Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh mua bán sai đối tượng

Trong báo cáo mới đây có liên quan đến việc mua bán nhà ở xã hội (NƠXH), Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã chỉ rõ, tại Hà Nội, 2 dự án NƠXH có 122 khách hàng được mua, 16 khách hàng được thuê nhà ở xã hội sử dụng không đúng mục đích. Việc sai phạm diễn ra tương tự tại TP Hồ Chí Minh, trong 5 dự án, có 85 trường hợp người được mua, thuê NƠXH, những trường hợp này đã có nhà ở nhưng vẫn làm hồ sơ.

Cụ thể, tại 2 dự án ở Hà Nội được kiểm toán chi tiết có 122 khách hàng được mua, 16 khách hàng được thuê NƠXH sử dụng không đúng mục đích. KTNN nêu, việc lập, thẩm tra, phê duyệt dự toán chưa chính xác về khối lượng, đơn giá, chưa xác định rõ diện tích chung, riêng; phương án tài chính còn sai sót làm ảnh hưởng giá bán, cho thuê.

Tại TP HCM, các đồ án quy hoạch phân khu xây dựng đô thị, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 trên địa bàn 3 quận (quận 9, 12 và Bình Tân) không xác định cụ thể vị trí khu vực để phát triển NƠXH; Hà Nội có 25 dự án đã được duyệt chủ trương đầu tư nhưng chưa có trong danh mục dự án phát triển NƠXH kèm theo kế hoạch.

Điểm mặt CĐT bán sản phẩm nhà ở xã hội giá rẻ, tiềm ẩn rủi ro cao cho khách hàng
Chương trình nhà ở xã hội của TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đều chưa đạt mục tiêu đề ra

Ngoài ra, đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 có quy mô từ 10ha trở lên có tỷ lệ bố trí đất ở NƠXH chưa đạt nguyên tắc dành bình quân 25% diện tích đất ở theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân TP Hà Nội. Kiểm toán cũng chỉ ra, một số dự án tại TP Hồ Chí Minh được hoán đổi 20% diện tích đất để phát triển NƠXH bằng một khu đất khác không có trong quy định như khu dân cư và công viên Phước Thiện, khu dân cư Hoàng Nam ở phường An Lạc quận Bình Tân.

Đáng chú ý, tại 5 dự án được kiểm toán chi tiết ở TP Hồ Chí Minh có 85 trường hợp người được mua, thuê NƠXH có dấu hiệu đã có nhà ở; 64 trường hợp người được mua, thuê NƠXH có giao dịch ủy quyền về NƠXH.

Trước thực trạng này, KTNN kiến nghị các chủ đầu tư giảm giá trị dự toán 83 tỷ đồng đối với 5 dự án được kiểm toán chi tiết. Hà Nội cũng phải giảm chi phí quyết toán dự án đầu tư 5,2 tỷ đồng; giảm chi phí đầu tư trong phương án tính giá bán, cho thuê 17,2 tỷ đồng; yêu cầu chủ đầu tư kiểm tra, xác định khi quyết toán dự án 1,2 tỷ đồng đối với 3 dự án được kiểm toán chi tiết. Đồng thời, KTNN kiến nghị một số chủ đầu tư xác định lại chi phí đầu tư khi quyết toán các dự án đảm bảo chính xác, phù hợp với quy định làm cơ sở để xác định giá bán, cho thuê, thuê mua NƠXH.

Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2020 của KTNN mới nhất nêu rõ, chủ trương NƠXH của TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đều thực hiện chưa đạt mục tiêu đề ra. Trong đó, Hà Nội chỉ đạt 16% tổng diện tích sàn; TP Hồ Chí Minh hoàn thành được 13.874 căn hộ, đạt 69% so với kế hoạch. KTNN nhấn mạnh, TP Hồ Chí Minh lựa chọn chủ đầu tư, phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án NƠXH khi chưa có trong kế hoạch, chưa xác định vị trí, quy mô hoặc có xác định nhưng chưa đảm bảo tỷ lệ quỹ đất phát triển.

Nhà ở xã hội 379 ở Thanh Hóa chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Ngày 23/3/2018, UBDN tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 3071/UBND-CN về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án nhà ở xã hội phố Bào Ngoại, phường Đông Hương, TP Thanh Hóa cho Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 (có địa chỉ tại Hà Nội). Quy mô xây dựng tòa nhà cao 20 tầng, tổng số lượng nhà 569 căn, trong đó có 30 nhà ở liền kề thương mại.

Ngày 3/2/2020, Đại hội cổ đông Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 có phương án tách công ty trên để thành lập Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379, đồng thời chuyển toàn bộ các quyền và nghĩa vụ liên quan đến dự án cho công ty được tách tiếp tục quản lý, đầu tư và vận hành. Theo đó, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã có công văn điều chỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án trên cho Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379 (gọi tắt là Nhà ở xã hội 379).

Điểm mặt CĐT bán sản phẩm nhà ở xã hội giá rẻ, tiềm ẩn rủi ro cao cho khách hàng
Nhà ở xã hội 379 ở Thanh Hóa chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Ngày 31/3/2021, Tổng cục quản lý đất đai – Bộ TNMT có văn bản số 580/TCQLĐĐ-CQHĐĐ hướng dẫn thực hiện trình tự, thủ tục trong trường hợp chia tách của Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 như sau:

Ngày 3/8/2021 Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh có văn bản thông báo kết quả thẩm định phương án giá đất cụ thể để làm căn cứ xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án trên. Theo báo cáo thì dự án đang điều chỉnh quy hoạch. Như vậy, đến nay Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 chưa được UBND tỉnh phê duyệt giá đất làm cơ sở cho cơ quan thuế thông báo tiền sử dụng đất. Do đó, nhà đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, đến ngày 11/8/2021, Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379 có công văn về việc đề nghị cấp giấy CNQSDĐ cho doanh nghiệp. Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang giao Sở TNMT chủ trì phối hợp với các Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP Thanh Hóa và các đơn vị liên quan xem xét giải quyết. Theo đó, Sở TNMT đã trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các ngành báo cáo UBND tỉnh.

Cụ thể, dự án trên đang điều chỉnh quy hoạch, khu đất chưa giải phóng mặt bằng xong. Đến nay, Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt giá đất cụ thể để làm căn cứ tính thu tiền sử dụng đất (theo thông báo kết quả thẩm định của Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh tại văn bản thông báo số 4656/HĐTĐGĐ, ngày 3/8/2021); Chưa được cơ quan thuế quyết định miễn tiền sử dụng đất. Do đó, Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 chưa đủ điều kiện

Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379 (đơn vị được chia tách) chưa đủ điều kiện để được cấp giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất theo quy định và thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo hướng dẫn của Tổng cục quản lý đất đai. Do đó, việc đề nghị cấp giấy CNQSDĐ của Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379 là chưa đủ cơ sở pháp lý.

Đối với phần diện tích được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất và diện tích được nhà nước cho thuê đất có thu tiền thuê hàng năm, đề nghị Sở TNMT tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành các thủ tục giao đất, cho thuê đất, ký hợp đồng cho thuê đất theo quy định của pháp luật và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất cho Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379.

Đồng thời, Công ty CP Xây dựng – Phát triển nhà 379 được kế thừa các quyền, nghĩa vụ liên quan đến quyền sử dụng đất sau khi được kế thừa; Thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền trên đất theo quy định; Ký lại hợp đồng với Sở TNMT đối với trường hợp thuê đất mà không phải ban hành lại quyết định cho thuê đất.

Khu nhà ở xã hội Cát Tường (Bắc Ninh)

Ngày 20/9, Bộ Xây dựng có Công văn số 3863/BXD-QLN gửi UBND tỉnh Bắc Ninh, liên quan đến thực trạng bán nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Bắc Ninh với tiêu đề “Mua nhà ở xã hội 700 triệu đồng kèm nội thất 350 triệu đồng”.

Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương kiểm tra thông tin, giải quyết sự việc nêu trên theo quy định của pháp luật, đặc biệt đối với các nội dung về quản lý, sử dụng nhà ở xã hội như: Giá bán, phương thức bán và xử lý sai phạm theo quy định (nếu có).

Điểm mặt CĐT bán sản phẩm nhà ở xã hội giá rẻ, tiềm ẩn rủi ro cao cho khách hàng
Khu nhà ở xã hội Cát Tường (TP.Bắc Ninh). Ảnh: Trần Tuấn

Ngày 23/9, UBND tỉnh Bắc Ninh đã có văn bản giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở, cơ quan liên quan và UBND thành phố Bắc Ninh thực hiện nội dung Công văn số 3863/BXD-QLN ngày 20.9.2021 của Bộ Xây dựng, đồng thời có báo cáo về UBND tỉnh Bắc Ninh.

Đến ngày 30/9, được biết, đại diện Sở Xây dựng đã lập đoàn kiểm tra làm việc với các chủ đầu tư dự án Cát Tường và Cường Thịnh. Đồng thời, rà soát theo nội dung mà báo chí đã phản ánh.

Trước đó, nội dung phản ánh tại dự án nhà ở xã hội Cát Tường là chủ đầu tư dự án này bán nhà ở xã hội với giá khoảng 1 tỉ đồng, bắt buộc người mua nhà phải ký kết hợp đồng mua bán nhà với giá 700 triệu đồng và hợp đồng mua gói nội thất với giá 350 triệu đồng, 2. Tại dự án nhà ở xã hội Cường Thịnh bán nhà ở xã hội với giá từ 14,5 triệu đồng/m2 - 16 triệu đồng/m2, mức chênh lệch 200 triệu đồng người mua phải trả không có hóa đơn chứng từ (giá bán thực tế trong hợp đồng mua bán là 12 triệu đồng/m2).