Giá tiêu dùng tại Mỹ tăng nhẹ; thuế nhập khẩu có nguy cơ đẩy lạm phát lên cao

Giá tiêu dùng tăng nhẹ, lạm phát trực chờ tăng tốc

Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ công bố hôm thứ Tư cho thấy áp lực giá tiêu dùng cơ bản trong tháng trước vẫn ở mức nhẹ. Các nhà kinh tế cho rằng lạm phát hiện chưa phản ứng mạnh với các mức thuế mới của ông Trump do phần lớn các nhà bán lẻ vẫn đang tiêu thụ hàng hóa nhập khẩu từ trước khi thuế được áp dụng.

Walmart hồi tháng trước thông báo sẽ bắt đầu tăng giá từ cuối tháng 5 sang tháng 6. Trong khi đó, đà tăng giá dịch vụ, bao gồm giá vé máy bay, cũng chậm lại giúp kìm hãm lạm phát phần nào. Dự kiến, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần tới, trong bối cảnh thị trường tài chính hy vọng Fed có thể nới lỏng chính sách tiền tệ vào tháng 9.

Trước khi có tác động của thuế và những bất ổn kinh tế, lạm phát đã trên đà giảm về mức mục tiêu. Trở ngại chính hiện nay chính là sự gia tăng giá do thuế.

Theo Bộ Lao động, CPI tháng 5 tăng 0,1% sau khi tăng 0,2% trong tháng 4 — thấp hơn mức dự báo 0,2% của các nhà kinh tế được Reuters khảo sát. Mức tăng chủ yếu đến từ chi phí nhà ở (tăng 0,3%), trong đó giá thuê là nhân tố chính.

Giá thực phẩm tăng trở lại 0,3% sau khi giảm nhẹ 0,1% hồi tháng trước. Đặc biệt, giá ngũ cốc, bánh mì và rau củ tăng mạnh, nhưng giá trứng lại giảm 2,7%, giúp người tiêu dùng phần nào bớt gánh nặng.

Trong vòng 12 tháng tính đến tháng 5, CPI tăng 2,4%, nhỉnh hơn mức 2,3% ghi nhận trong tháng 4.

Bên cạnh lượng hàng tồn kho chưa chịu ảnh hưởng thuế, các chuyên gia cho rằng tâm lý thận trọng trước nhu cầu tiêu dùng yếu cũng khiến nhiều doanh nghiệp e dè trong việc tăng giá ngay lập tức.

Tuy nhiên, lạm phát có thể sẽ nóng lên từ tháng 6 trở đi khi các công ty tăng giá dần dần để tránh gây sốc cho người tiêu dùng và thu hút sự chú ý từ Nhà Trắng.

Tổng thống Trump gần đây từng yêu cầu Walmart “chấp nhận thiệt hại do thuế” thay vì tăng giá bán lẻ. Chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng thuế nhập khẩu là gánh nặng của các nước xuất khẩu chứ không phải của người tiêu dùng Mỹ.

Hôm thứ Tư, ông Trump tuyên bố Mỹ và Trung Quốc đã hoàn tất thỏa thuận thương mại, song mức thuế áp lên hàng hóa Trung Quốc vẫn cao hơn nhiều so với hồi tháng 1.

Thị trường chứng khoán Phố Wall tăng điểm sau thông tin trên. Đồng USD giảm nhẹ so với các đồng tiền tệ khác, còn lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ đi xuống.

Khi loại trừ các yếu tố dễ biến động như thực phẩm và năng lượng, chỉ số CPI lõi chỉ tăng 0,1% trong tháng 5, sau khi tăng 0,2% trong tháng 4.

Giá thuê nhà tiếp tục tăng 0,3%, nhưng giá phòng khách sạn, nhà nghỉ giảm 0,1% và giá vé máy bay giảm 2,7%, phản ánh dấu hiệu cầu tiêu dùng đang chững lại.

Những mặt hàng bị ảnh hưởng bởi thuế quan

Chi phí y tế tăng 0,3%, bảo hiểm xe tăng 0,7%, còn các sản phẩm chăm sóc cá nhân tăng 0,5%. Tổng chi phí dịch vụ tăng 0,2% sau khi tăng 0,4% trong tháng 4.

Một số chuyên gia cho rằng áp lực lạm phát do thuế có thể được bù đắp nhờ giá dịch vụ tăng chậm lại, đặc biệt khi thị trường việc làm có dấu hiệu hạ nhiệt.

Với nền kinh tế chủ yếu dựa vào dịch vụ, chi phí lao động là yếu tố quan trọng nhất. Khi thị trường lao động hạ nhiệt, nó cũng sẽ góp phần giảm tác động của thuế quan.

Giá đồ gia dụng tăng 0,3%, trong khi giá ô tô cũ giảm 0,5% và ô tô mới giảm 0,3%. Giá quần áo giảm 0,4%.

Tuy nhiên, một số mặt hàng có dấu hiệu tăng giá do thuế: giá thiết bị gia dụng tăng 4,3% - mức tăng mạnh nhất từ tháng 8/2020, phản ánh tác động từ các đợt áp thuế thép và nhôm trước đó. Giá đồ chơi tăng 1,3% - cao nhất từ tháng 2/2023. Giá thuốc kê đơn tăng 0,6%. Giá hàng hóa lõi nhìn chung không đổi sau khi tăng 0,1% hồi tháng 4.

Trong vòng 12 tháng tính đến tháng 5, lạm phát lõi CPI tăng 2,8%, không thay đổi so với tháng 4.

Fed hiện theo dõi nhiều chỉ số lạm phát, trong đó có chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi, với mục tiêu kiểm soát lạm phát quanh mức 2%. Ước tính, PCE lõi tăng 0,2% trong tháng 5 sau khi nhích 0,1% tháng trước, đưa lạm phát hàng năm lên 2,6%.

Tuy nhiên, các ước tính này có thể thay đổi sau khi dữ liệu chỉ số giá sản xuất (PPI) được công bố vào thứ Năm.

Ông Trump đã nhanh chóng lợi dụng báo cáo CPI tích cực này để yêu cầu Fed cắt giảm lãi suất thêm “một điểm phần trăm đầy đủ”.

Tuy nhiên, áp lực tăng giá được dự báo sẽ gia tăng. Báo cáo Beige Book của Fed tuần trước ghi nhận “nhiều doanh nghiệp kỳ vọng chi phí và giá cả sẽ tăng nhanh hơn trong thời gian tới.”

Giám sát chặt chẽ chất lượng số liệu thống kê

Dữ liệu CPI trong các tháng tới sẽ được giám sát chặt chẽ do một lý do khác. Tuần trước, Cục Thống kê Lao động (BLS) - đơn vị thu thập dữ liệu CPI, thông báo sẽ tạm ngưng thu thập dữ liệu tại ba thành phố do thiếu hụt nguồn lực.

BLS, cũng như nhiều cơ quan liên bang khác, đang chịu tác động mạnh bởi các đợt cắt giảm nhân sự, nghỉ việc tự nguyện, nghỉ hưu sớm và đóng băng tuyển dụng trong nỗ lực chưa từng có của chính quyền nhằm thu nhỏ quy mô bộ máy nhà nước.

BLS cũng tuyên bố rằng từ tháng 8, với dữ liệu PPI công bố vào tháng 7, họ sẽ dừng tính toán và công bố khoảng 350 chỉ số, bao gồm dữ liệu ngành, hàng hóa, cầu cuối – cầu trung gian và một số chỉ số chuyên biệt.

Với ước tính số nhân sự giảm ít nhất 15%, giới quan sát lo ngại về chất lượng dữ liệu trong thời gian tới. Tuy nhiên, BLS khẳng định dữ liệu công bố vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt.