Trong cuộc đua AI, nhiều công việc truyền thống sẽ bị thay thế bởi công nghệ AI, nhưng những lĩnh vực bổ trợ đầy giá trị kinh tế cũng đang lộ diện - nền kinh tế siêu trí tuệ AGI.
Cuộc đua AI đang ngày càng "nóng" hơn, xuất hiện trên khắp các diễn đàn, nghị trường toàn cầu. Cùng với đó là rất nhiều kỳ vọng về một nền kinh tế siêu trí tuệ AGI đang đến gần, cũng như mối lo ngại về nguy cơ mất việc hàng loạt, xáo trộn thương mại và kinh tế toàn cầu. Câu hỏi xa xôi hơn nữa là làm sao đảm bảo lợi ích được chia sẻ công bằng giữa các bên liên quan, không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi công nghệ, hướng tới một tương lai phát triển bền vững.
Đầu năm 2025, CEO OpenAI Sam Altman dự đoán năm nay có thể chứng kiến những tác nhân AI (AI agent) đầu tiên thực sự gia nhập lực lượng lao động, tạo ra tác động lớn đến năng suất doanh nghiệp.
Còn Dario Amodei, CEO Anthropic (và cựu phó giám đốc nghiên cứu tại OpenAI), thậm chí dự báo mạnh mẽ hơn: trong 1-5 năm tới, AI có thể xóa sổ tới 50% việc làm văn phòng cấp thấp và đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên 10-20%.
Không chỉ các lãnh đạo công nghệ, nhiều nhà đầu tư, tổ chức tài chính và chuyên gia kinh tế vĩ mô đều đồng thuận rằng: AI sẽ tạo ra tác động lớn, diễn ra nhanh chóng, và vô cùng xáo trộn.
Nhưng xáo trộn sẽ diễn ra thế nào?
Theo các chuyên gia từ chuyên trang phân tích công nghệ Freethink (Hoa Kỳ), có ít nhất bốn kịch bản kinh tế có thể xảy ra, dựa trên hai tiêu chí chính: tốc độ triển khai AI (nhanh hay chậm) và mức độ phân bổ lợi ích (rộng rãi hay tập trung vào một nhóm nhỏ).
Thêm vào đó, các chuyên gia cũng phân tích cụ thể về xu hướng phát triển của công nghệ AI trong các lĩnh vực vốn, lao động, và chính sách.
Về vốn, doanh thu quý gần nhất của Nvidia đạt 148 tỷ USD, tăng 86% so với cùng kỳ, vẫn còn danh sách dài chờ mua chip H100. Một lần huấn luyện mô hình AI tiên tiến đã tốn khoảng 500 triệu USD chi phí phần cứng và điện. Các “ông lớn” điện toán đám mây cùng Meta đã đổ hơn 200 tỷ USD vào AI và trung tâm dữ liệu trong năm 2024.
Về lao động, các mô hình AI hàng đầu giờ đã có thể vượt qua kỳ thi luật sư, soạn thảo hợp đồng hay viết mã lập trình. Doanh nghiệp không chỉ nghĩ đến việc hỗ trợ nhân viên mà còn tính tới việc thay thế họ. Một số nghiên cứu cho thấy năng suất tăng 30-40% khi sử dụng AI đồng hành.
Chính sách về AI đang phát triển mạnh, nhận được sự quan tâm hàng đầu từ các chính phủ. Châu Âu xây dựng luật AI tập trung vào tính minh bạch, chứ không cấm đoán tuyệt đối. Mỹ dưới chính quyền Trump đã bãi bỏ mọi chính sách AI cũ từ đầu 2025. Trung Quốc đang tăng tốc xây chuỗi cung ứng chip nội địa. Nói cách khác, không nơi nào muốn bỏ lỡ “miếng bánh AI.”
Tất cả cộng lại cho thấy tốc độ áp dụng AI có thể sẽ rất nhanh: chỉ 1-5 năm chứ không phải 1-5 thập kỷ.
Câu hỏi còn lại: Liệu lợi ích từ AI sẽ được phân bổ rộng rãi hay tập trung vào số ít?
Theo Freethink, điều này phụ thuộc vào ba yếu tố chính: tập trung tính toán (compute concentration), nguồn năng lượng, và sự xuất hiện của những công việc mới “bổ trợ” giúp con người duy trì vai trò song song với AI.
