Theo báo cáo mới nhất của Microsoft mang tên “Measuring the Impact of Generative AI on Jobs” (Đo lường tác động của AI sinh thành đối với nghề nghiệp), các công việc văn phòng (lao động trí óc – “cổ cồn trắng”) chịu ảnh hưởng từ AI nhiều hơn hẳn các nghề lao động chân tay (“cổ xanh”).

Trong báo cáo này, Microsoft đã phân tích 10 nghề dễ bị AI thay thế nhất do mức độ trùng lặp cao với khả năng của AI, và đứng đầu danh sách chính là nghề phiên dịch viên (dịch nói và dịch viết). Báo cáo nêu rõ: “98% nội dung công việc của phiên dịch viên trùng lặp với các tác vụ thường được chatbot Copilot thực hiện”.

Theo CNBC, báo cáo này dựa trên phân tích 200.000 cuộc trò chuyện ẩn danh (đã được xử lý để bảo mật danh tính) giữa người dùng Mỹ và chatbot Bing Copilot của Microsoft, trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2024.

Kết quả cho thấy, các hoạt động công việc mà người dùng thường nhờ AI hỗ trợ nhiều nhất là: Thu thập thông tin và soạn thảo nội dung. Còn các tác vụ mà AI thực sự đã thực hiện nhiều nhất gồm: Cung cấp thông tin và hỗ trợ; soạn thảo văn bản; giảng dạy và đưa ra lời khuyên.

Top 10 nghề dễ bị AI thay thế nhất (xếp theo mức độ trùng lặp với khả năng của AI) là: Phiên dịch viên (dịch nói, dịch viết); nhà sử học; tiếp viên hàng không hay nhân viên phục vụ trên tàu; nhân viên bán hàng dịch vụ; nhà văn hoặc người viết nội dung; nhân viên chăm sóc khách hàng; lập trình viên máy CNC (máy gia công cơ khí như tiện, phay, khoan... được điều khiển tự động bằng chương trình máy tính, không cần thao tác thủ công); nhân viên trực tổng đài; nhân viên bán vé và điều hành tour du lịch; phát thanh viên, DJ đài phát thanh.

Trong đó, nghề phiên dịch bị đánh giá là có rủi ro cao nhất, với 98% nhiệm vụ có thể được AI đảm nhiệm.

Những nghề ít bị AI ảnh hưởng chủ yếu nằm trong lĩnh vực y tế và lao động tay chân, ví dụ như: Kỹ thuật viên lấy máu; hộ lý và y tá; kỹ sư hàng hải; kỹ thuật viên sửa chữa ô tô.

Lý do là các nghề này đòi hỏi thao tác trực tiếp và tương tác thực tế với con người hoặc thiết bị vật lý, nên khó có thể bị AI thay thế trong tương lai gần.

Tuy nhiên, Microsoft cũng nhấn mạnh: “Báo cáo này không có nghĩa là robot sẽ cướp việc của con người ngay ngày mai. Nhưng để duy trì lợi thế cạnh tranh trong môi trường việc làm đang thay đổi nhanh chóng, con người cần phải hiểu rõ công cụ AI và biết cách sử dụng chúng để nâng cao hiệu suất công việc”.

Trong thời đại AI có thể xử lý hàng loạt công việc thường nhật, vẫn có nhiều kỹ năng mà chỉ con người mới sở hữu, như: Sự thấu cảm, tính tò mò, trí tuệ cảm xúc và xã hội, năng lực lãnh đạo, kỹ năng xây dựng và duy trì các mối quan hệ

Giáo sư Robert E. Siegel, giảng viên Trường Kinh doanh Stanford, cho rằng: “Việc nuôi dưỡng những năng lực mang tính con người này sẽ là chìa khóa để thành công trong sự nghiệp”.

Các chuyên gia nhận định, AI sẽ tiếp tục thay đổi cách thức vận hành của nhiều ngành nghề, đặc biệt là các lĩnh vực liên quan đến tri thức và giao tiếp. Tuy nhiên, công nghệ này cũng mở ra cơ hội mới cho những ai biết tận dụng để nâng cao hiệu suất công việc. Như CEO Nvidia Jensen Huang từng phát biểu: “Bạn sẽ không mất việc vào tay AI, nhưng bạn sẽ mất việc vào tay người sử dụng AI”.

Trong bối cảnh AI phát triển nhanh chóng, việc chủ động cập nhật kỹ năng, hiểu rõ công nghệ và linh hoạt thích nghi sẽ là yếu tố then chốt giúp người lao động giữ vững vị trí trong thị trường mới.

×