Cây Hương Thảo là gì? Công dụng tuyệt đỉnh của cây Hương Thảo và cách pha trà Hương Thảo

Cây Hương Thảo có vô vàn công dụng hữu ích cho sức khoẻ.

Cây Hương Thảo là gì?

Cây hương thảo có tên khoa học là Rosmarinus officinalis, là loài thực vật thuộc họ hoa. Một số địa phương còn gọi là cây dạ hương thảo hay cỏ hương thảo. Nhiều người có thể không biết cây rosemary là cây gì mà không biết nó là tên gọi khác của cây hương thảo. Tên hương thảo Rosmarinus xuất phát từ tiếng Latin: Ros có nghĩa là sương và marinus nghĩa là biển, gọi chung là sương của biển. Đây là loại cây xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải, cây được trồng nhiều ở các tỉnh miền trung và miền nam nước ta.

Hương thảo là loại cây nhỏ, cao khoảng 1 - 2m, phân nhánh và mọc thành bụi. Lá nhiều, hẹp, hình dải, dai, dài khoảng 1 - 3cm có mép gập xuống, không cuống; lá màu xanh thẫm và nhẵn ở trên, phủ lông rải rác màu trắng ở dưới. Hoa xếp 2 - 10 ở các vòng lá, dài khoảng 1cm, màu xanh dương hoặc lam nhạt, hơi có màu tím hoa cà, với những chấm tím ở phía trong các thùy. Quả gồm 4 quả khô hợp lại, màu nâu. Toàn cây có mùi rất thơm.

Không chỉ để trang trí nhà, cây Hương Thảo còn có công dụng bảo vệ sức khoẻ.

Hương thảo có nguồn gốc ở vùng Địa Trung Hải, được trồng nhiều ở Nam Âu, Tây Á và Bắc Phi. Người ta thường trồng trong những vườn khô và dọc theo bờ biển hoặc trong những chậu ở trên sân thượng... Người ta trồng hương thảo bằng cách gieo hạt hoặc giâm cành vào mùa xuân, thích hợp với khí hậu khô vừa phải và ấm áp, được che chắn bảo vệ đầy đủ. Thu hái cành cây vào mùa hè, sau khi cây ra hoa. Thường thu hái các ngọn cây có hoa, đem phơi trong bóng râm hoặc sấy khô, đập lấy lá làm hương liệu và làm thuốc.

Lá hương thảo tươi được dùng làm gia vị, rất được ưa chuộng ở châu Âu và nhiều nơi trên thế giới. Trong cây hương thảo có chứa tinh dầu dễ bay hơi (0,5% ở cây khô, 1 - 2% ở lá, 1,4 - 2% ở hoa), tanin, choline, saponosid axít, các axít hữu cơ (citric, glycolic, glyceric), acidrosmarinic và 2 heterosid là romaside và romarinoside.

Tinh dầu hương thảo là một chất lỏng không màu hoặc có màu vàng nhạt, về sau sẫm dần và cứng lại, có thể hòa tan vào rượu bất kỳ tỉ lệ nào. Tinh dầu chứa alpha-pinen, romarin, terpen, borneol, acetat bornyl, camphor, cineol và caryophyllen. Tinh dầu hương thảo có mùi thơm kết hợp giữa mùi long não nhẹ dịu với mùi của cây thông.

Tinh dầu hương thảo giúp kích thích phát triển trí não, giúp con người hoạt bát và làm việc tốt hơn.

Công dụng của cây Hương Thảo

Cây Hương Thảo loại cây phổ biến thường được trồng để trang trí nhà ở. Tuy nhiên, cây Hương Thảo có vô vàn công dụng tuyền vời mà chúng ta ít biết tới.

Mùi hương của cây hương thảo khá nồng nên có thể khuếch tán trong không gian rộng. Mùi thơm từ cây hương thảo để bàn có tác dụng tạo cảm giác dễ chịu và an thần, minh mẫn đầu óc. Tinh dầu hương thảo giúp kích thích phát triển trí não, giúp con người hoạt bát và làm việc tốt hơn. Bạn có thể đặt cây trong phòng làm việc để tăng khả năng sáng tạo và năng suất làm việc lại vừa được hưởng mùi thơm dễ chịu. Ngoài ra, cây hương thảo đuổi muỗi rất tốt nhờ mùi hương của nó.

Mùi thơm của cây hương thảo có tác dụng an thần, giảm stress.

Công dụng của cây hương thảo đặc biệt hữu ích với phụ nữ có thai và trẻ nhỏ. Phụ nữ đang mang thai có thể xuất hiện một số vấn đề như khó chịu trong người, hay cáu gắt, buồn nôn,… Các chất trong mùi thơm của cây hương thảo có tác dụng an thần, giảm stress và các triệu chứng buồn nôn ở thai phụ. Nhờ công dụng loại bỏ căng thẳng, tăng cường trí nhớ mà những trẻ sống gần cây hương thảo có trí nhớ và tư duy tốt hơn, tăng sự hoạt bát và hiệu quả học tập.

Người ta thường dùng hương thảo trong các trường hợp cơ thể suy nhược, làm việc quá sức, choáng do huyết áp thấp, người mệt yếu do tuần hoàn kém, mau quên, ăn uống không tiêu, đau nhức cơ, thấp khớp, viêm họng, nhức đầu, căng thẳng thần kinh, trầm cảm, lo âu và mất ngủ, trí nhớ giảm sút… Hương thảo được dùng dưới các dạng: ngâm rượu (cồn thuốc), nước hãm, làm pommat hoặc chiết tinh dầu để xoa bóp ngoài da.

Bên cạnh đó, qua một vài nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, người ta còn ghi nhận rằng cây hương thảo có khả năng ức chế độ tố aflatoxxine - một chất có thể gây ung thư được tìm thấy trong nhiều sản phẩm, thực phẩm bị lên mốc.

Cách ngâm rượu: dùng 200g lá hương thảo khô ngâm với 1 lít rượu trắng trên 40 độ, bảo quản trong chai thủy tinh đã được khử trùng, cất nơi khô ráo, tránh ánh nắng. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 2ml rượu thuốc pha với nước sôi để nguội, giúp tăng cường sức khỏe, chữa căng thẳng thần kinh, tiêu hóa kém.

Cách hãm thuốc: dùng 2 - 3g lá hương thảo khô hãm trong một tách nước sôi làm một liều. Ngày uống 4 - 5 liều. Hoặc dùng 20g lá khô (30g lá tươi) hãm với 500ml nước sôi, chia 4 - 5 lần để uống trong ngày. Tác dụng giảm nhức đầu, tăng tuần hoàn máu, tăng huyết áp, giúp tăng tiết mật và lợi tiểu. Xoa nhẹ nước hãm thuốc này lên da đầu để tăng cường sự mọc tóc hoặc dùng để rửa các vết thương nhiễm trùng và lâu khỏ, rửa mắt 3 - 4 lần trong ngày khi bị viêm giác mạc nhẹ.

Nước sắc lá hương thảo dùng cho súc miệng, để chữa loét miệng và viêm tuyến nước bọt Tinh dầu hương thảo dùng xoa bóp giúp giảm đau cơ do thấp khớp, sưng đau do bong gân, pha vào nước tắm 3 - 4 giọt giúp sảng khoái tinh thần, thư giãn cơ thể, giảm stress. Ngày xưa, người ta thường dùng hương thảo để bảo quản thịt. Ngày nay, các chất trích xuất từ hương thảo như: axít rosmarinic, axít carnosic, được dùng như chất bảo quản (chất chống oxy hóa) trong kỹ nghệ thực phẩm và mỹ phẩm (kem dưỡng da, kem đánh răng, xà phòng, dầu gội đầu và dung dịch kem dưỡng tóc...).

Ngoài công dụng làm đẹp, tốt cho sức khoẻ, cây Hương thảo còn được làm gia vị món ăn.

Trong chế biến thực phẩm: lá hương thảo thường được sử dụng tươi, nhưng cũng được sấy khô bảo quản để sử dụng. Dùng làm gia vị trong những món thịt hầm, món thịt nấu ra gu, thịt rô ti, thịt nướng, làm bánh… Trong việc nấu nướng, cây hương thảo lại là loại cây gia vị cực kỳ hữu dụng. Mùi thơm đặc trưng của cây hương thảo có thể át đi mùi tanh của thịt cá, tạo hương vị vô cùng đặc biệt cho các món pizza, gà hay tôm nướng...

Trong đông y, hương thảo có vị chát, nóng, mùi thơm nồng và là một loại dược liệu quan trọng trong các bài thuốc đông y. Sử dụng hương thảo ở liều lượng thấp tạo ra sự dồn máu ở các cơ quan vùng bụng, kích thích sự tiết dạ dày và ruột. Tinh dầu hương thảo có các tác dụng hữu ích cho sức khỏe như thông ruột, lợi mật và ích tiểu. Thường xuyên ngửi hoặc ăn hương thảo đều đặn giúp trí não phát triển, tăng cường khả năng tư duy và trí nhớ. Ngoài ra dung dịch nước hương thảo nấu còn có tác dụng chống nhiễm trùng rất tốt.

Cách dùng cây Hương Thảo

Mặc dù có nhiều công dụng, tuy nhiên nếu không biết cách sử dụng hương thảo hoặc sử dụng với hàm lượng quá lớn thì loại cây này cũng sẽ mang tới một số tác hại nguy hiểm cho sức khỏe, vi dụ như:

Nếu sử dụng lượng lớn cây hương thảo có thể gây nên kích ứng dạ dày, làm tổn thương ruột, thận. Một vài tác dụng phụ của cây hương thảo khi dùng sai cách bao gồm: Co giật, hôn mê, nôn mửa... có thể gây phù phổi, kích thích chảy máu kinh nguyệt... Nguy hiểm hơn nếu sử dụng sai cách loại cây này còn có thể khiến mẹ bầu bị sảy thai.

Đặc biệt, mùi thơm của cây có khả năng gây hưng phấn thần kinh và kích thích não bộ nên những người có thần kinh nhạy cảm hay bệnh về não nên cẩn thận khi sử dụng, không nên để quá nồng.

Cách pha trà hương thảo

Trà hương thảo có thể được thực hiện rất dễ dàng chỉ với một vài nguyên liệu đơn giản. Bên cạnh đó, bạn có thể uống trà hầu như mỗi ngày, cả sáng lẫn tối nếu muốn vì loại trà này không hề gây mất ngủ. Cách pha trà như sau:

Nguyên liệu

1. 1 thìa cà phê đầy lá hương thảo (tươi hoặc khô)
2. 250ml nước suối hoặc nước lọc
3. 1 thìa cà phê chất làm ngọt như mật ong hoặc đường (tùy vào sở thích)

Trà Hương Thảo vừa tốt cho sức khoẻ lại đẹp da.

Cách làm

1. Đun nước sôi nước
2. Thêm lá hương thảo vào một bộ lọc trà và đặt vào một tách trà
3. Rót nước sôi vào tách, đợi từ 5 – 10 phút sau đó loại bỏ bã
4. Thêm chất làm ngọt nếu muốn và thưởng thức!

Thảo mộc hương thảo khi được chế biến thành trà không những ngon mà còn tốt cho sức khỏe. Bản thân lá hương thảo đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ nhờ các đặc tính dược liệu tự nhiên, giúp tăng cường sức khỏe miễn dịch và tiêu hóa. Ngày nay, việc thư giãn cùng một tách trà làm từ loại lá này không chỉ có thể hỗ trợ tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa mà còn mang đến công dụng làm đẹp.