Ngành sản xuất Mỹ giảm sút do thuế quan

Ngành sản xuất của Mỹ đã giảm sút tháng thứ ba liên tiếp trong tháng 5. Thời gian các nhà cung cấp giao nguyên liệu đầu vào cũng kéo dài nhất trong gần ba năm. Nguyên nhân chính là do sức ép từ chính sách thuế quan của Trump. Tình trạng này có thể sẽ dẫn đến khả năng thiếu hụt một số mặt hàng trong thời gian sắp tới, theo Reuters.

Báo cáo khảo sát của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) công bố vào thứ Hai cho thấy, chính sách thương mại cứng rắn của Tổng thống Donald Trump tiếp tục là chủ đề chính được các nhà sản xuất nhắc đến. Các nhà cung cấp cũng đang chuyển gánh nặng thuế nhập khẩu sang khách hàng. Điều này thách thức luận điệu của chính quyền Trump rằng Trung Quốc và các đối tác thương mại khác đang phải trả các khoản thuế này.

Chính sách thuế quan "lúc có lúc không" được một số nhà sản xuất thiết bị vận tải mô tả là đã "tàn phá khả năng phản ứng và duy trì lợi nhuận của các nhà cung cấp". Trong khi đó, các nhà sản xuất máy tính và sản phẩm điện tử cho rằng thuế quan và việc cắt giảm chi tiêu chính phủ đang "gây ra rắc rối lớn cho các doanh nghiệp."

Triển vọng cho ngành sản xuất có vẻ ảm đạm, đặc biệt khi làn sóng nhu cầu ban đầu từ việc tích trữ hàng hóa đã qua đi. Các doanh nghiệp đang phải đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao, gián đoạn chuỗi cung ứng và sự thận trọng từ khách hàng trong và ngoài nước khi cam kết các đơn hàng mới.

ISM cũng cho biết, Chỉ số PMI sản xuất đã giảm xuống mức thấp nhất trong sáu tháng, đạt 48,5 vào tháng 5, từ mức 48,7 trong tháng 4. Chỉ số PMI dưới 50 cho thấy sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất, vốn chiếm 10,2% nền kinh tế Mỹ.

Các nhà kinh tế được Reuters khảo sát đã dự báo PMI sẽ tăng lên 49,3. Khảo sát cho thấy ngành sản xuất, vốn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu thô nhập khẩu, đã không được hưởng lợi từ việc tình trạng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuần trước, Tổng thống Trump cho biết ông sẽ tăng gấp đôi thuế đối với nhập khẩu thép và nhôm lên 50%.

Bảy ngành sản xuất bao gồm đồ nội thất, thiết bị điện, thiết bị gia dụng và linh kiện, cũng như máy móc đã báo cáo tăng trưởng. Trong số bảy ngành báo cáo sụt giảm có thiết bị vận tải, sản phẩm hóa chất và kim loại cơ bản.

Các nhà kinh tế cho rằng việc triển khai thuế nhập khẩu một cách hỗn loạn đang khiến doanh nghiệp khó lập kế hoạch dài hạn – điều này cũng được các nhà sản xuất đồng tình. Một yếu tố bất định khác lại xuất hiện khi tòa án thương mại Hoa Kỳ tuần trước đã chặn phần lớn các mức thuế mà ông Trump đề xuất, cho rằng tổng thống đã vượt quá quyền hạn của mình. Tuy nhiên, đến thứ Năm, một tòa phúc thẩm liên bang lại tạm thời khôi phục các mức thuế này.

Các mức thuế cũng góp phần làm giảm chi tiêu cho việc xây dựng nhà ở riêng lẻ trong tháng Tư. Một báo cáo riêng của Cục Thống kê thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho thấy, chi tiêu xây dựng đã giảm 0,4% sau khi đã giảm 0,8% trong tháng Ba, trong đó các khoản đầu tư cho dự án nhà ở riêng lẻ mới giảm 1,1%.

Thị trường chứng khoán Phố Wall đang giao dịch trong sắc đỏ. Đồng USD giảm nhẹ so với rổ tiền tệ chính, trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lên.

Khó khăn tài chính diễn ra trên diện rộng

Một số nhà sản xuất thiết bị vận tải cho biết, trong khi "các hãng xe đã âm thầm tăng giá bán để bảo vệ lợi nhuận", thì họ "lại không hợp tác nhiều với các nhà cung cấp trong chuỗi". Hệ quả là, "nhiều nhà cung cấp rơi vào tình trạng tài chính kiệt quệ".

Các nhà sản xuất thiết bị điện, thiết bị gia dụng và linh kiện cho biết "riêng các mức thuế của chính quyền đã gây ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng ngang ngửa với thời COVID-19."

Các nhà sản xuất giấy cảnh báo rằng "việc chưa đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc sẽ khiến các kệ hàng của nhiều nhà bán lẻ trống trơn, đặc biệt là với các mặt hàng tự làm (DIY) và sản phẩm chuyên dụng".

Các nhà sản xuất máy móc lo ngại về việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu khoáng sản hiếm. Trong khi đó, các nhà sản xuất kim loại gia công cho biết "khách hàng châu Á đang yêu cầu hoãn giao hàng" vì ảnh hưởng từ thuế quan.

Khách hàng, người lao động chịu áp lực nặng nề

Trong bối cảnh đó, các nhà cung cấp đang chuyển phần chi phí thuế sang cho khách hàng.

Các nhà sản xuất hóa chất báo cáo rằng "nhà cung cấp xem đây là một loại thuế – mà đã là thuế thì luôn bị đẩy sang khách hàng", "rất ít doanh nghiệp tự gánh phần thuế này".

Tổng thống Trump xem thuế quan là công cụ để tăng nguồn thu bù cho các khoản cắt giảm thuế đã hứa và khôi phục nền công nghiệp đang suy tàn của nước Mỹ – điều mà các nhà kinh tế cho rằng gần như không thể đạt được trong ngắn hạn do thiếu hụt lao động và các vấn đề cơ cấu khác.

Chỉ số giao hàng từ nhà cung cấp trong khảo sát của Íđã tăng lên 56,1 – mức cao nhất kể từ năm 2022 – so với 55,2 vào tháng 4. Chỉ số trên 50 cho thấy thời gian giao hàng chậm lại.

Thông thường, việc thời gian giao hàng kéo dài được xem là dấu hiệu của một nền kinh tế mạnh. Nhưng trong trường hợp này, nó nhiều khả năng phản ánh các điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng liên quan đến thuế quan. Các cảng biển cũng báo cáo sự sụt giảm về sản lượng hàng hóa.

Chỉ số nhập khẩu của ISM đã giảm xuống 39,9 – mức thấp nhất kể từ đầu năm 2009 – từ mức 47,1 vào tháng 4. Xuất khẩu cũng suy giảm. Tồn kho của khách hàng đã chạm mức thấp nhất trong 15 tháng. Trong khi đó, chỉ số giá nguyên liệu đầu vào mà các nhà sản xuất phải trả chỉ giảm nhẹ, từ 69,8 xuống còn 69,4 – vẫn ở mức cao.

Áp lực buộc các nhà sản xuất phải chuyển chi phí tăng lên các khâu tiếp theo trong chuỗi cung ứng sẽ ngày càng lớn khi tồn kho cạn dần – vì cuối cùng họ vẫn phải nhập hàng mới với giá cao hơn.

Sản lượng tại các nhà máy vẫn duy trì ở mức thấp, trong khi đơn hàng mới chỉ cải thiện đôi chút. Chỉ số đơn hàng mới – chỉ báo cho xu hướng tương lai – của ISM tăng nhẹ lên 47,6 từ 47,2 vào tháng trước.

Các nhà máy tiếp tục cắt giảm nhân sự. Chỉ số việc làm trong ngành sản xuất của ISM chỉ nhích nhẹ lên 46,8 từ 46,5 trong tháng 4.

Bà Susan Spence, Chủ tịch Ủy ban Khảo sát Kinh doanh của ISM, cho biết: các ý kiến thu được từ doanh nghiệp phản ánh xu hướng đẩy nhanh việc cắt giảm nhân sự do nhu cầu trong ngắn và trung hạn vẫn đầy bất định.

Trong bối cảnh chính sách thuế quan lúc áp dụng lúc ngừng, hầu hết doanh nghiệp chỉ có thể ngồi chờ đợi bất kỳ tín hiệu rõ ràng nào hơn.

×