Bí quyết để có một chế độ ăn uống lành mạnh đơn giản, điều 20 sẽ khiến bạn bất ngờ

System
07:00 06/09/2021

Bắt đầu việc ăn kiêng chính là thay đổi thói quen trong chế độ ăn uống, để cơ thể có thể làm quen với với sự thay đổi, hãy thực hiện nó từ những điều nhỏ nhất.

Một chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả đã được khoa học chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính và giữ cho cơ thể khỏe mạnh.

Tuy nhiên, việc thực hiện những thay đổi lớn đối với chế độ ăn uống có lẽ sẽ rất khó khăn, tốt hơn là nên bắt đầu với một vài thay đổi nhỏ trong chế độ ăn.

Bài viết này sẽ gợi ý về 20 thay đổi nhỏ có thể làm cho chế độ ăn uống thông thường trở nên lành mạnh hơn.

Chế độ ăn uống lạnh mạnh giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
Chế độ ăn uống lạnh mạnh giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.

1. Tập cách ăn chậm lại

Sự thèm ăn, lượng thức ăn nạp vào và mức độ no đều do hormone kiểm soát. Hormone báo hiệu cho não tín hiệu cơ thể đang no hay đói. Tuy nhiên, phải mất khoảng 20 phút để não có thể nhận được những thông điệp này. Do vậy, ăn chậm hơn có thể cung cấp cho não thời gian cần thiết để nhận biết rằng cơ thể đã no và giảm lượng ăn.

2. Sử dụng tinh bột chuyển hóa chậm

Thay đổi thực phẩm từ tinh bột chuyển hóa nhanh sang tinh bột chuyển hóa chậm mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, tim mạch và ung thư. Các loại ngũ cốc nguyên hạt là nguồn tinh bột chuyển hóa chậm có thể sử dụng trong bữa ăn hàng ngày.

3. Thêm sữa chua Hy Lạp vào chế độ ăn uống

Sữa chua Hy Lạp là loại sữa chua tách nước, nó đã được loại bỏ phần whey dư thừa, hàm lượng chất béo và protein sẽ cao hơn sữa chua thông thường. Thêm vào đó, sữa chua Hy Lạp chứa ít carbs và lactose hơn sữa chua thông thường, phù hợp với người theo chế độ ăn kiêng ít carb hoặc không dung nạp lactose.

Sữa chua Hy Lạp tốt cho người ăn kiêng chế độ ít carb.
Sữa chua Hy Lạp tốt cho người ăn kiêng chế độ ít carb hoặc không dung nạp lactose.

4. Lên danh sách thực phẩm khi mua sắm

Gợi ý quan trọng cần áp dụng khi đi mua sắm hàng hóa, đó là: Lập danh sách mua sắm. Việc lập một danh sách cho những gì cần mua và mua hàng bám sát theo danh sách, sẽ giúp việc mua sắm tiết kiệm thời gian, tiền bạc, và đảm bảo những món đồ tốt cho sức khỏe sẽ không vắng mặt trong giỏ hàng.

5. Sử dụng trứng cho bữa sáng

Trứng rất giàu protein chất lượng cao và nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể hay bị hao hụt, chẳng hạn như choline. Ăn trứng vào buổi sáng giúp tăng cảm giác no, điều này giúp giảm lượng thức ăn nạp vào cơ thể ở các bữa ăn khác trong ngày.

6. Tăng lượng protein

Một nghiên cứu cho thấy rằng, một bữa ăn giàu protein sẽ làm giảm mức độ ghrelin, hormone gây đói tốt hơn là một bữa ăn nhiều carb. Hơn nữa, protein giúp duy trì khối lượng cơ và cũng có thể làm tăng việc đốt cháy calo trong quá trình giảm cân. Một số nguồn protein tốt như: các sản phẩm từ sữa, quả hạch, bơ đậu phộng, trứng, đậu, thịt nạc.

Protein giúp tăng cảm giác no.
Protein giúp tăng cảm giác no.

