Hà Nội: Chung cư chưa đủ điều kiện đưa cư dân vào ở chuyện cũ nói mãi

Hàng loạt doanh nghiệp "nhờn" luật

Thông tin từ Công an TP Hà Nội, từ ngày 10/7/2020 đến ngày 16/7/2020, các lực lượng chức năng Công an TP đã tổ chức kiểm tra, phát hiện 45 cơ sở không đảm bảo các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH). Đáng chú ý, trong danh sách cơ sở không đảm bảo an toàn về PCCC&CNCH có các chung cư đã đưa vào sử dụng từ lâu.

Ghi nhận thực tế thời gian qua cho thấy, tại không ít dự án chung cư dù chưa được nghiệm thu nhưng chủ đầu tư vẫn ngang nhiên đưa hàng trăm hộ dân vào ở, bất chấp nguy hiểm về PCCC.

Như tại dự án Tổ hợp nhà ở xã hội và Thương mại dịch vụ AZ Thăng Long (tên thương mại là Bright City) tại thôn Lai Xá, xã Kim Chung huyện Hoài Đức do Công ty TNHH bánh kẹo Thăng Long (thành viên của Công ty cổ phần Bất động sản AZ) làm chủ đầu tư bị đình chỉ hoạt động từ tháng 2/2020 nhưng đã có hàng trăm hộ dân về ở dù chưa được nghiệm thu về PCCC.

Hay tại dự án Khu văn phòng, nhà ở và nhà trẻ (tên thương mại là Hinode City) ở 201 Minh Khai (P.Minh Khai, Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) do Tổng Công ty CP Thương mại và Xây dựng (Vietracimex) làm chủ đầu tư với mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, dự án liên tiếp vi phạm từ trật tự xây dựng đến PCCC nhận hàng loạt “trát phạt”.

Từ tháng 9/2019, Vietracimex bị xử phạt 40 triệu đồng do “Tổ chức thi công xây dựng sai Giấy phép xây dựng (GPXD) được cấp”. Dù hết thời hạn dự án vẫn chưa được cấp bổ sung GPXD, các sai phạm của chủ đầu tư vẫn không bị cưỡng chế phá dỡ. Thậm chí khi dự án đang trong quá trình điều chỉnh quy hoạch hợp thức hoá sai phạm, chưa được nghiệm thu công trình, PCCC đã cho dân vào ở bất chấp an toàn và quy định pháp luật.

Đến cuối tháng 6/2021, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, Bộ Công an đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính 103 triệu đồng đối với Vietracimex do ông Võ Nhật Thăng làm đại diện pháp luật vì vi phạm thi công, lắp đặt không đúng thiết kế về PCCC đã được cơ quan chức năng thẩm duyệt và đưa nhà, công trình vào hoạt động khi chưa tổ chức nghiệm thu về PCCC.

Dự án The Legacy chưa đủ điều kiện chấp thuận kết quả nghiệm thu nhưng đã đưa dân vào ở. Ảnh: Báo Giao thông

Tới tháng 7/2021, theo thông tin từ Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng, tại Hà Nội, có hàng loạt dự án đã được Cục Giám định tổ chức kiểm tra công tác nghiệm thu trong quá trình thi công xây dựng, nhưng đến nay chưa nhận được báo cáo hoàn thành thi công xây dựng để tổ chức kiểm tra, ra văn bản chấp thuận theo quy định, bao gồm:

Dự án Đầu tư xây dựng khu chung cư để bán và văn phòng làm việc cho thuê (The Legacy) do Cty CP Đầu tư và Phát triển nhà số 41 làm chủ đầu tư; Dự án căn hộ Viễn Đông Star, địa chỉ: Số 1 Giáp Nhị, phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội do Công ty CP Sông Đà 1.01...

Đơn cử, dự án The Legacy có báo cáo nhưng qua kiểm tra chưa đủ điều kiện ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư để đưa vào sử dụng theo quy định của pháp luật.

Thế nhưng, ghi nhận tại 2 dự án trên, rất nhiều hộ dân đã chuyển vào sinh sống, trên các ban công quần áo phơi lủng liểng; Xe máy, xe vật tư sửa chữa ra vào tấp nập... Tình trạng vi phạm này diễn ra ngày càng phổ biến và lan rộng, tiềm ẩn những rủi ro về an toàn cho cư dân và người mua nhà.

Một người dân sống tại chung cư Viễn Đông Star số 1 Giáp Nhị, chia sẻ, họ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư và về ở hơn 1 năm nay, nhưng các thủ tục đủ điều kiện để bàn giao nhà cho cư dân thì chủ đầu tư chưa thực hiện được, trong đó có an toàn vấn đề PCCC

"Qua nhiều cuộc họp với chủ đầu tư nhưng các vi phạm của chủ đầu tư chưa được khắc phục. Trong đó, cư dân hàng ngày phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn tới tính mạng", một cư dân bức xúc. Còn tại dự án The Legacy, một số hộ dẫn vẫn đang theo kiện liên quan đến tranh chấp hợp đồng mua bán căn hộ.

Mới đây, vào tháng 3/2022, trong công văn UBND TP Hà Nội gửi Công an TP Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã về việc thực hiện chỉ tiêu khắc phục tồn tại, xử lý vi phạm các công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào hoạt động năm 2022, UBND TP cho biết, trên địa bàn TP còn nhiều tồn tại, vi phạm về PCCC phổ biến như việc đưa nhà, công trình vào hoạt động khi chưa được nghiệm thu về PCCC. Có thể kể đến như: chung cư CT1 Usilk City tại La Khê (Hà Đông) do Công ty CP Sông Đà Thăng Long làm chủ đầu tư; tòa nhà SME Hoàng Gia tại phường Quang Trung (Hà Đông) do Công ty CP tập đoàn BĐS Hoàng Gia làm chủ đầu tư; tòa nhà hỗn hợp Tháp Doanh Nhân tại Phường Mộ Lao (Hà Đông) do Công ty CP xuất nhập khẩu Tây Đô làm chủ đầu tư; chung cư cao tầng và dịch vụ Phương Đông (Mỹ Sơn Tower), số 62 Nguyễn Huy Tưởng phường Thanh Xuân Trung (Thanh Xuân) do Công ty CP đầu tư và xuất nhập khẩu Mỹ Sơn làm chủ đầu tư;...)

Vì đâu sai phạm mãi tiếp diễn

Trao đổi với PV VietNamNet, luật sư Nguyễn Hữu Toại – Công ty Luật TNHH Hừng Đông (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, tình trạng sai phạm trong hoạt động xây dựng trong những năm qua thực sự nhức nhối, đáng báo động chủ yếu xảy ra ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Nha Trang… Các sai phạm phổ biến là xây dựng không phép, xây dựng sai phép, đưa công trình vào sử dụng khi chưa thực hiện công tác nghiệm thu PCCC, nghiệm thu xây dựng theo quy định của pháp luật.

Theo luật sư Toại, để xảy ra các sai phạm trong thời gian qua cần xem xét nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức từ chủ đầu tư đến chính quyền, cơ quan quản lý.

“Theo tôi, phải khẳng định trước hết những vi phạm thuộc trách nhiệm của các chủ đầu tư dự án khi chưa thực hiện đúng, đầy đủ quy định pháp luật” – luật sư nói.

Vị luật sư cho biết, quy định hiện nay đều nêu rõ nghĩa vụ của chủ đầu tư là phải xây dựng công trình theo đúng thiết kế được các cơ quan quản lý Nhà nước phê duyệt. Chủ đầu tư chỉ được phép bàn giao công trình cho người mua nhà khi công trình đã được nghiệm thu đúng quy định.

Nhận định về thực trạng những sai phạm trong quản lý xây dựng hiện nay, luật sư Nguyễn Hữu Thoại cũng chỉ ra trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước.

“Để xảy ra sai phạm có trách nhiệm rất lớn của các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương như Sở xây dựng, UBND phường, UBND quận, UBND thành phố đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước, không giám sát hoặc giám sát mang nặng tính hình thức để cho các Chủ đầu tư ngang nhiên vi phạm. Nếu các cấp chính quyền địa phương sâu sát trong công tác quản lý sẽ không xảy ra các vụ vi phạm như số 8B Lê Trực, HH Linh Đàm, Hinode City…”, luật sư đặt vấn đề.

Dẫn quy định tại Điều 103, Điều 104 Luật Xây dựng năm 2014, luật sư cho hay UBND cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình cấp 1 và chủ trì và phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan kiểm tra việc thực hiện xây dựng theo giấy phép xây dựng; đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng theo thẩm quyền khi chủ đầu tư xây dựng công trình vi phạm nghiêm trọng. Cũng theo luật sư Toại trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, Sở Xây dựng rất rõ ràng.

“Luật quy định cho họ có quyền cấp phép xây dựng và kiểm tra việc thực hiện giấy phép xây dựng, đồng thời có thể đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng. Tôi cho rằng các cấp chính quyền chưa thực sự quyết liệt trong việc xử lý vi phạm về trật tự xây dựng trong thời gian vừa qua. Khi phát hiện các Chủ đầu tư sai phạm về xây dựng như đưa người dân vào ở tại dự án chưa được nghiệm thu, chính quyền địa phương cần chỉ đạo Công ty Điện lực không cấp điện cho công trình khi chưa đảm bảo an toàn (chưa được nghiệm thu đúng quy định), không cung cấp nước khi chưa được nghiệm thu công trình chắc chắn sẽ ngăn ngừa được nhiều hành vi vi phạm” – luật sư Nguyễn Hữu Toại nói.

Bên cạnh đó, vị luật sư cũng thẳng thắn cho rằng, mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về PCCC còn thấp, chưa tương xứng với mức độ vi phạm.

“Đối với mỗi hành vi vi pham quy định về PCCC thì mức xử phạt cao nhất cũng chỉ 50.000.000 đồng theo quy định của Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Trong khi đó các hành vi vi phạm này có thể dẫn đến nguy cơ mất an toàn sinh mạng của hàng nghìn cư dân khi vào sinh sống trong các chung cư chưa được nghiệm thu PCCC. Chúng ta cần sửa đổi Nghị định 167 theo hướng xử phạt tiền lên đến hàng tỷ đồng đối với các hành vi vi phạm về PCCC, đồng thời có cơ chế không cấp giấy chứng nhận đầu tư mới cho các chủ đầu tư thường xuyên vi phạm về xây dựng, PCCC”, luật sư nêu ý kiến.

Hà Nội "mạnh tay" với những cao ốc chưa nghiệm thu phòng cháy đã đưa vào sử dụng

Trong công văn gửi Công an TP Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã về việc thực hiện chỉ tiêu khắc phục tồn tại, xử lý vi phạm các công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào hoạt động năm 2022 nêu rõ, UBND TP đã ban hành kế hoạch về khắc phục tồn tại, xử lý vi phạm các công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào hoạt động trên địa bàn TP Hà Nội.

Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Bộ Công an về việc thực hiện chỉ tiêu công tác PCCC và CNCH năm 2022, trong đó, giao chỉ tiêu đối với TP Hà Nội: Không để phát sinh thêm công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào sử dụng; 100% công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào sử dụng phải xây dựng hoàn thiện giải pháp, kế hoạch khắc phục các tồn tại về PCCC theo quy định, trong đó, tối thiểu 30% công trình được cấp văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về PCCC trong năm 2022.

Theo UBND TP tính đến nay, 100% UBND cấp huyện đã thực hiện việc đăng ký chỉ tiêu khắc phục tồn tại, xử lý vi phạm các công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đã đưa vào hoạt động năm 2022. Tuy nhiên, qua xem xét bản đăng ký chỉ tiêu của các đơn vị, UBND TP nhận thấy chỉ tiêu đăng ký chưa đáp ứng được yêu cầu tối thiểu 30% công trình được cấp văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về PCCC.

Để hoàn thành các chỉ tiêu trên, UBND các quận, huyện, thị xã khẩn trương rà soát tiếp tục chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ được phân công tại Kế hoạch số 151 ngày 18/6/2021 của UBND TP.

Đồng thời, chỉ đạo thực hiện hoàn thành chỉ tiêu kéo giảm số công trình chưa được nghiệm thu về PCCC đưa vào hoạt động trên địa bàn, bảo đảm trong năm 2022 có tối thiểu 30% công trình vi phạm trên địa bàn từng quận, huyện, thị xã phải được cấp văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về PCCC.

UBND TP Hà Nội yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã làm việc ngay với các chủ đầu tư có công trình vi phạm trên địa bàn, thống nhất biện pháp, giải pháp thực hiện; yêu cầu chủ đầu tư cam kết lộ trình, tiến độ, thời gian thực hiện, hoàn thành việc khắc phục đối với từng tồn tại, vi phạm về PCCC để sớm tổ chức nghiệm thu và được cấp văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về PCCC theo quy định.

Cùng với đó, thống kê danh sách công trình vi phạm, nêu rõ lộ trình, tiến độ thời gian thực hiện đối với từng công trình vi phạm trên địa bàn quản lý, gửi về UBND TP trước ngày 30/3.

Tòa nhà hỗn hợp Tháp Doanh Nhân tại Phường Mộ Lao (Hà Đông) vi phạm PCCC, đưa công trình vào hoạt động khi chưa được nghiệm thu về PCCC. Ảnh: Vietnamnet.vn

Liên quan đến công tác PCCC, trong năm 2021, UBND TP Hà Nội đã có văn bản về việc tăng cường công tác PCCC&CNCH đối với nhà cao tầng trên địa bàn TP.

Ngoài ra, còn có các vi phạm như việc không đảm bảo giao thông phục vụ chữa cháy; không đủ số lượng lối ra thoát nạn và không duy trì được các điều kiện an toàn về PCCC của lối ra thoát nạn; chưa trang bị đầy đủ hệ thống, phương tiện PCCC, không thực hiện việc kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ...

Cùng với đó một bộ phận chủ đầu tư, người đứng đầu cơ sở chưa thực hiện nghiêm trách nhiệm người đứng đầu trong công tác PCCC theo quy định của pháp luật; ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về PCCC của không ít bộ phận cư dân còn hạn chế...

Để khắc phục các tồn tại, vi phạm nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC&CNCH đối với nhà cao tầng trên địa bàn, UBND TP Hà Nội chỉ đạo 18 sở, ban, ngành, đơn vị liên quan cùng “vào cuộc”.

Trong đó, UBND TP Hà Nội giao Công an TP xây dựng, trình UBND TP ban hành kế hoạch khắc phục tồn tại vi phạm quy định về PCCC trong đầu tư xây dựng đối với các dự án, công trình xây dựng trên địa bàn, trong đó có công trình cao tầng, chung cư cao tầng đưa vào hoạt động khi chưa được nghiệm thu về PCCC.

Đặc biệt, phối hợp với các đơn vị liên quan giải quyết các khiếu nại, tố cáo về PCCC&CNCH tại các khu chung cư, nhà cao tầng trên địa bàn. Làm rõ, xử lý nghiêm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sai phạm trong đầu tư xây dựng, quản lý vận hành các công trình chung cư, nhà cao tầng theo quy định. Xem xét truy tố trách nhiệm hình sự đối với các chủ đầu tư, người đứng đầu cơ quan, tổ chức cố tình vi phạm các quy định về PCCC, chây ỳ không khắc phục các tồn tại, vi phạm về PCCC theo quy định…

Cùng với đó, UBND TP yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường tổ chức kiểm tra, kiên quyết xử lý, tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động đối với những công trình, hạng mục công trình nhà cao tầng vi phạm nghiêm trọng hoặc không khắc phục các tồn tại về PCCC&CNCH đã được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.

“Chủ tịch UBND cấp huyện chịu trách nhiệm trước UBND TP trường hợp để phát sinh các công trình chung cư, nhà cao tầng vi phạm quy định PCCC trong đầu tư xây dựng”, UBND TP nêu rõ.

×