Kiểm toán là hoạt động kiểm tra, xác minh tính trung thực của một báo cáo tài chính nhằm cung cấp thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đơn vị hay tổ chức. Có thể hiểu đơn giản, kiểm toán là quá trình thu thập chứng từ, bắng chứng liên quan đến thông tin tài chính đã được cung cấp.
Kiểm toán là hoạt động kiểm tra và xác minh tính đúng đắn, trung thực của một báo cáo tài chính nào đó nhằm cung cấp các thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp, đơn vị hay tổ chức đó.
Có thể hiểu đơn giản, kiểm toán là một quá trình thu thập, đánh giá các chứng từ, bằng chứng liên quan đến các thông tin tài chính đã được cung cấp để đưa ra những đánh giá, báo cáo về sự phù hợp của thông tin đó với các hạng mục được thiết lập.
 |
Phân loại Kiểm toán theo mục đích của kiểm toán
Kiểm toán tuân thủ là loại kiểm toán nhằm xem xét doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức được kiểm toán có tuân thủ các quy định mà các cơ quan chức năng của nhà nước hay các cơ quan có thẩm quyền cấp trên đã đề ra.
Kiểm toán hoạt động là loại kiểm toán nhằm đánh giá, xem xét các mặt về kinh tế, tính hiệu quả, hiệu lực của hoạt động được thực hiện kiểm toán, cụ thể:
+ Tính kinh tế: Xem xét tính kinh tế dựa trên việc để đạt mục tiêu đã đề ra, giúp doanh nghiệp, đơn vị hay tổ chức tiết kiệm tốt các nguồn lực.
+ Tính hiệu quả: Kết quả đạt được tốt nhất với lượng nguồn lực nhất định.
+ Tính hiệu lực: Xem xét khả năng về mức độ hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đã xác định của doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức thực hiện kiểm toán.
Kiểm toán báo cáo tài chính là loại kiểm toán nhằm kiểm tra, đánh giá và xem xét về tính trung thực của các báo cáo tài chính được kiểm toán.
Các báo các tài chính được kiểm toán thường gặp bao gồm:
+ Báo cáo kết quả kinh doanh
+ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
+ Thuyết minh báo cáo tài chính
+ Bảng cân đối kế toán
+ Báo cáo quyết toán vốn
 |
Phân loại theo loại hình tổ chức kiểm toán
Dựa trên loại hình tổ chức kiểm toán, kiểm toán được phân chia thành 3 loại: Kiểm toán độc lập, kiểm toán Nhà nước và kiểm toán nội bộ.
Kiểm toán độc lập được thực hiện bởi các kiểm toán viên chuyên nghiệp, độc lập làm việc trong các tổ chức kiểm toán chuyên nghiệp nhằm đáp ứng các yêu cầu của các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức.
Tổ chức và hoạt động của kiểm toán độc lập:
Tổ chức kiểm toán độc lập được tổ chức theo mô hình doanh nghiệp với 02 hình thức phổ biến là công ty hợp danh và công ty tư nhân.
Hoạt động chính của các doanh nghiệp kiểm toán độc lập là cung cấp dịch vụ kiểm toán, bên cạnh đó còn hỗ trợ thêm các dịch vụ về thuế, tài chính, định giá tài sản.
Kiểm toán Nhà nước là việc kiểm tra, giám sát các hoạt động quản lý ngân sách, tiền và tài sản của Nhà nước và được thực hiện bởi các cơ quan chuyên trách.
Tổ chức và hoạt động của kiểm toán Nhà nước:
Tại một số quốc gia, tổ chức kiểm toán có thể phân thành các cấp như: Kiểm toán nhà nước trung ương, kiểm toán nhà nước địa phương, kiểm toán theo khu vực địa lý.
Ở Việt Nam, tổ chức bộ máy kiểm toán Nhà nước là cơ quan chuyên môn trực thuộc chính phủ, thực hiện các loại kiểm toán khác nhau: Kiểm toán tài chính, kiểm toán hoạt động và kiểm toán tuân thủ nhằm đánh giá, xem xét các đơn vị đã thực hiện chấp hành luật pháp và các chính sách, chế độ Nhà nước đã ban hành chưa để có kế hoạch điều chỉnh phù hợp.
Kiểm toán nội bộ là công việc kiểm soát, đánh giá kết quả thực hiện các quy chế nội bộ, thực hiện pháp luật và kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ, thực thi hoạt động tài chính – kế toán của doanh nghiệp có hữu hiệu hay không để đưa ra những đề xuất cải tiến, hoàn thiện.
Tổ chức và hoạt động của kiểm toán nội bộ:
Tổ chức kiểm toán nội bộ chịu sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo đơn vị, độc lập với các bộ phận khác và được thiết lập dưới hình thức là bộ phận chuyên môn (phòng, ban…) trực thuộc bộ máy lãnh đạo cao cấp của đơn vị.
Hoạt động kiểm toán nội bộ thường không được quy định bởi pháp luật, trừ trường hợp ở Việt Nam quy định cho doanh nghiệp nhà nước. Kiểm toán nội bộ thực hiện đánh giá, kiểm tra về tính kinh tế, tính hiệu quả và hiệu lực của hoạt động trong đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp được kiểm toán.
 |
| Ở phạm vi chung, quy trình kiểm toán gồm 3 giai đoạn: Lập kế hoạch, thực hiện, kết thúc kiểm toán. |
Tùy thuộc vào từng loại kiểm toán sẽ có những quy trình kiểm toán đặc thù khác nhau. Tuy nhiên trên phạm vi chung, các loại kiểm toán sẽ có có quy trình tương tự nhau, bao gồm 3 giai đoạn:
Lập kế hoạch kiểm toán
Ở giai đoạn này, kiểm toán thực hiện các công việc như:
+ Công tác chuẩn bị: Tiếp nhận khách hàng, chuẩn bị nhân sự, chuẩn bị phương tiện kiểm toán
+ Lập kế hoạch kiểm toán và xây dựng chương trình kiểm toán
Thực hiện kiểm toán
Giai đoạn thực hiện kiểm toán bao gồm việc triển khai nội dung trong kế hoạch và chương trình kiểm toán, cụ thể:
+ Thực hiện các khảo sát kiểm toán
+ Thực hiện phân tích và khảo sát chi tiết về nghiệp vụ, số dư
Kết thúc kiểm toán
Giai đoạn kết thúc kiểm toán bao gồm các công việc cụ thể sau:
+ Tổng hợp kết quả kiểm toán
+ Lập báo cáo kiểm toán
+ Công bố báo cáo kiểm toán
Đối với kiểm toán báo cáo tài chính sẽ bao gồm các công việc:
+ Xem xét các khoản nợ ngoài ý muốn
+ Xem xét các sự kiện phát sinh sau
+ Đánh giá, nghiên cứu các kết quả và lập báo cáo kiểm toán
+ Công bố báo cáo kiểm toán và hoàn thiện hồ sơ kiểm toán
Trong cơ chế kinh tế mới, vai trò của kiểm toán ngày càng được thể hiện rõ rệt và đang dần tiếp cần dần với các nguyên tắc, chuẩn mực của kế toán kiểm toán các nước. Sự lành mạnh của hệ thống tài chính phụ thuộc nhiều vào chất lượng các thông tin về các hoạt động kinh tế, quản trị kinh doanh do kế toán cung cấp và do kiểm toán xem xét, đánh giá.
Kiểm toán ngày càng khẳng định được vai trò của mình đối với các tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước, cụ thể:
Đối với cơ quan Nhà nước
+ Kiểm toán phản ánh, kiểm soát ngân quỹ nhà nước và sự vận động của toàn bộ ngân quỹ và tài sản quốc gia
+ Hỗ trợ Nhà nước đưa ra các quyết định và các giải pháp để quản lý kinh tế – tài chính hiệu quả
Đối với doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế
Kiểm toán ngoài việc thực hiện vai trò kiểm tra, đánh giá các thông tin tài chính – kế toán còn thực hiện công tác tạo lập căn cứ và đưa ra những tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra những quyết định kinh doanh kịp thời, chính xác về đầu tư và kinh doanh.
Kiểm toán đóng vai trò quan trọng đối với các tổ chức, doanh nghiệp nhằm xác minh tính trung thực và tính hợp pháp của các báo cáo tài chính. Kiểm toán thực hiện các công việc chính như:
+ Kiểm tra tính đúng đắn, trung thực của các báo cáo tài chính
+ Đưa ra các ý kiến về mức độ hợp lý của các thông tin tài chính – kế toán
+ Tư vấn cho lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức về những sai sót đang xảy ra để từ đó gợi ý các biện pháp khắc phục giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.
 |
Kiểm toán có 02 chức năng chính là xác minh và bày tỏ ý kiến.
Chức năng kiểm tra và xác nhận (xác minh)
Chức năng xác minh của kiểm toán nhằm khẳng định mức độ trung thực của các tài liệu và tính pháp lý của việc thực hiện các nghiệp vụ hay việc lập báo cáo tài chính. Đây được coi là chức năng cơ bản nhất gắn với sự ra đời và tồn tại, phát triển của hoạt động kiểm toán
Chức năng xác minh được thể hiện theo 2 mặt:
+ Tính trung thực, đúng đắn của các số liệu
+ Tính hợp thức của các biểu mẫu phản ánh tình hình tài chính doanh nghiệp, đơn vị hoặc tổ chức đó. Các thông tin trước hết sẽ được xác minh qua hệ thống kiểm soát nội bộ, kết quả cuối cùng khi được xác minh sẽ được điều chỉnh để có hệ thống thông tin tin cậy và lập các bảng khai tài chính.
Chức năng bày tỏ ý kiến
Chức năng bày tỏ ý kiến được thể hiện bằng việc đưa ra những ý kiến nhận xét của kiểm toán viên về chất lượng và tính hợp lí của các thông tin tài chính, cụ thể:
+ Thực hiện tư vấn cho quản lý nhà nước về việc phát hiện những bất cập trong chế độ tài chính kế toán để từ đó kiến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét, nghiên cứu và hoàn thiện để phù hợp hơn
+ Hỗ trợ tư vấn cho các doanh nghiệp, đơn vị được kiểm toán: Thông qua các sai sót và các chỉ số yếu kém của hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên đề xuất, gợi mở các biện pháp để khắc phục, chấn chỉnh hệ thống kiểm soát nội bộ đối với doanh nghiệp, đơn vị đó.
Kiểm toán hoạt động dưới vai trò là người bảo vệ giá trị cho doanh nghiệp. Mục đích của công việc này là đảm bảo hoạt động của công ty tuân thủ các quy định pháp luật. Và tuân thủ các đạo đức kinh doanh và quy chế hoạt động của công ty. Kiểm toán còn chịu trách nhiệm phát hiện ra những sai sót trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Họ giữ vai trò là người tư vấn và định hướng cho ban giám đốc và hội đồng quản trị về kiểm soát rủi ro.
Bên cạnh đó, kiểm toán là giúp chủ doanh nghiệp cải tiến những điểm yếu. Các điểm yếu này từ hệ thống quản lý và quản trị doanh nghiệp. Bằng cách phân tích, kiểm tra, giám sát quy trình hoạt động của các phòng ban. Các kiểm toán nội bộ sẽ đưa ra những lời tư vấn giúp công ty hoạt động năng suất và hiệu quả hơn.
Tổng giá trị vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký tại Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Vốn FDI thực hiện trong kỳ ước đạt 18,8 tỷ USD, cao nhất 5 năm qua.
Sáng 6/10, Cục Thống kê, Bộ Tài chính tổ chức họp báo, thông báo tình hình kinh tế-xã hội quý III và 9 tháng năm 2025. Theo thông báo của Cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng-CPI tháng 9/2025 tăng 3,38% so cùng kỳ năm trước. CPI bình quân quý III/2025 tăng 3,27% so quý III/2024. Lạm phát cơ bản tăng 3,19%.
Dư nợ toàn hệ thống đạt 17,41 triệu tỷ đồng (tăng 13,4% so với cuối 2024); Ngân hàng Nhà nước cho biết nguồn vốn chủ yếu chảy vào sản xuất-kinh doanh, nông nghiệp, doanh nghiệp vừa & nhỏ và công nghệ, đi kèm các chương trình hỗ trợ và đơn giản hóa thủ tục.
Sáng nay 6/10, BTC/USD hiện dao động quanh 123.500 USD, với vốn hóa hơn 2.450 tỉ USD và khối lượng giao dịch 24 giờ đạt gần 80 tỉ USD.
Sáng 5/10, phát biểu tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết tăng trưởng GDP quý III ước đạt trên 8% so với cùng kỳ. Nếu loại trừ năm 2022 với tốc độ tăng trưởng phục hồi do đại dịch COVID-19, đây là mức tăng trưởng cao nhất trong cùng kỳ từ năm 2011 đến nay.
Chiều 5/10, thông tin tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9-2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã xây dựng kế hoạch, khẩn trương triển khai Nghị quyết này, trong đó tập trung xây dựng các quy định chi tiết để có thể thực hiện được việc triển khai thí điểm thị trường giao dịch tài sản mã hóa.
Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư chọn lọc cổ phiếu có kỳ vọng kết quả kinh doanh quý III tích cực, đang trong xu hướng tích lũy ở nền giá hoặc có tín hiệu kiểm tra cung-cầu thuyết phục với sự gia tăng của lực cầu để giải ngân từng phần tại những nhịp rung lắc của thị trường
Bà Đào Thị Lơ - mẹ ruột của ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn GELEX đăng kí mua 12 triệu cổ phiếu GEX, giá trị giao dịch dự kiến (tính theo mệnh giá) 120 tỷ, nhằm mục đích tăng tỷ lệ sở hữu.
Theo thông báo, lý do chính được HoSE nêu ra là cả hai doanh nghiệp đã chậm công bố báo cáo tài chính kiểm toán và soát xét quá hạn hơn 6 tháng so với quy định.
Thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm trong phiên giao dịch ngày thứ Tư (1/10), với chỉ số S&P 500 đóng cửa ở mức kỷ lục, khi các nhà giao dịch hy vọng rằng việc Chính phủ Mỹ đóng cửa chỉ là tạm thời và có ảnh hưởng không đáng kể đến nền kinh tế.
Khu vực châu Á (không tính Trung Quốc) đã thu hút khoảng 100 tỷ USD vốn đầu tư trong 9 tháng qua, trong bối cảnh các nhà đầu tư toàn cầu đang đa dạng hóa danh mục ra ngoài thị trường Mỹ.
Mới đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa ra quyết định xử phạt hành chính và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn liên quan đến hành vi thao túng và mượn tài khoản giao dịch để thao túng thị trường chứng khoán đối với cổ phiếu của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Bất động sản An Gia (mã chứng khoán: AGG).
Hiện giá vàng SJC giao dịch ở ngưỡng 136 triệu đồng/lượng mua vào; 138 triệu đồng/lượng bán ra (tăng 1,2 triệu đồng/lượng mua vào và bán ra).
Kết thúc phiên giao dịch ngày 30/9 chỉ số Dow Jones đã lên mức cao kỷ lục, bất chấp lo ngại về khả năng Chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần do bế tắc trong các cuộc đàm phán ngân sách.
Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE) đã có quyết định chấp thuận niêm yết cổ phiếu CTCP Khu công nghiệp Nam Tân Uyên (mã chứng khoán NTC) trên sàn HoSE.
Chốt phiên 30/9, VN-Index giảm 4,78 điểm (-0,29%) xuống 1.661,70 điểm. Trước áp lực bán gia tăng sắc đỏ bao trùm nhiều nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn.
CTCP Chứng khoán VPS đã tổ chức ĐHĐCĐ bất thường lần 2/2025, thông qua nhiều nội dung quan trọng, nổi bật với 3 phương án để tăng vốn điều lệ lên tối đa hơn 16.4 ngàn tỷ đồng, bao gồm IPO hơn 202 triệu cp với giá tối thiểu 22,457 đồng/cp.
Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS) vừa công bố Nghị quyết triển khai phương án phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn người lao động (ESOP) năm 2025.
Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2025 lên 6,7% nhưng hạ còn 6,0% cho năm 2026. Báo cáo mới công bố nhấn mạnh, cùng với triển vọng tích cực, Việt Nam cần đẩy mạnh cải cách cơ cấu và đầu tư hạ tầng bền vững.
Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định về hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khi vay vốn thông qua các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị.
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
