệm vụ như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận diện hình ảnh và tính toán phức tạp.
Tuy nhiên, AI vẫn yếu ở các khía cạnh như trí thông minh tổng quát, cảm xúc, sáng tạo và tư duy cấp cao. Công nghệ AI thiếu sự linh hoạt, trực giác và kỹ năng giao tiếp mà con người sở hữu. Các hệ thống AI mạnh nhất hiện nay vẫn mang tính chuyên biệt – cực kỳ hiệu quả trong một lĩnh vực cụ thể nhưng dễ rối loạn khi gặp tình huống lạ.
Ứng dụng AI trong từng lĩnh vực nghề nghiệp
Người lao động tri thức: Luật sư, kế toán, nhà phân tích, cố vấn – đều có thể dùng AI để tăng hiệu suất. AI giúp xử lý lượng dữ liệu khổng lồ, tìm ra thông tin quan trọng, soạn thảo hợp đồng, phát hiện xu hướng tài chính. AI thay con người làm việc lặp đi lặp lại để họ tập trung vào nhiệm vụ quan trọng hơn.
Người làm sáng tạo: Với nhà thiết kế, nghệ sĩ, nhà văn, AI không thay thế cảm xúc con người, nhưng lại hỗ trợ quá trình sáng tạo. Một kiến trúc sư có thể dùng AI để tạo bản phác thảo ý tưởng chỉ từ vài dòng mô tả. Nhà quảng cáo có thể dùng AI để tạo ra hàng nghìn phương án tiêu đề dựa trên đối tượng khách hàng. Với cách tiếp cận đúng, AI trở thành “trợ lý sáng tạo” lý tưởng.
Kỹ sư và nhà giải quyết vấn đề: Trong các ngành khoa học, kỹ thuật, vận hành và công nghệ thông tin, công nghệ AI có thể chạy hàng triệu mô phỏng, dự đoán lỗi máy móc, tối ưu hiệu suất. Kỹ sư có thể dùng AI để khám phá thiết kế mới. Nhân viên IT có thể dựa vào AI để phát hiện lỗ hổng bảo mật. Những vai trò này sẽ không biến mất – mà càng cần những người biết kết hợp AI với tư duy con người.
Làm sao để bảo đảm sự nghiệp trong kỷ nguyên AI. (Ảnh: Forbes)
Làm sao để bắt đầu?
Sau đây là các gợi ý của tạp chí Forbes để con người có thể làm việc hiệu quả hơn với các "cộng sự AI".
1. Học tập liên tục
- Trang bị kỹ năng bổ trợ AI: phân tích dữ liệu, lập trình, tư duy phản biện.
- Làm quen với các công cụ như Google Gemini, Microsoft Copilot, ChatGPT, Midjourney, DALL·E...
- Doanh nghiệp cần đầu tư đào tạo, nâng cao năng lực nhân sự phù hợp kỷ nguyên AI.
2. Thử nghiệm và đổi mới
- Xác định những quy trình lặp lại, nặng tính dữ liệu – đây là nơi AI phát huy tác dụng.
- Kết hợp AI vào quy trình làm việc để giảm thời gian làm việc tẻ nhạt.
- Khuyến khích tư duy sáng tạo bằng cách để AI đề xuất hướng đi mới.
3. Hợp tác giữa người và AI
- Xây dựng văn hóa làm việc nơi con người và AI bổ trợ lẫn nhau.
- Tạo các nhóm liên ngành kết hợp chuyên môn và kỹ năng AI.
- Mạnh dạn đề xuất thử nghiệm AI trong các phòng ban.
4. Khung đạo đức rõ ràng
- Đảm bảo AI được phát triển minh bạch, công bằng và có trách nhiệm.
- Tham gia thảo luận cộng đồng về đạo đức và sử dụng AI đúng cách.
5. Linh hoạt và thích nghi
- Coi thay đổi công nghệ là cơ hội, không phải mối đe dọa.
- Giữ tinh thần học hỏi, khám phá và sẵn sàng thích ứng với công cụ mới.
Công nghệ AI được xem là một bước tiến mang tính cách mạng. Thay vì sợ hãi, hãy biến AI thành đồng minh để phát triển kỹ năng, mở rộng tầm nhìn và dẫn đầu tương lai. Những ai chủ động học hỏi, tích hợp AI vào công việc, sẽ là những người bền vững và thành công nhất trong kỷ nguyên mới.
