Theo Bloomberg cho biết vào ngày 3/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 4/3, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại ở Bắc Mỹ.

Ông Trump cũng khẳng định sẽ tăng thuế đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên 20% so với mức 10% vì cáo buộc Bắc Kinh không tìm đủ mọi cách để ngăn chặn dòng fetanyl vận chuyển trái phép sang Mỹ.

Thông báo của ông Trump đã đẩy nhanh đợt bán tháo cổ phiếu Mỹ, với chỉ số S&P 500 giảm 1.76% và ghi nhận phiên tồi tệ nhất từ tháng 12/2024. Đồng Đôla Canada và Peso Mexico sụt giảm sau khi Trump vẫn giữ nguyên mức thuế 25% với Canada và Mexico.

Trong khi đó, các nhà kinh tế học cảnh báo mức thuế mà ông Trump áp lên số hàng hóa nhập khẩu trị giá hơn 900 tỷ USD của Canada và Mexico hàng năm vào Mỹ sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Bắc Mỹ vốn có sự liên kết chặt chẽ.

"Chúng ta đang ở bên bờ vực của một cuộc chiến thương mại Bắc Mỹ", Josh Lipsky, Giám đốc cấp cao của Trung tâm Địa kinh tế thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nói. "Thị trường đã nhận ra Trump rất nghiêm túc về thuế quan".

Các khoản thuế mới của Trung sẽ áp dụng cho khoảng 1,500 tỷ USD hàng hoá nhập khẩu hàng năm. Chúng sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, ngoại trừ năng lượng của Canada, sẽ phải chịu mức thuế 10%.

"Thuế quan rất dễ dàng, nhanh chóng, hiệu quả và chúng mang lại sự công bằng", Trump nói. "Những người muốn lợi dụng đất nước này sẽ phải trả giá đắt. Họ không thể đến đây và đánh cắp tiền và việc làm của chúng ta, và chiếm đoạt các nhà máy và doanh nghiệp của chúng ta mà không bị trừng phạt - và họ đang bị trừng phạt bằng thuế quan".

Các quan chức chính quyền Trump trước đó đã đưa ra nhiều tín hiệu trái chiều về mức thuế Canada và Mexcio, nói rằng điều đó sẽ phụ thuộc vào quyết định của Trump về tiến triển của họ.

Một tháng trước, Trump đã tung ra một loạt đe dọa thương mại và gợi ý rằng sức mạnh của nền kinh tế Mỹ đã cho ông thêm đòn bẩy trong bất kỳ cuộc đàm phán nào. Hiện tại, tăng trưởng Mỹ đang cho thấy dấu hiệu suy yếu một phần do sự bất ổn về thuế quan.

Một cuộc khảo sát tư nhân công bố hôm thứ Hai cho thấy trong tháng 1/2025, hoạt động của kinh tế Mỹ đã tiến gần hơn đến tình trạng đình trệ - tăng trưởng chậm lại kết hợp với lạm phát nhanh hơn - khi đơn đặt hàng mới và việc làm bị thu hẹp. Chỉ số giá nguyên vật liệu đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 6/2022.

Thượng nghị sĩ Ron Johnson, Đảng viên Cộng hòa Wisconsin, cho biết hôm thứ Hai ông lo ngại thuế quan của Trump đối với Canada và Mexico sẽ làm trầm trọng thêm lạm phát. "Bạn phá vỡ tất cả các loại chuỗi cung ứng và tiềm ẩn tăng chi phí cho người tiêu dùng", ông nói với các phóng viên tại Điện Capitol.

Thuế quan đối với Canada và Mexico có nguy cơ làm tăng giá xe hơi Mỹ lên tới 12,000 USD vì các công ty ô tô có khả năng chuyển các chi phí tăng lên cho người tiêu dùng, theo một nghiên cứu mới từ Nhóm Kinh tế Anderson.

Giáo sư chính sách công Gustavo Flores-Macias tại Đại học Cornell, nhận định người tiêu dùng ở cả Mỹ, Mexico và Canada có thể nhận thấy giá cả tăng lên chỉ trong vài ngày.

"Đặc biệt, ngành ô tô có khả năng phải đối mặt với những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, không chỉ do sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên kết ba quốc gia trong quá trình sản xuất, mà còn do nguy cơ giá xe sẽ tăng cao khiến nhu cầu mua xe sụt giảm", Giáo sư Flores-Macias nói thêm.

Tuy nhiên, Cố vấn Thương mại Nhà Trắng Peter Navarro nhận định, tác động lạm phát từ các mức thuế nói trên chỉ là tác động thứ cấp ở mức nhỏ.

Chính vì thế, theo ông Navaro, Tổng thống Trump không có lý do gì để do dự bởi đây là cách để nước Mỹ trở lên mạnh mẽ và thịnh vượng hơn nhờ mức lương thực tế tăng đáng kể và người dân Mỹ có thêm nhiều việc làm hơn.

Trong một cuộc họp báo vào ngày 03/03, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết Chính phủ của bà sẽ chờ quyết định cuối cùng của Trump trước khi phản ứng với các biện pháp trả đũa. Đến nay, Mexico vẫn chưa đưa ra phản hồi với tuyên bố của ông Trump.

Trong khi đó, Canada có kế hoạch đáp trả bằng thuế quan đối với các sản phẩm của Mỹ. Kế hoạch trả đũa được Thủ tướng Justin Trudeau công bố vào tháng trước bao gồm áp thuế ngay lập tức với lượng hàng hóa trị giá 30 tỷ Đôla Canada (20.7 tỷ USD) từ các nhà xuất khẩu Mỹ, bao gồm nước cam, bơ đậu phộng và cà phê. Sau đó vài tuần, đợt thuế thứ hai sẽ áp dụng với khoảng 86 tỷ USD hàng hoá nhập khẩu từ Mỹ, bao gồm ô tô, xe tải, thép và nhôm.

"Nếu Mỹ quyết định phát động cuộc chiến thương mại của họ, chúng tôi sẽ sẵn sàng. Chúng tôi không tìm kiếm điều này. Chúng tôi không mong muốn điều này", Bộ trưởng Ngoại giao Canada Melanie Joly nói.

×