Giả sử từ năm 2027, AI giúp tăng năng suất toàn cầu thêm 1 điểm phần trăm mỗi năm, như Goldman Sachs dự báo. Đến 2030, kinh tế thế giới sẽ giàu hơn khoảng 6%, tương đương 6.000 tỷ USD.
Tuy nhiên, việc làm văn phòng cấp thấp có thể giảm tới 30%. Một phần lao động bị thay thế có thể nghỉ hưu, số khác chuyển sang các ngành dịch vụ truyền thống hoặc những công việc mới liên quan đến AI.
Tại Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp có thể lên mức cao đơn lẻ, còn ở châu Âu lục địa có thể chạm ngưỡng hai con số. Thu nhập có thể phân hóa rõ hơn: top 10% người lao động tăng thu nhập 15%, thu nhập trung vị gần như không đổi, còn nhóm thu nhập thấp nhất giảm sút.
Thương mại quốc tế cũng sẽ xáo trộn. Các quốc gia giàu năng lượng và chip (như Mỹ, Đài Loan, vùng Vịnh) có thể thặng dư thương mại. Các nước xuất khẩu sản xuất truyền thống (như Việt Nam) có thể mất một phần lợi thế nếu các nước nhập khẩu đầu tư tự động hóa và sản xuất trong nước. Ngược lại, các quốc gia xuất khẩu dịch vụ (Ấn Độ, Philippines, châu Phi nói tiếng Anh) có thể hưởng lợi nếu tận dụng được AI giá rẻ để cung cấp dịch vụ toàn cầu.
Lạm phát có thể chia làm hai mảng: năng lực tư duy số gần như có chi phí biên bằng 0, nhưng điện, đất gần trung tâm dữ liệu, và kim loại quý hiếm cho GPU vẫn đắt đỏ. Thành phố vẫn là trung tâm kinh tế vì hiệu ứng tập trung nhân tài, khiến chỉ số CPI có thể phản ánh một bức tranh khó đoán.
Nếu không có biện pháp can thiệp, kịch bản rất dễ rơi vào Oligarchic Boom (Bùng nổ tài phiệt): tăng trưởng nhanh nhưng tập trung vào thiểu số, dẫn đến phản ứng chính trị dữ dội.
Theo Freethink có ba yếu tố chính sẽ quyết định AI mang lại lợi ích tập trung hay chia sẻ.
Thứ nhất là tập trung tính toán (Compute concentration). Chi phí huấn luyện các mô hình AI mạnh nhất tăng siêu tuyến tính. Chi phí đào tạo từ GPT-2 đến GPT-4 đã nhảy vọt 2.000 lần, từ khả năng viết vài đoạn văn thành vượt qua kỳ thi đại học. Các công ty như OpenAI đang chi hàng chục tỷ USD cho siêu máy tính Stargate. Nếu không có mã nguồn mở theo kịp, kỷ nguyên AI có thể rơi vào tay “các đại gia đường sắt mới” – những ai đủ tiền đốt tỷ đô để huấn luyện AI.
Thứ hai là năng lượng (Energy). IEA dự báo điện dùng cho data center có thể gấp đôi lên ~945 TWh (tương đương mức tiêu thụ của Nhật Bản hiện nay) vào năm 2030, chủ yếu do AI. Những nơi có nguồn năng lượng sạch rẻ như Texas (gió), Quebec (thủy điện), hay Vịnh Mexico (hạt nhân) sẽ hút đầu tư và duy trì thặng dư thương mại. Nếu lưới điện không kịp mở rộng, AI sẽ bị kìm chân và chỉ tập trung ở những “ốc đảo năng lượng.”
Thứ ba là công việc bổ trợ cho con người (Human complements). AGI vẫn cần dữ liệu, mục tiêu và kiến thức thế giới thực mà nó không tự rút ra từ pixel. Khi AI ăn dần các công việc trí tuệ, con người sẽ làm gì? Câu trả lời là “meta-work”: nuôi, điều chỉnh và giám sát AI.
