Không phải bất cứ mảnh đất nào cũng có thể mua, sở hữu và sử dụng cho mục đích cá nhân, bởi chúng thuộc quyền sở hữu của nhà nước và được ưu tiên phục vụ cho cộng đồng. Do đó, đất công thuộc quyền sở hữu nhà nước, bất cứ một cá nhân hay một tổ chức nào muốn sở hữu thì buộc phải có văn bản hoặc quyết định của nhà nước.
Hiện nay, chưa có một khái niệm cụ thể, rõ ràng nào về đất công được quy định theo pháp luật Việt Nam. Có rất nhiều ý kiến về loại đất này. Tuy nhiên, có thể định nghĩa loại đất này theo một cách dễ hiểu là đất của nhà nước, được nhà nước định đoạt mục đích sử dụng. Theo mục e Khoản 2 Điều 10 của Luật Đất Đai năm 2013, đất công là loại đất được sử dụng cho mục đích công cộng như làm đường xã, cầu cống, trường học, công viên, bệnh viện...
Từ trước đến nay chúng ta đều hiểu nôm na là đất công thuộc quyền sử dụng của nhà nước, không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình cá nhân. Bất cứ một cá nhân hay một tổ chức nào muốn sở hữu thì buộc phải có văn bản hoặc quyết định của nhà nước.
Đất công được Nhà nước thống nhất quản lý bằng việc giao cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chịu trách nhiệm quản lý và sử dụng. Luật đất đai 2013 đã có những quy định rõ ràng cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc quản lý đất công.
Khoản 2, điều 7, Luật đất đai 2013, quy định về người chịu trách nhiệm trước nhà nước đối với việc sử dụng đất như sau:
"Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; đất phi nông nghiệp đã giao cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Ủy ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của địa phương".
Theo đó, Uỷ ban nhân dân cấp xã được sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; được giao đất phi nông nghiệp để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Uỷ ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của địa phương.
 |
| Đất công là đất được sử dụng cho mục đích công cộng như: Làm đường xá, cầu cống, công viên, trường học, bệnh viện... Ảnh minh họa |
Mặt khác, khoản 4, điều 132 Luật đất đai 2013 quy định về đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích như sau:
"Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất quản lý, sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt".
Từ những quy định trên thì Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn là cơ quan được giao trách nhiệm quản lý quỹ đất công.
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công, Ủy ban nhân dân các tỉnh ban hành các quyết định quy định chi tiết về thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan trong việc quản lý, sử dụng đất công của địa phương. Các địa phương quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của các Sở, ngành, địa phương trong việc quản lý, sử dụng quỹ đất công trên địa bàn theo hướng:
– Ủy ban nhân dân xã được sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích, sử dụng đất phi nông nghiệp để xây dựng các công trình phục vụ mục đích công cộng. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện rà soát, kiểm kê trên thực địa và hồ sơ địa chính để lập danh mục về vị trí, diện tích, loại đất, tình trạng sử dụng các loại đất bao gồm: đất công trình công cộng; đất công ích; đất chưa sử dụng làm cơ sở quản lý chặt chẽ.
– Uỷ ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổng hợp danh mục quỹ đất công của Uỷ ban nhân dân cấp xã để quản lý, sử dụng và gửi về Sở TN&MT theo dõi, quản lý và liên hệ với Sở Tài nguyên và Môi trường lập thủ tục giao đất để quản lý hoặc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo Điều 72 Luật Đất đai năm 2013, mỗi địa phương được lập quỹ đất nông nghiệp phục vụ mục đích công ích của địa phương không quá 5% tổng diện tích đất trồng hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản.
Với những địa phương sử dụng vượt quá 5% quỹ đất cho mục đích công ích thì diện tích nằm ngoài 5% đó sẽ được sử dụng để xây dựng hoặc bồi thường cho những hộ gia đình có đất bị thu hồi nhằm xây dựng các công trình công cộng của địa phương hoặc giao cho những cá nhân, hộ gia đình chưa có đất để họ sử dụng để canh tác, sản xuất nông nghiệp.
