Giải quyết nợ để kích thích kinh tế

Bộ trưởng Tài chính Lan Fo’an cho biết hôm nay rằng, các cơ quan chức năng sẽ “tích cực sử dụng” không gian thâm hụt ngân sách có sẵn và có thể mở rộng vào năm tới. Ông cũng nhắc lại phát biểu hồi tháng 10 rằng, Trung Quốc còn nhiều dư địa để thực hiện biện pháp này.

Những bình luận của ông được CNBC dịch lại ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc kết thúc cuộc họp kéo dài 5 ngày vào thứ Sáu. Trong đó, cuộc họp quan trọng này đã phê duyệt đề xuất phân bổ thêm 6 nghìn tỷ Nhân dân tệ để tăng giới hạn nợ cho các chính quyền địa phương.

Chương trình này sẽ có hiệu lực trong năm nay và kéo dài đến cuối năm 2026, với khoảng 2 nghìn tỷ Nhân dân tệ mỗi năm, ông Lan nói với các phóng viên.

Ông bổ sung rằng, bắt đầu từ năm nay, chính quyền trung ương sẽ phát hành 800 tỷ Nhân dân tệ trái phiếu đặc biệt cho chính quyền địa phương mỗi năm trong vòng 5 năm, tổng cộng là 4 nghìn tỷ Nhân dân tệ.

Những biện pháp giải quyết nợ ẩn của chính quyền địa phương mà Trung Quốc giới thiệu hôm nay là biểu hiện cụ thể của sự thay đổi chính sách kinh tế từ chính phủ trung ương, với tổng số nợ vượt qua kỳ vọng của thị trường ở một mức độ nhất định. "So với quy mô giải quyết nợ trong những năm gần đây, quy mô lần này lớn hơn đáng kể

Các chính sách này sẽ góp phần vào nỗ lực của các chính quyền địa phương trong việc giảm “nợ ẩn”. Ông Lam ước tính có thể giảm từ 14,3 nghìn tỷ Nhân dân tệ vào cuối năm 2023 xuống còn 2,3 nghìn tỷ Nhân dân tệ vào năm 2028. Ông nhấn mạnh rằng các biện pháp mới sẽ giảm bớt áp lực cho các chính quyền địa phương và giải phóng nguồn lực để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, chương trình hoán đổi nợ này chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhiều nhà đầu tư về việc hỗ trợ tài khóa trực tiếp hơn. Quỹ ETF iShares China Large-Cap (FXI) đã giảm gần 5% trong giao dịch trước giờ mở cửa thị trường.

Nỗ lực kích thích kinh tế

Mặc dù thị trường có thể phải chờ đợi những thay đổi chính sách đáng kể hơn, tiềm năng cho các biện pháp tiền tệ và tài khóa trong tương lai vẫn còn. Các yếu tố như sự điều chỉnh sâu của thị trường chứng khoán, những khó khăn trong xuất khẩu, hoặc áp lực tài khóa gia tăng đối với các chính quyền địa phương có thể đóng vai trò như những chất xúc tác cho việc leo thang chính sách.

Từ cuối tháng 9 đến nay, Trung Quốc đã tăng cường công bố các chính sách kích thích kinh tế, tạo động lực cho thị trường chứng khoán. Vào ngày 26/9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chủ trì một cuộc họp kêu gọi tăng cường hỗ trợ tài khóa và tiền tệ nhằm ngăn chặn suy thoái trong thị trường bất động sản.

Trong khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã cắt giảm một số lãi suất, chính sách tài khóa do Bộ Tài chính quản lý có thể cần đến các khoản nợ và chi tiêu lớn từ chính phủ, điều này cần sự phê duyệt của Quốc hội.

Vào một cuộc họp tương tự vào tháng 10 năm ngoái, chính quyền đã phê chuẩn mức thâm hụt hiếm hoi tăng lên 3,8%, từ mức 3%, theo truyền thông nhà nước. Tuy nhiên, cuộc họp năm nay không công bố thay đổi tương tự.

Các bản tin hàng ngày từ cuộc họp Quốc hội trong tuần này cho biết các quan chức đang xem xét đề xuất tăng giới hạn nợ của chính quyền địa phương để xử lý nợ ẩn. Các nhà phân tích dự đoán quy mô hỗ trợ tài khóa sẽ tăng lên sau chiến thắng của Donald Trump, người đe dọa sẽ áp đặt thuế nặng nề lên hàng hóa Trung Quốc.

Tuy nhiên, một số người vẫn thận trọng, cảnh báo rằng Bắc Kinh có thể sẽ vẫn duy trì quan điểm bảo thủ và không hỗ trợ trực tiếp cho người tiêu dùng.

Chúng tôi không kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ tăng cường kích thích kinh tế trong năm nay, vì họ cần hiểu rõ hơn về chính sách thương mại mới của Mỹ. Do đó, cuộc họp NPC tuần này tập trung vào hoán đổi nợ thay vì kích thích mới.

Khi thảo luận về hỗ trợ tài khóa tại một cuộc họp báo tháng trước, Bộ trường tài chính Lan nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết các vấn đề nợ của chính quyền địa phương.

Theo ước tính của Nomura, Trung Quốc hiện có khoảng 50 đến 60 nghìn tỷ nhân dân tệ (7 đến 8,4 nghìn tỷ USD) nợ ẩn, và Nomura dự đoán Bắc Kinh có thể cho phép các chính quyền địa phương tăng phát hành nợ lên 10 nghìn tỷ nhân dân tệ trong vài năm tới. Điều này có thể giúp các chính quyền địa phương tiết kiệm 300 tỷ nhân dân tệ tiền lãi hàng năm.

Trong những năm gần đây, sự suy thoái trong lĩnh vực bất động sản đã làm hạn chế nguồn thu đáng kể của chính quyền địa phương. Ngoài ra, các cơ quan địa phương cũng phải chi tiêu cho các biện pháp kiểm soát Covid-19 trong suốt đại dịch.

Trước đó, nợ của chính quyền địa phương ở Trung Quốc đã tăng lên 22% GDP vào cuối năm 2019, cao hơn rất nhiều so với tăng trưởng nguồn thu để trả nợ, theo một báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế.