Cụ thể, một trong số các hành vi vi phạm đáng chú ý nêu tại dự thảo Nghị định này là vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng giấy chứng minh nhân dân (CMND), CMND hoặc thẻ CCCD. Theo đó, các trường hợp phải đi đổi từ thẻ CCCD mã vạch sang CCCD gắn chip hoặc cấp lại CCCD gắn chíp được quy định cụ thể tại Điều 23 Luật căn cước công dân 2014 như sau:

Trường hợp đổi CCCD gắn chíp là khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi, thẻ bị hư hỏng không sử dụng được; thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; đặc điểm nhân dạng; xác định lại giới tính, quê quán; có sai sót về thông tin trên thẻ CCCD và khi công dân có yêu cầu.

Trường hợp cấp lại CCCD gắn chíp là khi bị mất thẻ CCCD; được trở lại quốc tịch Việt Nam. Đồng thời, theo Điều 5 Nghị định số 05/1999/NĐ-CP, các trường hợp phải thực hiện đổi, cấp lại CMND gồm: CMND hết thời hạn sử dụng; CMND hư hỏng không sử dụng được; thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh; thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; thay đổi đặc điểm nhận dạng.

Đề xuất mức phạt 500.000 đồng nếu không đổi sang cccd gắn chip (Ảnh: Báo dân sinh)
Đề xuất mức phạt 500.000 đồng nếu không đổi sang CCCD gắn chip (Ảnh: Báo dân sinh)

Đáng lưu ý, hiện nay, cả nước chỉ thực hiện đổi, cấp lại sang CCCD gắn chíp mà không cấp mới CMND. Do đó, nếu thuộc các trường hợp phải đổi hoặc cấp lại CMND thì đều phải đổi sang CCCD gắn chíp. Nếu thuộc các trường hợp nêu trên mà công dân không thực hiện đi cấp mới hoặc cấp lại hoặc đổi CMND thì sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 - 200.000 đồng theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 9 Nghị định số 167 năm 2013.

Tuy nhiên, tại Điểm b Khoản 1 Điều 10 dự thảo thay thế Nghị định 167, Bộ Công an đề xuất, nếu không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại CMND/CCCD sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.

Như vậy, có thể thấy, so với mức phạt hiện đang áp dụng ban đầu, Bộ Công an đề xuất mức phạt mới đến 500.000 đồng nếu công dân không đi đổi CCCD gắn chíp khi thuộc trường hợp phải đổi.