Bánh Bác - đặc sản tiến vua của người làng Giang Xá và Lưu Xá

Bắt nguồn từ một đặc sản để tiến vua, ngày nay nhờ hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao bánh Bác vẫn được yêu thích mỗi dịp ngày rằm, lễ hội của hai làng Giang Xá và Lưu Xá.

Bánh Bác - thức bánh tiến vua

Được biết, bánh Bác xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ 6 thời vua Lý Nam Đế. Đây là một trong những thức quà tiến vua của người dân 2 làng Giang Xá (Thị trấn Trạm Trôi, Hoài Đức, Hà Nội ngày nay) và Lưu Xá (Đức Giang, Hoài Đức, Hà Nội ngày nay), để dâng lên vị vua đầu tiên khai sinh ra triều đại Tiền Lý, cũng là người anh hùng đã lập ra nước Vạn Xuân,

Ngày nay, đối với người dân 2 làng Giang Xá và Lưu Xá, bánh Bác không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của cả làng, thường xuất hiện trong các dịp lễ hội. Ngày lễ lớn nhất được biết tới là 12 tháng Giêng hàng năm, cũng là ngày người dân vùng này tổ chức hội làng để bày tỏ lòng thành kính với vua Lý Nam Đế.

Nhưng không chỉ vậy, vào dịp cúng rằm hàng tháng, nhiều bà, mẹ trong các gia đình hai làng này vẫn giữ thói quen lâu nay là mua gấc, đậu xanh,... về làm món bánh Bác để thờ cúng tổ tiên hoặc làm quà tặng cho con cháu hay các nhà khác. Kể cả trong những dịp hỉ cũng không thể thiếu thức bánh này. Theo truyền thống nhiều đời nay, hễ con gái Giang Xá, Lưu Xá lấy chồng, nhà gái lại thách cưới nhà trai bằng tráp bánh Bác. Vì thế người làng mới có câu: "Dù ai chồng chán, vợ chê/Ăn miếng bánh bác lại về với nhau".

Bánh bác tiến vua được coi là biểu tượng của cả làng Giang Xá, Lưu Xá
Bánh bác tiến vua được coi là biểu tượng của cả làng Giang Xá, Lưu Xá

Bánh Bác có gì đặc biệt?

Bánh Bác gồm 1 lớp nhân đỗ phía trong, được bọc bằng 2 lớp bột nếp màu trắng và đỏ. Bánh được gói giống với bánh chưng tròn, khi ăn cắt ra từng khoảnh nhỏ. Là một món dễ ăn, tuy vậy cách làm bánh lại kỳ công và cần sự tỉ mỉ. Để làm được một tày bánh ngon, nguyên liệu phải lựa chọn cẩn thận: gạo nếp cái hoa vàng, gấc đỏ, đỗ xanh tươi, đường hoa mai, mỡ thăn lợn, lá chuối và lạt buộc bánh.

Cái tên bánh Bác được tạo ra khi người dân miêu tả quá trình làm bánh: "bác" bột qua chảo mỡ. Nhiều người giải thích từ “bác” là do người dân 2 làng nói chệch từ “rán, chiên”, vậy nên bánh Bác vốn có nghĩa là bánh rán. Nhưng nếu đem ra so sánh thì bánh Bác và bánh rán hiện giờ có rất nhiều điểm khác nhau.

Bột nếp sau khi được nhào sẽ chia làm 2 phần, một phần để nguyên và 1 phần trộn với gấc, sau đó thì đưa lên chảo. Chảo tốt phải là chảo làm bằng gang, còn mỡ dùng để bác bánh phải là mỡ thăn lợn chứ tuyệt không được dùng mỡ thực vật. Sau khi chảo nóng thì bột sẽ được cho vào để "bác”. Dưới nhiệt độ, những khoanh bột dần trở nên dẻo và mềm.

Ông Đỗ Phú Phủ là người làm bánh bác ngon nổi tiếng trong làng
Ông Đỗ Phú Phủ, một nghệ nhân làm bánh bác ngon nổi tiếng trong làng, đang bác bánh bằng tay

Đây là lúc quan trọng quyết định độ ngon của bánh, khi người làm cần căn đúng tỷ lệ mỡ và nhiệt độ lửa, đồng thời nhanh tay lật bột nếp qua lại trên chảo nóng bằng tay trần, vừa lật vừa ép cho miếng bột mỏng được dàn đều khắp chảo. Đây là kỹ thuật rất khó, vì dưới nhiệt độ cao của mỡ lợn và chảo gang, người không có kinh nghiệm sẽ dễ bị bỏng, bị thương. Sau khi “bác”, bột gạo nếp chín sẽ được tán mỏng, để nguội rồi chồng lớp bột trắng lên trên lớp bột đỏ.

Đỗ xanh nấu chín sau khi được trộn cùng đường hoa mai thì cán thành hình trụ to khoảng 3 - 5cm. Cuối cùng, phần nhân đỗ sẽ được đặt lên trên lớp bột trắng rồi cuộn tròn lại thành hình như cây giò và gói trong lá chuối. Kỳ công là vậy nên trung bình phải mất khoảng 5 tiếng để một chiếc bánh ngon ra đời. Một tày bánh Bác ngon là khi lớp bánh trắng và đỏ mỏng đều, dẻo thơm. Nếu làm đúng công thức thì khi cắt bánh ra, phần mặt cắt của miếng bánh sẽ đẹp như một bông hoa với nhụy vàng và cánh đỏ trắng đan xen.

Phần nhân đỗ được đặt lên trên lớp bột nếp rồi cuộn tròn lại
Phần nhân đỗ được đặt lên trên lớp bột nếp rồi cuộn tròn lại
Bánh được lăn qua mè rang rồi bọc trong lá chuối
Bánh được lăn qua mè rang rồi bọc trong lá chuối

Giá trị dinh dưỡng của bánh Bác

Không chỉ ngon, những nguyên liệu trong bánh Bác đều mang rất nhiều giá trị dinh dưỡng. Từ xưa đến nay đậu xanh vẫn là nguyên liệu được ưa chuộng nhờ những công dụng tuyệt vời, trong đó có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và ung thư đường tiêu hoá nhờ các chất chống oxy hoá. Bên cạnh đó, nhờ hàm lượng chất xơ cao, đậu xanh còn giúp giảm lượng cholesterol, trợ giảm huyết áp, phòng ngừa cách bệnh liên quan đến tim mạch.

Đậu xanh
Đậu xanh có hàm lượng chất xơ cao, giúp giảm lượng cholesterol, trợ giảm huyết áp, phòng ngừa cách bệnh liên quan đến tim mạch

Không chỉ thế, gấc cũng là một loại quả mang nhiều tác dụng tuyệt vời. Không chỉ chứa nhiều vitamin và khoáng chất, gấc còn chứa hàm lượng Lycopen cao gấp 70 lần cà chua, giúp phòng chống ung thư, đặc biệt là ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt,…

Giống với đậu xanh, gấc cũng có tác dụng giảm lượng cholesterol và nâng cao hệ thống miễn dịch. Tinh chất Curcumin trong dầu gấc có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây ung thư có trong thực phẩm hàng ngày. Bên cạnh đó, Beta caroten trong màng quả gấc còn có thể chống oxy hóa mạnh, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đồng thời vitamin A sẽ giúp tăng cường thị lực và làm đẹp da.

Gấc
Trong quả gấc chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất

Bánh Bác ban đầu là một loại sản vật để tiến vua. Dần dần, người dân chỉ nhau cách làm và bánh Bác dần trở thành một đặc sản được nhiều người yêu mến. Hương vị thơm ngon cùng những giá trị dinh dưỡng tuyệt vời mà thức quà này đem lại đã biến món bánh trở thành một phần không thể thiếu trong các lễ hội, sự kiện lớn của làng như ngày Tết, ngày rằm, hội làng, cúng bái tổ tiên,...

Nếu có dịp đến Hoài Đức - Hà Nội, đừng quên thử một miếng bánh Bác ở Làng Lưu Xá và Giang Xá nhé!

https://tieudung.thuonghieusanpham.vn/banh-bac-dac-san-tien-vua-cua-nguoi-lang-giang-xa-va-luu-xa-24622.html

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Trung Quốc áp thuế bổ sung hơn 78% với sợi quang nhập khẩu từ Mỹ

Trung Quốc áp thuế bổ sung hơn 78% với sợi quang nhập khẩu từ Mỹ

Thị trường

Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo sẽ áp thuế chống bán phá giá từ 33,3% đến 78,2% đối với sợi quang đơn mốt (mode) có xuất xứ từ Mỹ, sau khi kết luận các doanh nghiệp Mỹ né tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.

Giá xăng dầu tăng từ 15h00 ngày 4/9, xăng RON95-III vượt 20.000 đồng/lít

Giá xăng dầu tăng từ 15h00 ngày 4/9, xăng RON95-III vượt 20.000 đồng/lít

Thị trường

Giá xăng, dầu cùng tăng từ 15 giờ hôm nay, sau điều chỉnh của Liên Bộ Công thương-Tài chính. Đây là thông tin điều hành giá xăng dầu theo định kỳ vừa được Bộ Công thương công bố.

Giá dầu tiếp tục tăng trước những lo ngại từ căng thẳng giữa Nga và Ukraine

Giá dầu tiếp tục tăng trước những lo ngại từ căng thẳng giữa Nga và Ukraine

Thị trường

Giá dầu WTI đã leo lên mốc 64,6 USD/thùng, tương ứng với mức tăng 0,7%, giá dầu Brent cũng ghi nhận mức tăng khoảng 0,84%, dừng ở mốc 68,62 USD/thùng, mốc cao nhất trong vòng hơn ba tuần trở lại đây.

Giá 9 trên 10 mặt hàng kim loại đồng loạt tăng

Giá 9 trên 10 mặt hàng kim loại đồng loạt tăng

Thị trường

Giá bạc ghi nhận trong sáng nay 29/8 cũng tăng mạnh khoảng 1,7% ở cả hai chiều mua - bán, phản ánh đà hồi phục quốc tế.

Giá xăng dầu tiếp tục tăng, RON95 vượt 20.300 đồng/lít

Giá xăng dầu tiếp tục tăng, RON95 vượt 20.300 đồng/lít

Thị trường

Từ 15 giờ chiều nay (28/8), giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu đều đồng loạt tăng, với mức tăng từ 144 - 452 đồng/lít, kg.

Áp lực bán lan rộng, giá ngô khó giữ đà phục hồi

Áp lực bán lan rộng, giá ngô khó giữ đà phục hồi

Thị trường

Thị trường nông sản chìm trong sắc đỏ khi toàn bộ 7 mặt hàng đồng loạt giảm giá. Đáng chú ý, ngô quay đầu mất 0,85% xuống 159,8 USD/tấn, chịu sức ép từ cả nguồn cung và nhu cầu.

Tiêu thụ tích cực, tồn kho giảm sâu, giá dầu vượt 68 USD/thùng

Tiêu thụ tích cực, tồn kho giảm sâu, giá dầu vượt 68 USD/thùng

Thị trường

Giá dầu Brent hồi phục lên mốc 68,05 USD/thùng, tương ứng với mức tăng 1,23%; trong khi giá dầu WTI cũng ghi nhận mức tăng khoảng 1,42%, dừng ở mốc 64,15 USD/thùng.

Giá cà phê ngày 27/8 giao dịch quanh mức 121.500 - 122.000 đồng/kg

Giá cà phê ngày 27/8 giao dịch quanh mức 121.500 - 122.000 đồng/kg

Thị trường

Sáng ngày 27/8/2025, thị trường cà phê trong nước ghi nhận sự ổn định sau nhiều phiên tăng liên tiếp. Tại khu vực Tây Nguyên – thủ phủ cà phê Việt Nam, giá thu mua Robusta nhân xô dao động quanh mức 121.500 – 122.000 đồng/kg, tương đương với phiên liền trước.

Giá dầu thô quay đầu giảm hơn 2% trước lo ngại nguồn cung từ Nga

Giá dầu thô quay đầu giảm hơn 2% trước lo ngại nguồn cung từ Nga

Thị trường

Giá dầu thế giới có thời điểm giảm hơn 2% trong phiên giao dịch ngày 26/8, chấm dứt đà tăng của phiên trước, do các nhà đầu tư thận trọng trước những diễn biến liên quan đến thuế quan của Mỹ và nguy cơ gián đoạn nguồn cung nhiên liệu từ Nga.

Giá quặng sắt đảo chiều tăng mạnh trước rủi ro gián đoạn nguồn cung

Giá quặng sắt đảo chiều tăng mạnh trước rủi ro gián đoạn nguồn cung

Thị trường

Trong nước, giá thép xây dựng đã tăng trở lại sau ba lần điều chỉnh giảm liên tiếp. Thép cuộn CB240 hiện ở mức 13,3 triệu đồng/tấn, thép thanh vằn D10 CB300 đạt 12,99 triệu đồng/tấn.