Giống như việc nông nghiệp sinh ra phần mềm, cả những công việc mới sẽ xuất hiện để phục vụ AI. Ví dụ, người quản lý dữ liệu mô phỏng gian lận cho bảo hiểm, người thiết kế gói lệnh cho AI tạo hình ảnh ở Nairobi, nhà sử học kiểm tra trích dẫn “bịa đặt” trong báo cáo AI tại California...
Những nghề này có thể chưa hào nhoáng, nhưng giống hệt các bộ phận IT sơ khai năm 1965: vụng về, chuyên biệt, nhưng là mầm mống của ngành công nghiệp khổng lồ. Nếu hệ thống giáo dục và nền tảng gig economy kịp đào tạo những vai trò bổ trợ này, lợi ích từ AI có thể lan tỏa rộng hơn.
Một số ý kiến hoài nghi đặt câu hỏi: “Nếu AGI làm hết các công việc trí tuệ, con người còn làm gì?”
Lịch sử cho thấy mỗi khi chi phí một yếu tố đầu vào giảm mạnh, những ngành nghề mới lại xuất hiện. Điện từng mở ra ngành luyện nhôm, chụp MRI; giá “tư duy số” rẻ sẽ tạo ra gia sư cá nhân, thiết kế thuốc tự động, trí tuệ kinh doanh quy mô khu phố, và cả thị trường mới để kiểm soát chính bản thân AI.
Sự thật không dễ chịu là nhiều công việc truyền thống chắc chắn sẽ biến mất. Nhưng cũng rõ ràng rằng những lĩnh vực bổ trợ kinh tế mới đang xuất hiện. Vấn đề là chúng cần được mở rộng đủ nhanh, được hỗ trợ bằng chuẩn mực xã hội và vốn đầu tư — chứ không phải phép màu.
Nếu cảnh báo của Amodei đúng phần nào, thì ngay cả kịch bản lạc quan nhất cũng đồng nghĩa với biến động khủng khiếp trong cách chúng ta làm việc, thứ mà lẽ ra phải mất hàng chục năm để xảy ra, nay có thể chỉ trong vài năm tới.
Phản ứng đúng lúc này không phải là hoảng loạn hay thờ ơ, mà là hành động quyết liệt của các thể chế. Cuộc chơi chưa an bài, nhưng các quân cờ đã sắp sẵn. Liệu ta sẽ có một “Shared Upswing” (cùng thắng), hay phải đối mặt với “Oligarchic Boom” và hậu quả chính trị nặng nề? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách ta phân bổ lợi ích, đào tạo lực lượng lao động mới và xây dựng hạ tầng năng lượng đủ mạnh.
Tương lai AGI có thể đang đến nhanh hơn. Và cách các nền kinh tế, thị trường lao động chuẩn bị hôm nay sẽ định hình ai là người được hưởng lợi và ai bị bỏ lại phía sau.
OpenAI vừa bất ngờ chú ý đến một startup trí tuệ nhân tạo ít được biết đến, mà họ cho rằng đang đứng ở “tuyến đầu” trong cuộc đua AI của Trung Quốc nhằm vươn lên dẫn đầu thế giới. Startup đó không phải DeepSeek.
Góp ý vào Dự thảo Luật Dân số, đại biểu Quốc hội đề nghị hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ 2 con ở tất cả các độ tuổi, thay vì chỉ phụ nữ dưới 35 tuổi như dự thảo hiện nay. Đại biểu nhấn mạnh việc một phụ nữ sinh đủ con nhưng chỉ vì yếu tố tuổi tác mà không được hỗ trợ thì chưa công bằng và thiếu tính toàn diện. "Cần quy định đồng bộ hơn theo hướng hỗ trợ cho các phụ nữ sinh 2 con ở tất cả các độ tuổi"
Sau cuộc họp kín kéo dài 2 tiếng rưỡi tối 9/11, phía đảng Dân chủ tuyên bố họ đã có đủ số phiếu tại Thượng viện để mở cửa trở lại chính phủ, chấm dứt đợt đóng cửa kéo dài suốt 40 ngày.
Trong tháng 10, Việt Nam đón hơn 1,73 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay cho cùng kỳ các năm, tăng gần 14% so với tháng 9.
Cục Hàng không Việt Nam (Bộ Xây dựng) quyết định tạm dừng tiếp nhận tàu bay tại 6 cảng hàng không gồm: Buôn Ma Thuột, Pleiku, Tuy Hòa, Chu Lai, Phù Cát, Liên Khương từ chiều nay (6/11) khi bão đổ bộ.
Hồi 8 giờ sáng 6/11, vị trí tâm bão ở khoảng 13,2 độ Vĩ Bắc; 112,3 độ Kinh Đông, cách Quy Nhơn khoảng 310 km về phía Đông Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 14 (150–166 km/h), giật cấp 17; di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ khoảng 30 km/h.
Ngày 5/11, Sở An toàn thực phẩm TP HCM phát thông tin cảnh báo người dân không mua, không sử dụng các sản phẩm giảm cân của cá nhân có tên “Ngân collagen” quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội.
Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có thông báo đình chỉ lưu hành và thu hồi trên toàn quốc sản phẩm Dầu gội phủ bạc Natural Black Hair Colorant (nhãn hàng Vinamake) sau khi cơ quan chức năng xác định đây là sản phẩm giả.
Bị can Nguyễn Quốc Vũ, chồng của Đoàn Di Băng bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra sản xuất, buôn bán kem chống nắng giả xảy ra tại Công ty Cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai.
Mới đây, Phòng Kiểm tra - Pháp chế, Sở Y tế TP HCM, cho biết đã xử lý hàng loạt cơ sở vi phạm trong lĩnh vực dược, mỹ phẩm trên địa bàn thành phố.
Theo hãng tin Reuters, ngày 4/11, các công tố viên Đài Loan (Trung Quốc) đã tạm giữ 25 nghi phạm và thu giữ hơn 4,5 tỉ Đài tệ (khoảng 145 triệu USD) tài sản liên quan tập đoàn Prince Holding Group (Prince Group) của ông Trần Trí (Chen Zhi),
Ngày 4/11, Chính phủ liên bang Mỹ đã bước sang ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, bằng kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump.
Dự kiến, rạng sáng mai (5/11), bão Kalmaegi sẽ đi vào Biển Đông, mạnh cấp 13 và trở thành cơn bão thứ 13 trong năm nay. Từ tối hoặc đêm 6/11, bão có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền khu vực từ Đà Nẵng-Khánh Hòa với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10-12, giật cấp 14-15.
Tuần lễ thương mại điện tử quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam - Online Friday 2025 bắt đầu diễn ra từ ngày 13-17/11. Hạn mức tối đa giá trị hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại và mức giảm giá tối đa đối với hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại là 100%.
. Theo đó, đảo ngọc Phú Quốc lọt vào top 4 điểm đến hàng đầu đối với du khách quốc tế trong năm 2026.
Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành bản cáo trạng để truy tố bị can Vũ Thị Thúy cùng các đồng phạm ra trước Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội để xét xử về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Rửa tiền.
Sáng nay (4/11), bão Kalmaegi đã mạnh lên cấp 13, giật cấp 16. Như vậy bão tăng 6 cấp chỉ trong hơn hai ngày. Đêm nay bão vào Biển Đông, trở thành bão số 13, di chuyển rất nhanh, đổ bộ sớm với cường độ dự báo rất mạnh, khoảng cấp 11-12, giật cấp 14-15.
Thời gian còn lại để hoàn thành các dự án không nhiều, Bộ Xây dựng cho rằng, nếu các đơn vị không quyết tâm, nỗ lực vượt bậc trong tổ chức thi công và có giải pháp đẩy nhanh tiến độ sẽ không thể hoàn thành các dự án theo kế hoạch thông xe ngày 19/12.
Bộ Xây dựng sẽ định giá tối đa dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa thường lệ đối với hạng ghế phổ thông cơ bản.
Bão Kalmaegi tiếp tục di chuyển nhanh và cường độ mạnh thêm. Dự báo, khoảng sáng 6/11, bão cách bờ biển Gia Lai hơn 400km với cường độ mạnh đến cấp 14, giật cấp 17.
Kết luận hội nghị về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết với tinh thần "một trung tâm-hai điểm đến", sẽ thành lập hai cơ quan điều hành tại hai địa phương (TPHCM và Đà Nẵng) nhưng một cơ quan giám sát chung, một toà án chung để giải quyết các tranh chấp. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định của Chính phủ trong những ngày tới để Trung tâm đi vào hoạt động ngay trong tháng 11.
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
