Một biểu hiện cụ thể của sự lạm phát là, giá gia cầm tại nước này đã tăng từ 30 bảng Ai Cập/kg (tương đương 1,9 USD) vào năm 2021 lên 70 bảng Ai Cập (2,36 USD) vào ngày 16/1, theo các cơ quan báo chí nhà nước Ai Cập. Chi phí tăng cao khiến Viện Dinh dưỡng Quốc gia Ai Cập khuyến nghị người dân chuyển sang ăn chân gà.

Viện Dinh dưỡng Quốc gia Ai Cập yêu cầu người dân ăn chân gà bởi lạm phát
Giá gia cầm ở Ai Cập tăng hơn gấp đôi trong thời gian qua khiến nhiều người dân nước này không thể mua thịt gà. (Ảnh: CNN/Getty Image)

Nhiều người Ai Cập tức giận khi chính phủ yêu cầu người dân sử dụng các loại thực phẩm vốn là biểu tượng của tình trạng nghèo đói cùng cực ở nước này. Ở Ai Cập, chân gà được coi là mặt hàng thịt rẻ nhất, được hầu hết mọi người không coi đây là thực phẩm, thậm chí chỉ là chất thải động vật.

“Chúng ta đã bước vào thời đại của chân gà, sự sụp đổ của đồng bảng Ai Cập… và chìm trong nợ nần,” Mohamed Al-Hashimi, một nhân vật truyền thông với 400.000 người theo dõi đã chia sẻ trên Twitter cá nhân.

Đáng nói, sau khuyến nghị nêu trên, giá một kg chân gà đã tăng gấp đôi lên 20 bảng Ai Cập (0,67 USD), theo CNN.

Các nhà chức trách nói rằng gần 30% dân số Ai Cập sống dưới mức nghèo khổ. Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới vào năm 2019 đã ước tính rằng “khoảng 60% dân số Ai Cập là người nghèo hoặc đối tượng dễ bị tổn thương”.

Trong một thập kỷ qua, Ai Cập đã trải qua một số cuộc khủng hoảng tài chính lớn, đẩy nước này phải tìm kiếm các gói cứu trợ từ các chủ nợ như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các đồng minh Ả Rập vùng Vịnh.

Nhưng đất nước này bị mắc kẹt trong nợ nần. Khoản nợ của Ai Cập trong năm nay đã lên tới 85,6% quy mô nền kinh tế, theo IMF.

Một số yếu tố góp phần khiến nền kinh tế Ai Cập sa sút bao gồm vai trò quá lớn của quân đội. Các nhà phân tích cho rằng sự can thiệp của quân đội đã làm suy yếu khu vực tư nhân.

Cùng với đó, các dự án lớn như tòa tháp cao nhất châu Phi và thủ đô mới trên sa mạc, cũng tiêu tốn một số tiền lớn.

Ai Cập cũng chịu ảnh hưởng nặng nề trong đại dịch COVID-19, các nhà đầu tư rút 20 tỷ USD khỏi nước này vào năm 2020, theo Reuters.

“20 tỷ USD tương đương số tiền mà Ai Cập đã vay từ IMF kể từ năm 2016, và nó đã biến mất chỉ trong vài tuần”, Timothy Kaldas, nhà nghiên cứu chính sách tại Viện Chính sách Trung Đông Tahrir ở Washington DC (Mỹ), cho biết.

Những sự kiện này góp phần gây ra cuộc khủng hoảng tiền tệ mà Ai Cập phải đối mặt hiện nay. Đồng bảng Ai Cập đã mất gần một nửa giá trị trong năm 2022 và chạm mức thấp nhất lịch sử vào tuần trước.

Trong gói cứu trợ mới nhất được thông qua vào tháng 12/2022, IMF đã cho Ai Cập vay 3 tỷ USD. Tuy nhiên, khoản vay lần này kèm theo điều kiện thực hiện một số cải cách.

Ai Cập hy vọng sẽ được nhận thêm khoản hỗ trợ bổ sung trị giá 14 tỷ USD từ các đối tác quốc tế và khu vực các quốc gia Ả Rập.

Điều kiện mà IMF đưa ra là Ai Cập cần áp dụng tỷ giá hối đoái linh hoạt - cho phép giá trị đồng tiền được quyết định bởi thị trường thay vì ngân hàng trung ương.

IMF cũng yêu cầu Ai Cập giảm vai trò của nhà nước, bao gồm cả quân đội, trong nền kinh tế. Đồng thời, tất cả công ty, bao gồm những công ty thuộc sở hữu của quân đội Ai Cập, phải công bố báo cáo hàng năm.

Theo ông Yezid Sayigh, thành viên cấp cao tại Trung tâm Trung Đông Malcolm H. Kerr Carnegie ở Beirut, Lebanon, động thái này trái ngược với những gì được đưa ra trong thông báo ban đầu về thỏa thuận cho vay hồi tháng 10/2022, rằng IMF không sử dụng đòn bẩy kinh tế để đưa các công ty quân đội vào chương trình nghị sự.

Tuy nhiên, trước yêu cầu này của IMF, sự chậm trễ trong việc niêm yết các công ty thuộc sở hữu của quân đội trên sàn giao dịch chứng khoán là bằng chứng cho thấy quân đội có thể sẽ phản đối điều kiện của IMF, theo các chuyên gia đánh giá với CNN.

Khi được hỏi chính phủ sẽ xem xét sự tham gia của quân đội vào nền kinh tế trong bao lâu, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry nói rằng nước này đang giải quyết thách thức một cách “toàn diện” đồng thời “ghi nhận khía cạnh xã hội” là trung tâm của những khó khăn về mặt tài chính của đất nước.

Vì sao thế giới cần quan tâm?

Khi Ai Cập phá giá tiền tệ vào tháng 10/2022, Đại sứ quán Mỹ tại Cairo đã cảnh báo về tình trạng bất ổn có thể xảy ra.

Hơn một thập kỷ trước, Ai Cập và các quốc gia Trung Đông cũng từng rơi vào tình trạng khủng hoảng. Làn sóng biểu tình lật đổ chính phủ, nền kinh tế suy yếu, các cuộc nội chiến khiến hàng triệu người tị nạn phải chạy trốn khỏi khu vực.

Hiện Ai Cập là nơi sinh sống của hơn 106 triệu người và hơn một nửa trong số đó đang sống trong điều kiện kinh tế bấp bênh. Nhiều người không đủ khả năng mua các loại lương thực cơ bản và phải hạn chế chi tiêu.

Các nhà phân tích cảnh báo, nếu tình trạng hiện tại kéo dài, nhiều người dân sẽ không đủ khả năng mua các loại thực phẩm cơ bản, buộc phải thắt chặt chi tiêu, thậm chí cắt giảm chế độ ăn uống.