7. Uống đủ nước

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống nước trước bữa ăn có thể làm giảm sự thèm ăn và giảm lượng thức ăn nạp vào cơ thể trong bữa ăn. Sử dụng nước lọc, nước khoáng thay vì các loại đồ uống khác làm giảm đáng kể lượng đường và calo nạp vào cơ thể.

8. Hạn chế thực phẩm chiên/rán

Chiên/rán là những phương pháp phổ biến để chế biến thịt và cá. Tuy nhiên, một số hợp chất độc hại tiềm ẩn sẽ được hình thành thông qua qua trình chế biến này. Hydrocacbon thơm đa vòng, amin dị vòng, glycation là các hợp chất có thể được sản sinh trong quá trình chiên/rán thực phẩm, nó có liên quan tới một số bệnh như ung thư, tim mạch.

9. Bổ sung omega-3 và vitamin D

Vitamin D là một loại vitamin tan trong chất béo, rất quan trọng đối với sức khỏe của xương và hoạt động của hệ thống miễn dịch. Axit béo omega-3 là một chất dinh dưỡng tuyệt với cho cơ thể, nó thường có trong hải sản. Những chất này có nhiều vai trò quan trọng, bao gồm giảm viêm, duy trì sức khỏe tim và thúc đẩy chức năng não.

Trải nghiệm mới với các công thức nấu ăn.
Trải nghiệm mới với các công thức nấu ăn.

10. Thử các công thức nấu ăn mới

Hãy học các công thức nấu ăn lành mạnh mới và thử nó ít nhất 1 lần mỗi tuần. Việc thử một cái gì đó mới có thể là một cách thú vị để góp phần đa dạng chế độ ăn uống. Học một công thức nấu ăn mới và đừng quên tìm cách tạo ra một phiên bản lành mạnh hơn cho công thức đó, đây sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời cho chế độ ăn.

11. Thưởng thức khoai tây nướng thay cho khoai tây chiên

Trong 100 gram khoai tây nướng chứa khoảng 93 calo, trong khi cùng một lượng khoai tây chiên chứa khoảng 333 calo, hơn gấp 3 lần. Hơn nữa, khoai tây chiên ngập dầu thường chứa các hợp chất có hại như aldehyde và lượng chất béo cao. Thay thế khoai tây chiên bằng khoai tây nướng hoặc luộc là một cách tuyệt với giúp làm giảm lượng calo và những hợp chất không lành mạnh.

12. Bắt đầu bữa ăn với rau xanh

Một cách tốt để đảm bảo rằng chúng ta nạp đủ lượng rau xanh cho cơ thể trong các bữa ăn là thưởng thức các món rau ngay khi bắt đầu bữa ăn. Điều này cũng có thể làm giảm lượng nạp các thực phẩm khác, kém lành mạnh hơn trong bữa ăn. Ngoài ra, ăn rau trước bữa ăn giàu carb đã được chứng minh là có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu.

Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi vào thực đơn.
Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi vào thực đơn.

13. Ăn tươi trái cây

Trái cây chứa nhiều nước, chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc ăn trái cây có khả năng cải thiện một số tình trạng sức khỏe, như bệnh tim, tiểu đường loại 2 và ung thư. Tuy nhiên, việc ép nước trái cây có thể làm mất đi một số chất dinh dưỡng như chất xơ và làm tăng lượng đường huyết trong sản phẩm nước ép trái cây.

14. Nấu ăn ở nhà thường xuyên hơn

Cố gắng tạo thói quen nấu ăn ở nhà thay vì ăn bên ngoài, điều này không chỉ giúp tiết kiệm tài chính, việc tự nấu ăn cũng giúp kiểm soát lượng thực phẩm và lượng chất dinh dưỡng trong các món ăn.

