Quốc hội thống nhất thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, điều hòa, nước giải khát có đường

Sáng 14/6, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) với 454 đại biểu có mặt.

Kết quả biểu quyết cho thấy, với 448 đại biểu tán thành (chiếm 93,72%), Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) vừa được thông qua, nước giải khát có 5 gram đường trong 100 ml (nước ngọt), điều hòa công suất trên 24.000-90.000 BTU lần đầu được đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Trước đó, thay mặt cơ quan thẩm tra, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) dựa trên các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội.

Dự thảo luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 4 chương và 12 điều, quy định chi tiết về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, người nộp thuế, căn cứ tính thuế, cũng như các quy định về hoàn thuế, khấu trừ thuế và giảm thuế tiêu thụ đặc biệt.

Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là phạm vi các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Cụ thể là mặt hàng điều hòa nhiệt độ, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã tiếp thu ý kiến và thống nhất quy định các loại máy điều hòa có công suất từ trên 24.000-90.000 BTU sẽ thuộc đối tượng chịu thuế. Điều này đồng nghĩa với việc các loại điều hòa công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU (thường dùng trong công nghiệp hoặc các không gian rất lớn) sẽ không bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Về nước giải khát có đường, dự thảo luật quy định các sản phẩm nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml sẽ chịu thuế. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm rõ một số trường hợp ngoại lệ (bao gồm: sữa và các sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả; sản phẩm từ cacao). Như vậy, các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa nguyên chất sẽ không thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đối với đề xuất mở rộng đối tượng chịu thuế sang các sản phẩm có đường khác, túi nilon, sản phẩm nhựa khó phân hủy, kinh doanh đặt cược trực tuyến, game online và dịch vụ làm đẹp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết đây là những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau.

Cơ quan soạn thảo đã xem xét một số sản phẩm này trong quá trình xây dựng luật, tuy nhiên hiện chưa có đủ đánh giá tác động toàn diện để khẳng định tính ưu việt, khả thi và phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép giữ nguyên như dự thảo và sẽ tiếp tục nghiên cứu, đánh giá các đề xuất này để báo cáo vào thời điểm thích hợp, có cân nhắc đến mục tiêu phục hồi sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Về việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định việc này vẫn cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, về lâu dài, cần có nghiên cứu sửa đổi đồng bộ cả thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường để việc đánh thuế mặt hàng xăng được hợp lý, phù hợp thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam cần triển khai các giải pháp thực hiện cam kết tại Hội nghị COP26, việc duy trì thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng song song với thuế bảo vệ môi trường là cần thiết.

Về đối tượng không chịu thuế với nội dung mở rộng phạm vi cho mục đích nhân đạo, nông nghiệp, Chủ nhiệm Phan Vă Mãi cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất bổ sung một số đối tượng vào diện không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cụ thể, máy bay, trực thăng, tàu lượn sử dụng cho mục đích cứu thương, cứu hộ, cứu nạn và sản xuất nông nghiệp sẽ không phải chịu loại thuế này. Ủy ban nhận định đây là những hoạt động mang tính nhân đạo, hỗ trợ phát triển nông nghiệp, không nhằm mục đích thương mại và không phải hàng hóa tiêu dùng xa xỉ cần điều tiết. Theo đó, cụm từ "phun thuốc trừ sâu" cũng được đề nghị thay thế bằng "trong sản xuất nông nghiệp" để bao quát hơn.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2026. Tuy nhiên, luật chưa áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026, việc áp thuế với mặt hàng này với thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ 1/1/2028.