Giá dầu biến động theo xu hướng tăng

Giá dầu biến động theo xu hướng tăng

Thị trường

Rủi ro gián đoạn nguồn cung dầu từ Nga đang hỗ trợ giá dầu, trong khi nỗ lực tăng sản lượng trở lại của OPEC+ đang gây áp lực giảm giá dầu, theo chiến lược gia Ole Hansen của ngân hàng Saxo Bank.

Người Mỹ mê mẩn xoài, dừa, thanh long, chuối Việt Nam kéo kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 316 triệu USD

Người Mỹ mê mẩn xoài, dừa, thanh long, chuối Việt Nam kéo kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 316 triệu USD

Thị trường

Mỹ nhập tới 316 triệu USD rau quả từ Việt Nam trong 8 tháng đầu năm, tăng 67% so với cùng kỳ năm ngoái. Chuối, ổi, thanh long, dừa tươi và các sản phẩm chế biến từ xoài, dừa... được người Mỹ ưa chuộng.

Giá cà phê duy trì trên ngưỡng 124.000 đồng/kg

Giá cà phê duy trì trên ngưỡng 124.000 đồng/kg

Thị trường

Sáng ngày 25/8, giá cà phê được thu mua với mức 124.100 đồng/kg sau khi tăng 100 đồng/kg.

Giá xăng dầu tăng giảm trái chiều sau 15h00 hôm nay

Giá xăng dầu tăng giảm trái chiều sau 15h00 hôm nay

Thị trường

Từ 15h00 ngày 21/8, giá xăng RON95-III: không cao hơn 20.092 đồng/lít (tăng 208 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành); Dầu diesel 0.05S: không cao hơn 17.905 đồng/lít (giảm 172 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành).

Dự báo giá xăng tăng, giá dầu giảm trong kỳ điều hành ngày 21/8

Dự báo giá xăng tăng, giá dầu giảm trong kỳ điều hành ngày 21/8

Thị trường

Dựa theo diễn biến giá xăng dầu thế giới, các doanh nghiệp xăng dầu nhận định giá xăng trong nước vào ngày mai có thể được điều chỉnh tăng còn giá dầu có khả năng giảm.

Lo ngại thiết hụt nguồn cung tiếp tục hỗ trợ giá cà phê

Lo ngại thiết hụt nguồn cung tiếp tục hỗ trợ giá cà phê

Thị trường

Giá cà phê Arabica ghi nhận mức tăng hơn 3,6% lên mức 7.852 USD/tấn trong khi giá cà phê Robusta cũng tăng tới hơn 6,1% lên mức 4.410 USD/tấn, mức cao nhất trong vòng hơn hai tháng qua.

Giá dầu giảm sốc trước diễn biến đàm phán hòa bình cho Ukraine có dấu hiệu khả quan

Giá dầu giảm sốc trước diễn biến đàm phán hòa bình cho Ukraine có dấu hiệu khả quan

Thị trường

Giá dầu thô giảm khá mạnh vì đàm phán hòa bình cho Ukraine có dấu hiệu mang tới kết quả khả quan, mở ra khả năng nới các biện pháp trừng phạt cho Nga.

Giá dầu phục hồi trước lo ngại đứt gãy nguồn cung từ Nga

Giá dầu phục hồi trước lo ngại đứt gãy nguồn cung từ Nga

Thị trường

Giá dầu Brent đóng cửa tại mốc 66,6 USD/thùng, tương ứng với mức tăng khoảng 1,14%; trong khi dầu WTI cũng tăng gần 1%, lên mức 63,42 USD/thùng.

Áp lực từ Trung Quốc kéo giá quặng sắt giảm phiên thứ 4 liên tiếp

Áp lực từ Trung Quốc kéo giá quặng sắt giảm phiên thứ 4 liên tiếp

Thị trường

Theo MXV, giá quặng sắt đang chịu sức ép chủ yếu từ nhu cầu suy yếu tại Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ thép lớn nhất thế giới.

Thuế quan Mỹ - Brazil và thời tiết bất lợi tại Nam Mỹ tiếp tục đẩy giá cà phê

Thuế quan Mỹ - Brazil và thời tiết bất lợi tại Nam Mỹ tiếp tục đẩy giá cà phê

Thị trường

Giá cà phê Arabica ghi nhận mức tăng tới hơn 10% trong tuần vừa qua, lên mức 7.532 USD/tấn trong khi giá cà phê Robusta đã tăng tới gần 18%, đạt mức 4.201 USD/tấn.

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Chứng khoán

Tỷ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Cập nhật: