Theo đó, UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch khắc phục tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý quỹ nhà thuộc sở hữu Nhà nước sử dụng vào mục đích kinh doanh, dịch vụ, trụ sở làm việc và các mục đích khác không phải để ở trên địa bàn thành phố.

Với tổng diện tích nhà 178.148m2 và diện tích đất 155.156m2, quỹ nhà này chủ yếu được xác lập khi thực hiện chính sách cải tạo nhà cửa của nhà nước những năm 1960, một phần quỹ nhà được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, hiện nay, có 801 địa điểm (803 hợp đồng) tập trung chủ yếu tại 4 quận nội thành: Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Đống Đa do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội quản lý cho thuê; các địa điểm còn lại do UBND quận Hà Đông, UBND thị xã Sơn Tây và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Kinh doanh và Dịch vụ nhà Hà Nội quản lý, sử dụng cho thuê.

Qua rà soát, UBND thành phố Hà Nội đánh giá, thời gian qua, việc quản lý sử dụng quỹ nhà này còn nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài, nhiều trường hợp sai phạm phải xử lý theo quy định của pháp luật; hiệu quả sử dụng, hiệu quả kinh tế thấp không tương xứng với giá trị và số lượng nhà đất.

Công tác kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng của thành phố không được duy trì thường xuyên. Nhiều trường hợp có vi phạm (cho thuê lại, liên doanh liên kết, chuyển ở, cải tạo lại, cơi nới, xây dựng thêm khi chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt); một số tranh chấp, vướng mắc diện tích… Hiện nhiều điểm nhà trong tình trạng xuống cấp chưa được cải tạo, sửa chữa. Cơ chế quản lý sử dụng diện tích nhà tăng thêm sau cải tạo, sửa chữa chưa có cơ chế xử lý. Nợ đọng nghĩa vụ tài chính của các đơn vị còn nhiều, kéo dài chưa được xử lý dứt điểm…

Ngoài nguyên nhân khách quan do có nhiều yếu tố đặc thù, tồn tại mang tính lịch sử, lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội đã chỉ rõ các sở, ngành chưa thường xuyên kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn việc quản lý quỹ nhà chuyên dùng của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội. Một số tổ chức, cá nhân thuê nhà tự ý liên doanh, liên kết, cho thuê lại nhà thuê của nhà nước; tự ý xây dựng, cải tạo trên diện tích đất của quỹ nhà chuyên dùng khi chưa được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Trong khi đó, nhận thức của cán bộ quản lý quỹ nhà chuyên dùng, đặc biệt là cán bộ cấp cơ sở còn chưa nhận thức hết trách nhiệm của mình; sự phối hợp giữa Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội và các Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà trực thuộc với chính quyền địa phương chưa thực sự chặt chẽ dẫn đến việc quản lý trật tự xây dựng và cưỡng chế thu hồi đối với quỹ nhà chuyên dùng chưa đạt được hiệu quả cao.

Hà Nội kiên quyết thu hồi nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định. Ảnh: Tiền Phong
Hà Nội kiên quyết thu hồi nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định. Ảnh: Tiền Phong

Do đó, để khai thác hiệu quả quỹ nhà chuyên gia trên địa bàn thành phố, UBND thành phố yêu cầu thống kê toàn bộ quỹ nhà hiện có, phân loại theo nhóm, theo mức độ vi phạm. Lập kế hoạch xử lý, khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng trên địa bàn thành phố. Đồng thời truy thu toàn bộ các khoản nghĩa vụ tài chính còn nợ đọng, thu hồi toàn bộ các địa điểm nhà, đất bị chiếm dụng, cho thuê trái phép.

Theo kế hoạch, thành phố Hà Nội đã đề rõ các nội dung, biện pháp khắc phục: Một là, rà soát, ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng của Thành phố, bảo đảm quản lý đồng bộ, chặt chẽ, sử dụng hiệu quả. Trong đó, giao Sở Xây dựng Hà Nội rà soát lại bảng giá cho thuê; phối hợp các sở, ngành tham mưu UBND Thành phố sửa đổi, bổ sung Quyết định số 32/2012của UBND Thành phố về quản lý, sử dụng nhà thuộc sở hữu nhà nước sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ trên địa bàn thành phố...

Hai là, tăng cường công tác quản lý, kiên quyết thu hồi để xử lý theo quy định các địa điểm nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định, nợ đọng nghĩa vụ tài chính về nhà, đất kéo dài.

UBND Thành phố giao Sở Xây dựng Hà Nội, Sở Tài chính Hà Nội chủ trì cùng Công an Thành phố, Thanh tra Thành phố, Cục Thuế Thành phố, Công ty TNHH một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, UBND các quận, huyện, thị xã (nơi có nhà, đất) tổ chức xử lý vi phạm, thu hồi lại các địa điểm nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định hoàn thành trong năm 2023; tổ chức truy thu toàn bộ các khoản nghĩa vụ tài chính do các tổ chức, cá nhân còn nợ đọng; lập hồ sơ xử lý đối với các trường hợp chây ì.

Ba là, tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ, chuyên đề và đột xuất việc chấp hành quy định về quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng thuộc phạm vi quản lý của Thành phố để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các vi phạm.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn nhấn mạnh, nếu phát hiện các trường hợp vi phạm, các sở, ngành phải làm rõ trách nhiệm; tùy theo mức độ vi phạm, các sở, ngành xử lý trách nhiệm hoặc đề xuất xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân, vi phạm, để xảy ra vi phạm, trách nhiệm của người đứng đầu.

Đối với các trường hợp vi phạm phải xử lý hình sự thì chuyển Công an Thành phố điều tra, xử lý đối với tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.