Không phải bất cứ mảnh đất nào cũng có thể mua, sở hữu và sử dụng cho mục đích cá nhân, bởi chúng thuộc quyền sở hữu của nhà nước và được ưu tiên phục vụ cho cộng đồng. Do đó, đất công thuộc quyền sở hữu nhà nước, bất cứ một cá nhân hay một tổ chức nào muốn sở hữu thì buộc phải có văn bản hoặc quyết định của nhà nước.
Hiện nay, chưa có một khái niệm cụ thể, rõ ràng nào về đất công được quy định theo pháp luật Việt Nam. Có rất nhiều ý kiến về loại đất này. Tuy nhiên, có thể định nghĩa loại đất này theo một cách dễ hiểu là đất của nhà nước, được nhà nước định đoạt mục đích sử dụng. Theo mục e Khoản 2 Điều 10 của Luật Đất Đai năm 2013, đất công là loại đất được sử dụng cho mục đích công cộng như làm đường xã, cầu cống, trường học, công viên, bệnh viện...
Từ trước đến nay chúng ta đều hiểu nôm na là đất công thuộc quyền sử dụng của nhà nước, không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình cá nhân. Bất cứ một cá nhân hay một tổ chức nào muốn sở hữu thì buộc phải có văn bản hoặc quyết định của nhà nước.
Đất công được Nhà nước thống nhất quản lý bằng việc giao cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chịu trách nhiệm quản lý và sử dụng. Luật đất đai 2013 đã có những quy định rõ ràng cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc quản lý đất công.
Khoản 2, điều 7, Luật đất đai 2013, quy định về người chịu trách nhiệm trước nhà nước đối với việc sử dụng đất như sau:
"Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; đất phi nông nghiệp đã giao cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Ủy ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của địa phương".
Theo đó, Uỷ ban nhân dân cấp xã được sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; được giao đất phi nông nghiệp để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Uỷ ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của địa phương.
 |
| Đất công là đất được sử dụng cho mục đích công cộng như: Làm đường xá, cầu cống, công viên, trường học, bệnh viện... Ảnh minh họa |
Mặt khác, khoản 4, điều 132 Luật đất đai 2013 quy định về đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích như sau:
"Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất quản lý, sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt".
Từ những quy định trên thì Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn là cơ quan được giao trách nhiệm quản lý quỹ đất công.
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công, Ủy ban nhân dân các tỉnh ban hành các quyết định quy định chi tiết về thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan trong việc quản lý, sử dụng đất công của địa phương. Các địa phương quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của các Sở, ngành, địa phương trong việc quản lý, sử dụng quỹ đất công trên địa bàn theo hướng:
– Ủy ban nhân dân xã được sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích, sử dụng đất phi nông nghiệp để xây dựng các công trình phục vụ mục đích công cộng. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện rà soát, kiểm kê trên thực địa và hồ sơ địa chính để lập danh mục về vị trí, diện tích, loại đất, tình trạng sử dụng các loại đất bao gồm: đất công trình công cộng; đất công ích; đất chưa sử dụng làm cơ sở quản lý chặt chẽ.
– Uỷ ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổng hợp danh mục quỹ đất công của Uỷ ban nhân dân cấp xã để quản lý, sử dụng và gửi về Sở TN&MT theo dõi, quản lý và liên hệ với Sở Tài nguyên và Môi trường lập thủ tục giao đất để quản lý hoặc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo Điều 72 Luật Đất đai năm 2013, mỗi địa phương được lập quỹ đất nông nghiệp phục vụ mục đích công ích của địa phương không quá 5% tổng diện tích đất trồng hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản.
Với những địa phương sử dụng vượt quá 5% quỹ đất cho mục đích công ích thì diện tích nằm ngoài 5% đó sẽ được sử dụng để xây dựng hoặc bồi thường cho những hộ gia đình có đất bị thu hồi nhằm xây dựng các công trình công cộng của địa phương hoặc giao cho những cá nhân, hộ gia đình chưa có đất để họ sử dụng để canh tác, sản xuất nông nghiệp.
Theo quy định, đất công ích được Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, cho thuê và sử dụng vào mục đích công. Do vậy, người dân thuê đất chỉ được phép nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp và không được phép xây dựng nhà ở.
Nếu người sử dụng vi phạm cố tình xây nhà trên đất công ích sẽ phải nhận mức phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng và phải khôi phục lại đất như tình trạng ban đầu theo quy định của pháp luật. Trường hợp không thực hiện đúng quy định, người vi phạm sẽ bị cưỡng chế phá dỡ nhà và chịu toàn bộ chi phí cho việc phá dỡ.
Ngoài ra, theo Điều 174 Luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, người chuyển nhượng đất công ích có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Theo Khoản 2 Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, người đang quản lý, sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn sẽ không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở vàtài sản khác gắn liền với đất. Do vậy, đất công ích sẽ không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 76 Luật Đất đai 2013, khi thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn thì người quản lý, sử dụng đất không được bồi thường về đất.
Mặc dù không được bồi thường về đất nhưng sẽ được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
Khoản 2 Điều 3 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về chi phí đầu tư vào đất còn lại như sau:
Chi phí đầu tư vào đất còn lại là các chi phí mà người sử dụng đất đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất còn chưa thu hồi hết. Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau:
- Chi phí san lấp mặt bằng;
- Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
- Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
- Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.
 |
| Khi thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn thì người quản lý, sử dụng đất không được bồi thường về đất. Ảnh minh họa |
- Có hồ sơ, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất, gồm:
+ Văn bản, hợp đồng thuê, khoán san lấp mặt bằng, tôn tạo đất đối với đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê, cải tạo đất, chống xói mòn, chống xâm thực, xây dựng, gia cố nền đất làm mặt bằng sản xuất.
+ Văn bản, thanh lý hợp đồng; hóa đơn, chứng từ thanh toán đối với từng khoản chi phí đã đầu tư vào đất.
+ Văn bản, hợp đồng khác có liên quan đến việc đầu tư vào đất được xác lập tại thời điểm đầu tư.
Trường hợp chi phí đầu tư vào đất còn lại không có hồ sơ, chứng từ chứng minh thì UBND căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quy định việc xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại.
- Chi phí đầu tư vào đất không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
- Chi phí đầu tư vào đất còn lại được tính phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm có quyết định thu hồi đất và được xác định theo công thức sau: P=((P1+P2+P3+P4)/T1)xT2
Trong đó:
P: Chi phí đầu tư vào đất còn lại;
P1: Chi phí san lấp mặt bằng;
P2: Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
P3: Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
P4: Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất;
T1: Thời hạn sử dụng đất;
T2: Thời hạn sử dụng đất còn lại.
Đối với trường hợp thời điểm đầu tư vào đất sau thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thì thời hạn sử dụng đất (T1) được tính từ thời điểm đầu tư vào đất.
Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường vừa ký Quyết định số 3055/QĐ-UBND chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư đối với Dự án tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ.
Thị trường bất động sản Nghệ An đang đứng trước "thời điểm vàng" của chu kỳ tăng trưởng mới nhờ hạ tầng đồng bộ và dòng vốn FDI chảy mạnh. Nhất là khi dòng tiền thông minh đang dịch chuyển mạnh mẽ về "hạt nhân" là TP. Vinh, với tâm điểm là các khu đô thị xanh bền vững – xu hướng tất yếu dẫn dắt thị trường địa ốc Bắc Trung Bộ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thiện đề án thành lập Trung tâm Giao dịch BĐS và quyền sử dụng đất, với thời hạn cuối là trước ngày 15/12.
Đà Nẵng kiến nghị dự án đầu tư, khai thác sân bay Chu Lai và hệ sinh thái kinh tế - đô thị sân bay theo phương thức PPP, với tổng vốn đầu tư 10 tỷ USD.
Theo dự thảo, đối với hộ gia đình, cá nhân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở trong phạm vi hạn mức, tiền sử dụng đất phải nộp chỉ bằng 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp, thay cho mức 100% đang áp dụng hiện nay.
Hà Nội vừa ban hành quyết định chấm dứt hiệu lực các văn bản liên quan đến việc giao Công ty Posco E&C lập quy hoạch chi tiết và nghiên cứu dự án Khu đô thị Ngọc Liệp – Đồng Trúc (khu số 9) tại xã Kiều Phú, khu vực trước đây thuộc huyện Quốc Oai và Thạch Thất.
Đến nay tại các tỉnh, thành phố Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Tây Ninh đã xử lý, tháo gỡ cho 1.759 dự án, cơ sở nhà đất với tổng giá trị vốn đầu tư khoảng 220.433 tỷ đồng.
Sở Xây dựng Hải Phòng vừa công khai giá bán tạm tính của dự án nhà ở xã hội Happy Home Tràng Cát là gần 22,7 triệu đồng/m2.
Thu nhập 50 triệu đồng/tháng, gia đình anh H. (40 tuổi, Ba Đình) được xếp vào tầng lớp trung lưu khá giả. Nhưng khi cầm trong tay 2,2 tỷ đồng để đi xem nhà thì anh đành "ngậm ngùi"... lại thôi.
Theo thông tin từ chủ đầu tư, dự án gồm 3 tòa nhà cao 13 tầng, số lượng căn hộ nhà ở xã hội cung ứng khoảng 612 căn, diện tích từ 70 - 77 m2.
Ngày 1/12, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, đã công bố kết luận thanh tra chuyên đề đối với Dự án Sentosa Villa do Công ty TNHH Đầu tư Sài Gòn làm chủ đầu tư, triển khai tại phường Mũi Né.
Khu đất thực hiện Dự án nằm trong khu tái định cư 8,5 ha, 4 mặt tiếp giáp với đường Phú Diễn, ngõ 193 đường Phú Diễn và các khu vực quy hoạch lân cận.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 2609/QĐ-TTg ngày 28/11/2025 về việc thành lập Ban Quản lý Khu Kinh tế mở Chu Lai thành phố Đà Nẵng trên cơ sở tổ chức lại Ban Quản lý các Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh Quảng Nam.
Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Mạnh Cường vừa ký Quyết định về việc giải thể Thanh tra Sở Xây dựng TP HCM. Quyết định có hiệu lực thi hành từ ngày 26/11.
Theo thông tin từ Công an tỉnh Khánh Hoà phát đi cảnh báo hình thức “Phiếu đặt chỗ thiện chí”, “Phiếu đăng ký giữ chỗ” tại các dự án bất động sản chưa đủ điều kiện mở bán hoặc dự án không có thật.
Nghị quyết vừa được HĐND TP Hà Nội thông qua cho phép Thành phố áp dụng cơ chế đặt hàng nhà ở xã hội phục vụ cho việc tái định cư và tạm cư khi triển khai các dự án nói chung và dự án cải tạo chung cư cũ nói riêng.
Thanh tra TP Hải Phòng vừa ban hành kết luận thanh tra đối với 4 dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố, trong đó, thanh tra kiểm tra xác suất 155 hồ sơ, xác định có một số trường hợp nhà ở xã hội đã được bán không đúng đối tượng.
TP Hà Nội sẽ áp dụng bảng giá đất mới từ 1/1/2026, trong đó mức đất ở cao nhất ở khu trung tâm hơn 700 triệu đồng một m2.
Thành phố Đà Nẵng yêu cầu lực lượng chức năng phối hợp kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, “cò mồi”, thu tiền đặt chỗ, thu phí “bảo đảm trúng hồ sơ”, rao bán “suất ngoại giao” trái quy định.
UBND TPHCM vừa có văn bản giao các sở, ban ngành liên quan sớm hoàn thiện kế hoạch đấu giá quyền sử dụng đất cho 7 lô đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, dự kiến thực hiện trong năm 2026.
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.
Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?
Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?