Theo quy định, đất công ích được Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, cho thuê và sử dụng vào mục đích công. Do vậy, người dân thuê đất chỉ được phép nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp và không được phép xây dựng nhà ở.
Nếu người sử dụng vi phạm cố tình xây nhà trên đất công ích sẽ phải nhận mức phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng và phải khôi phục lại đất như tình trạng ban đầu theo quy định của pháp luật. Trường hợp không thực hiện đúng quy định, người vi phạm sẽ bị cưỡng chế phá dỡ nhà và chịu toàn bộ chi phí cho việc phá dỡ.
Ngoài ra, theo Điều 174 Luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, người chuyển nhượng đất công ích có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Theo Khoản 2 Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, người đang quản lý, sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn sẽ không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở vàtài sản khác gắn liền với đất. Do vậy, đất công ích sẽ không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 76 Luật Đất đai 2013, khi thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn thì người quản lý, sử dụng đất không được bồi thường về đất.
Mặc dù không được bồi thường về đất nhưng sẽ được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
Khoản 2 Điều 3 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về chi phí đầu tư vào đất còn lại như sau:
Chi phí đầu tư vào đất còn lại là các chi phí mà người sử dụng đất đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất còn chưa thu hồi hết. Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau:
- Chi phí san lấp mặt bằng;
- Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
- Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
- Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.
 |
| Khi thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn thì người quản lý, sử dụng đất không được bồi thường về đất. Ảnh minh họa |
- Có hồ sơ, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất, gồm:
+ Văn bản, hợp đồng thuê, khoán san lấp mặt bằng, tôn tạo đất đối với đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê, cải tạo đất, chống xói mòn, chống xâm thực, xây dựng, gia cố nền đất làm mặt bằng sản xuất.
+ Văn bản, thanh lý hợp đồng; hóa đơn, chứng từ thanh toán đối với từng khoản chi phí đã đầu tư vào đất.
+ Văn bản, hợp đồng khác có liên quan đến việc đầu tư vào đất được xác lập tại thời điểm đầu tư.
Trường hợp chi phí đầu tư vào đất còn lại không có hồ sơ, chứng từ chứng minh thì UBND căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quy định việc xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại.
- Chi phí đầu tư vào đất không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
- Chi phí đầu tư vào đất còn lại được tính phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm có quyết định thu hồi đất và được xác định theo công thức sau: P=((P1+P2+P3+P4)/T1)xT2
Trong đó:
P: Chi phí đầu tư vào đất còn lại;
P1: Chi phí san lấp mặt bằng;
P2: Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
P3: Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
P4: Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất;
T1: Thời hạn sử dụng đất;
T2: Thời hạn sử dụng đất còn lại.
Đối với trường hợp thời điểm đầu tư vào đất sau thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thì thời hạn sử dụng đất (T1) được tính từ thời điểm đầu tư vào đất.
Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Ninh Bình vừa công bố phiên đấu giá quyền sử dụng khu đất thương mại – dịch vụ có vị trí đắc địa, ngay phía Bắc cầu Hồng Phú, sát trục Quốc lộ 1A, trung tâm TP Phủ Lý (nay thuộc phường Phủ Lý, tỉnh Ninh Bình).
Ngày 4/9, Bộ Xây dựng tổ chức cuộc họp thảo luận, tham gia ý kiến Hồ sơ dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội.
Đáng chú ý, với loại hình bất động sản thương mại, Thông tư 14 lại điều chỉnh theo hướng siết chặt hơn, ưu tiên những dự án có pháp lý minh bạch, tài sản bảo đảm rõ ràng và giá trị cao.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo nghiên cứu, đề xuất giải pháp sử dụng hệ số điều chỉnh giá đất để thu tiền sử dụng đất phù hợp, khả thi, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10/9/2025.
UBND tỉnh Khánh Hòa đã chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp nhận nhà đầu tư dự án Bến cảng khách KN Cam Ranh (Bến du thuyền quốc tế Cam Ranh).
Với tiến độ được kiểm soát chặt chẽ theo ngày và nhân lực được huy động ở mức cao nhất, nhà máy nhiên liệu sinh học Dung Quất dự kiến chính thức tái khởi động sản xuất ethanol phục vụ phối trộn xăng sinh học E10 vào tháng 11/2025.
Dự án du lịch - casino gần 245 ha tại Vân Đồn, Quảng Ninh do Sun Group đầu tư, có vốn 2 tỷ đô la Mỹ và dự kiến hoàn thành vào năm 2032.
Bộ Xây dựng vừa ban hành Chỉ thị về việc kiểm tra, rà soát công tác quản lý hành lang an toàn đường bộ và đảm bảo phòng cháy chữa cháy kết cấu hạ tầng giao thông. Động thái này xuất phát từ vụ cháy lớn dưới gầm cầu Vĩnh Tuy (Hà Nội) ngày 30/8/2025, khiến hàng trăm xe máy bị thiêu rụi, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu công trình cầu.
Theo quy hoạch được duyệt tại Quyết định số 1006/QĐ-TTg, giai đoạn đến năm 2020, Cảng hàng không Quốc tế Cam Ranh có khả năng tiếp nhận đạt 5,5 triệu hành khách/năm, định hướng đến năm 2030 lượng hành khách tiếp nhận đạt 8,0 triệu hành khách/năm. Tuy nhiên, thực tế khai thác năm 2019, sân bay này đã đón 10 triệu lượt khách thông qua cảng.
Động thái này diễn ra sau buổi làm việc giữa đoàn Thanh tra Chính phủ và tỉnh Khánh Hòa diễn ra hôm 28/8, nhằm giúp địa phương tập trung nguồn lực xử lý các dự án còn lại và tránh sự trùng lặp trong công tác thanh tra, kiểm tra.
UBND TP HCM vừa trình HĐND TP HCM danh mục 75 khu đất đủ điều kiện thí điểm dự án nhà ở thương mại theo nghị quyết 171, có nghĩa sẽ thí điểm cho phép nhà đầu tư tự thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất với người dân.
Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1862/QĐ-TTg ngày 28/8/2025 giao quyền sử dụng khu vực biển cho Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn.
Dự án có quy mô sử dụng đất hơn 35 ha, quy mô dân số khoảng 4.720 người. Dự kiến tổng vốn đầu tư hơn 2.447 tỷ đồng. Tiến độ thực hiện dự kiến từ quý IV/2025 - quý III/2031.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố 2 thủ tục đất đai mới ở cấp xã và sửa đổi, bổ sung 28 thủ tục hành chính trong lĩnh vực này.
UBND tỉnh Đồng Nai đã có Văn bản số 4015/UBND-KTN ngày 26/8/2025 về việc chấp thuận nhà đầu tư đề xuất Dự án Kéo dài tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên về thành phố Biên Hòa và Cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Thị trường Hà Nội ghi nhận lợi suất cho thuê căn hộ đã sụt giảm đáng kể, từ mức trên 4% của những năm trước xuống chỉ còn hơn 3% trong giai đoạn đầu năm 2025. Trong khi đó, TP HCM vẫn duy trì khoảng 4% trong 6 tháng đầu năm 2025
UBND TP Hà Nội vừa phê duyệt phương án tuyến, vị trí công trình đoạn từ ga C8 đến ga C10 thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến metro số 2, đoạn Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo
Ông Trần Bá Dương - chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) - đã ký văn bản gửi UBND TP HCM và Sở Tài chính TP về đề xuất thực hiện dự án cảng Cái Mép Hạ.
7 vị trí thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng theo Quyết định số 1142/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, hàng tồn kho bất động sản tại các dự án trong quý II/2025 khoảng 25.294 căn/nền, gồm chung cư, nhà ở riêng lẻ và đất nền.
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