Cuộc đua phát triển tác nhân AI đang bước vào giai đoạn bùng nổ, khi các tập đoàn công nghệ trong nước và quốc tế không ngừng giới thiệu nền tảng mới, tích hợp AI tạo sinh, thị giác máy tính và trí tuệ đệ quy. Tác nhân AI được kỳ vọng trở thành hạ tầng cốt lõi cho tự động hóa tương lai.
Luật Dân số mới được Quốc hội thông qua đã bổ sung nhiều chính sách duy trì mức sinh thay thế, trong đó phụ nữ nghỉ thai sản 7 tháng khi sinh con thứ 2, ưu tiên mua nhà ở xã hội với người có từ 2 con đẻ trở lên.
EU đối mặt chỉ trích gay gắt từ tỷ phú Musk sau khi Ủy ban châu Âu (EC) phạt nền tảng X 120 triệu euro (140 triệu USD) vì vi phạm quy định trong Đạo luật Dịch vụ số (DSA). Tỷ phú công nghệ đáp trả bằng lời kêu gọi “dẹp bỏ” EU và trao lại chủ quyền cho từng quốc gia thành viên.
Mục tiêu xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành là Cảng hàng không quốc tế quan trọng của quốc gia, hướng tới trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực. Việc đầu tư xây dựng các hạng mục của Dự án để đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Dự báo thời tiết ngày 8/12, áp thấp nhiệt đới đang di chuyển theo hướng Tây Tây Nam với tốc độ 15–20 km/h, gây gió mạnh cấp 6, giật cấp 8 trên nhiều khu vực Biển Đông. Bắc Bộ trời rét, có nơi rét đậm về đêm và sáng, trong khi Nam Bộ có mưa rào và giông vài nơi, kèm nguy cơ lốc, sét và gió giật mạnh.
Ngày 2/12, Phòng Kiểm tra - Thanh tra Pháp chế thuộc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã công bố nhiều quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khám chữa bệnh trên địa bàn.
Theo số liệu Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố sáng 6/12, trong 11 tháng năm 2025, tổng số khách quốc tế đến Việt Nam đạt trên 19,1 triệu lượt, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm trước, đây là con số cao kỷ lục từ trước đến nay, vượt qua con số 18 triệu lượt cả năm 2019 - thời điểm trước dịch COVID-19.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 237/CĐ-TTg ngày 6/12/2025 về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2025, nhằm thúc đẩy tăng tốc, bứt phá, phấn đấu hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công.
Chính phủ ban hành Nghị định số 310/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn.
Liên minh nhà đầu tư Mekolor và Great (USA) từng tuyên bố huy động 100 tỷ USD, nhưng vắng mặt trong cuộc họp về Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam do địa chỉ không liên lạc được.
Ứng dụng công nghệ vào thực thi ESG, doanh nghiệp sẽ tăng mạnh năng lực cạnh tranh, đặc biệt là những doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường quốc tế. Khi doanh nghiệp đạt được các tiêu chuẩn công nghệ, quy trình và tuân thủ ESG, phương án kinh doanh của họ sẽ trở nên rõ ràng và đáng tin cậy hơn.
Ngày 26/11 vụ cháy chung cư tại Hồng Kông số người thiệt mạng đã tăng lên ít nhất 44 người chết và 279 người mất tích. Giới chức cho biết đám cháy bắt nguồn từ giàn giáo bên ngoài một tòa nhà và 3 người đã bị bắt.
Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ thực hiện vùng phát thải thấp thí điểm tại một số khu vực trong vành đai 1 gồm 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
Cục Thuế ban hành công văn hỏa tốc gửi Trưởng Thuế các tỉnh, thành phố, yêu cầu khẩn trương triển khai các biện pháp hỗ trợ người nộp thuế đang gặp tổn thất do bão lũ và mưa lũ sau bão.
Kênh truyền thông Mỹ CNN mới đây đã công bố danh sách 25 món bánh mì kẹp ngon nhất thế giới, trong đó bánh mì Việt Nam xếp ở vị trí thứ 2, khẳng định sức hấp dẫn đặc biệt của món ăn đường phố nổi tiếng.
Sáng 26/11, tại TPHCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và có bài phát biểu quan trọng tại chương trình khai mạc và phiên toàn thể Diễn đàn Kinh tế mùa Thu lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề: "Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số".
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?