15. Tăng cường vận động

Chế độ dinh dưỡng tốt và tập thể dục thường đi đôi với nhau. Tập thể dục đã được chứng minh là cải thiện tâm trạng, giảm cảm giác trầm cảm, lo lắng và căng thẳng. Ngoài việc tăng cường cơ bắp và xương, tập thể dục sẽ giúp giảm cân, tăng mức năng lượng, cải thiện giấc ngủ. Cố gắng tập thể dục cường độ trung bình đến cao khoảng 30 phút mỗi ngày, hoặc đơn giản là đi cầu thang và đi bộ ngắn khi rảnh rỗi.

16. Đừng quá tập trung vào thực phẩm ăn kiêng

Những thực phẩm ăn kiêng mua sẵn thường giảm lượng chất béo đáng kể, tuy nhiên, để bù lại hương vị và kết cấu bị mất do chất béo, đường và các thành phần khác sẽ được thêm vào. Do đó, nhiều loại thực phẩm ăn kiêng có chứa nhiều đường hơn và thậm chí còn nhiều calo hơn so với các thực phẩm giàu chất béo khác.

Đĩa dinh dưỡng.
Sử dụng đĩa dinh dưỡng hợp lí.

17. Tầm quan trọng của giấc ngủ

Thiếu ngủ làm rối loạn sự điều tiết cảm giác thèm ăn, thường dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn. Ngủ không đủ giấc cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự tập trung, năng suất, hoạt động thể thao, chuyển hóa glucose và chức năng miễn dịch. Hơn nữa, nó làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm các tình trạng viêm nhiễm và bệnh tim.

18. Sử dụng đĩa ăn cỡ nhỏ

Kích thước của bộ đồ ăn có thể ảnh hưởng để lượng ăn. Ăn từ một đĩa lớn có thể làm cho khẩu phần ăn trông có vẻ ít, trong khi ăn từ một đĩa nhỏ sẽ tạo cảm giác khẩu phẩn ăn Bằng việc ăn từ những bộ đồ ăn nhỏ hơn có thể đánh lừa bộ não rằng chúng ta đang ăn một khẩu phẩn ăn lớn.

19. Dùng bỏng ngô thay cho các món ăn vật không lành mạnh khác

Bỏng ngô là một loại ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ. Trong 100 gram bỏng ngô có chứa 15 gram chất xơ, trong khi khoai tây chiên chỉ có khoảng 3 gram. Để có một bữa ăn nhẹ lành mạnh, hãy thử tự làm bắp rang bơ tại nhà.

20. Uống cà phê đen

Cà phê, một trong những đồ uống phổ biến nhất trên thế giới và nó cũng có nhiều lợi ích sức khỏe. Nó là một nguồn chất chống oxy hóa và có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc tiểu đường loại 2, suy giảm tinh thần và bệnh gan. Sử dụng cà phê đen, có thể thêm một lượng nhỏ sữa thay vì thêm đường để hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể.

https://doanhnghiepvn.vn/

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

CPI tháng 11/2025 tăng 0,45% do giá lương thực và nhiên liệu leo thang

CPI tháng 11/2025 tăng 0,45% do giá lương thực và nhiên liệu leo thang

Thị trường

Giá thực phẩm tăng sau bão đã đẩy chỉ số giá tiêu dùng tháng 11/2025 tăng 0,45% so với tháng trước; tăng 3,28% so với tháng 12/2024; tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước...

Xuất khẩu rau củ đạt kỷ lục, sầu riêng trong 11 tháng ước đạt 3,4 tỷ USD

Xuất khẩu rau củ đạt kỷ lục, sầu riêng trong 11 tháng ước đạt 3,4 tỷ USD

Thị trường

Xuất khẩu rau quả 11 tháng năm 2025 ước đạt 7,8 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này, dự tính xuất khẩu rau quả cả năm 2025 sẽ đạt khoảng 8,5 tỷ USD...

Giá dầu lấy lại đà tăng trước cuộc họp OPEC+

Giá dầu lấy lại đà tăng trước cuộc họp OPEC+

Thị trường

Nhóm năng lượng duy trì sắc xanh trong phiên giao dịch ngày hôm qua, dù thanh khoản giảm do thị trường Mỹ nghỉ lễ. Kết phiên, giá dầu Brent tăng hơn 0,5%, lên 63,39 USD/thùng.

Mưa lũ Tây Nguyên và tồn kho cạn kiệt tiếp tục đẩy giá Robusta

Mưa lũ Tây Nguyên và tồn kho cạn kiệt tiếp tục đẩy giá Robusta

Thị trường

Thời tiết tại Việt Nam tiếp tục là lực đỡ quan trọng hỗ trợ đà tăng của giá cà phê Robusta khi những trận mưa lũ lịch sử tại Tây Nguyên đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các vùng trồng cà-phê đang bước vào giai đoạn thu hoạch cao điểm.

Giá xăng về 20.000 đồng một lít từ 15h00 chiều nay

Giá xăng về 20.000 đồng một lít từ 15h00 chiều nay

Thị trường

Từ 15h00 hôm nay ngày 27/11, giá xăng RON 95 giảm 540 đồng/lít xuống 20.000 đồng/lít.

Giá bạc nối dài đà tăng sang phiên thứ ba

Giá bạc nối dài đà tăng sang phiên thứ ba

Thị trường

Trong nước, giá bạc 999 ngày 27/11 tiếp tục đi lên phiên thứ ba liên tiếp, tăng gần 2% và dao động quanh 1,707 - 1,742 triệu đồng/lượng tùy khu vực.

Dự báo giá xăng dầu ngày mai 27/11 đồng loạt giảm mạnh

Dự báo giá xăng dầu ngày mai 27/11 đồng loạt giảm mạnh

Thị trường

Dựa theo diễn biến giá xăng dầu thế giới những ngày qua, nhiều đại diện doanh nghiệp dự báo trong kỳ điều hành ngày mai (27/11), giá bán lẻ xăng dầu trong nước có thể sẽ đồng loạt giảm.

Kim ngạch xuất khẩu tôm hùm 10 tháng lên 712 triệu USD

Kim ngạch xuất khẩu tôm hùm 10 tháng lên 712 triệu USD

Thị trường

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu tôm hùm của Việt Nam tiếp tục tăng mạnh trong tháng 10/2025, đạt 93 triệu USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái. Đà tăng trưởng mạnh từ đầu năm đã đưa kim ngạch 10 tháng lên 712 triệu USD, tăng tới 135% so với cùng kỳ 2024 - mức tăng hiếm có đối với một nhóm thủy sản đơn lẻ.

Giá dầu hôm nay ngày 26/11 giảm sâu hơn 1%

Giá dầu hôm nay ngày 26/11 giảm sâu hơn 1%

Thị trường

Trên thị trường năng lượng, giá dầu giảm hơn 1% trong phiên sau khi Ukraine hé lộ rằng chiến dịch ngoại giao mạnh mẽ của Mỹ nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine có thể đang mang lại kết quả.

Giá cà phê tăng mạnh khi lo ngại thắt chặt nguồn cung

Giá cà phê tăng mạnh khi lo ngại thắt chặt nguồn cung

Thị trường

Thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới ghi nhận những diễn biến tương đối trái chiều trong phiên giao dịch ngày 25/11. Chỉ số MXV-Index đóng cửa ở mức 2.300 điểm, giảm gần 0,3% so với phiên trước. Tuy vậy, thị trường vẫn ghi nhận lực mua mạnh mẽ trên thị trường cà phê khi những lo ngại về nguồn cung tiếp tục duy trì cũng như đà phục hồi của giá đậu tương sau động thái trấn an từ Mỹ.

Xuất khẩu hàng Việt Nam sang thị trường Mỹ đã vượt 126 tỷ USD

Xuất khẩu hàng Việt Nam sang thị trường Mỹ đã vượt 126 tỷ USD

Thị trường

Theo số liệu từ Cục Hải quan, trong 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu hàng Việt Nam sang thị trường Mỹ đã vượt 126 tỷ USD, mức cao nhất từ trước tới nay và tăng 28% so với cùng kỳ năm 2024.

Giá lợn hơi hôm nay ngày 24/11: Miền Bắc cao nhất 53.000 đồng/kg

Giá lợn hơi hôm nay ngày 24/11: Miền Bắc cao nhất 53.000 đồng/kg

Thị trường

Gái lợn hơi hôm nay ngày 24/11, thị trường không có biến động, miền Bắc tiếp tục dẫn đầu với mức cao nhất 53.000 đồng/kg.

Ô tô nhập khẩu tăng mạnh 20% trong 10 tháng

Ô tô nhập khẩu tăng mạnh 20% trong 10 tháng

Thị trường

Theo Cục Hải quan, mặc dù lượng ô tô nhập khẩu trong tháng 10/2025 giảm so với tháng 9, nhưng tính luỹ kế 10 tháng của năm 2025, ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu về Việt Nam đạt 171.364 chiếc, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

Giá dầu ngày 21/11 suy giảm trước diễn biến Ukraine - Nga

Giá dầu ngày 21/11 suy giảm trước diễn biến Ukraine - Nga

Thị trường

Giá dầu suy giảm khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy Ukraine chấp nhận thỏa thuận hòa bình với Nga nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn ba năm.

Giá xăng quay đầu giảm từ 15h ngày 20/11

Giá xăng quay đầu giảm từ 15h ngày 20/11

Thị trường

Từ 15h ngày 20/11, giá xăng RON 95 giảm 30 đồng/lít xuống 20.540 đồng/lít. Tính từ đầu năm, mặt hàng này đã có 26 lần tăng giá và 22 lần giảm giá.

Giá ca-cao nối dài đà giảm sang phiên thứ 7 liên tiếp

Giá ca-cao nối dài đà giảm sang phiên thứ 7 liên tiếp

Thị trường

Giá ca-cao nối dài đà giảm sang phiên thứ 7 liên tiếp khi lao dốc tới hơn 6% xuống mức 4.943 USD/tấn - mức thấp nhất trong vòng gần hai năm trở lại đây.

Giá gạo Thái Lan xuống mức thấp nhất 18 năm, trong nước chững lại

Giá gạo Thái Lan xuống mức thấp nhất 18 năm, trong nước chững lại

Thị trường

Hiện giá gạo 5% tấm của Thái Lan giảm xuống còn 335-340 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ tháng 10/2007. Tại Việt Nam, giá gạo 5% tấm cũng không thay đổi so với tuần trước và được chào bán ở mức 415-430 USD/tấn.

Việt Nam, Hoa Kỳ kết thúc vòng đàm phán thứ 5 Hiệp định Thương mại đối ứng

Việt Nam, Hoa Kỳ kết thúc vòng đàm phán thứ 5 Hiệp định Thương mại đối ứng

Thị trường

Bộ Công Thương cho biết, theo kế hoạch đã thống nhất, vòng đàm phán trực tiếp lần thứ 5 Hiệp định Thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ được tổ chức từ ngày 12-14/11 tại Washington D.C., Hoa Kỳ.

 4 quốc gia tiếp tục đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ

4 quốc gia tiếp tục đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ

Thị trường

Ngày 13/11, Nhà Trắng công bố các thỏa thuận thương mại với Argentina, Guatemala, Ecuador và El Salvador.

Doanh số xe điện toàn cầu cán mốc 1,9 triệu chiếc trong tháng 10

Doanh số xe điện toàn cầu cán mốc 1,9 triệu chiếc trong tháng 10

Thị trường

Công ty nghiên cứu thị trường Rho Motion ngày 12/11 cho biết doanh số bán xe chạy điện hoàn toàn và xe hybrid cắm sạc toàn cầu trong tháng 10/2025 tăng 23%, lên 1,9 triệu chiếc, nhờ nhu cầu mạnh tại các thị trường lớn.

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Chứng khoán

Tỷ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Cập nhật: