UBND TP Hà Nội vừa có tờ trình gửi HĐND TP về việc ban hành Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn.

Tại tờ trình, cơ quan soạn thảo khẳng định đã rà soát, nghiên cứu quy định của pháp luật về điều kiện diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ thực hiện theo Luật Cư trú các giai đoạn.

Bên cạnh đó, Hà Nội đã tổ chức họp với các sở, ban, ngành có liên quan thống nhất nội dung nghị quyết, mức diện tích nhà ở tối thiểu đưa ra; gửi dự thảo nghị quyết xin ý kiến tham gia của các đơn vị liên quan; đồng thời, đăng tải dự thảo nghị quyết trên Cổng giao tiếp điện tử của UBND TP để các cơ quan, tổ chức, cá nhân trên địa bàn TP biết và tham gia ý kiến; tổ chức hội nghị phản biện xã hội.

Dự thảo Nghị quyết gồm 3 điều gồm: Quy định diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ đối với khu vực ngoại thành là 8 m2/sàn/người; đối với khu vực nội thành là 15m2/sàn/người.

Diện tích nhà ở tối thiểu theo quy định này là diện tích được tính theo mét vuông sàn nhà cho một người thuê, mượn, ở nhờ.

Theo kế hoạch, Nghị quyết này sẽ được HĐND xem xét thông qua tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2023, tổ chức đầu tháng 7 tới.

Trước đó, tháng 11/2022, UBND TP Hà Nội dự kiến trình Kỳ họp HĐND thành phố xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ.

Tại dự thảo này, thành phố đưa ra quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn đối với nhóm nhà ở cũ có nguồn gốc sở hữu nhà nước thì hạn mức diện tích bình quân tối thiểu là 8 m2. Đối với nhóm nhà ở còn lại (không có nguồn gốc sở hữu nhà nước), dự thảo quy định diện tích bình quân tối thiểu là 20 m2.

UBND TP Hà Nội vừa có tờ trình đề xuất diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú. Ảnh minh họa: Nguyễn Trường
UBND TP Hà Nội vừa có tờ trình đề xuất diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú. Ảnh minh họa: Nguyễn Trường

10 năm trước, khi xác định tiêu chí nhà ở cho người Hà Nội, HĐND TP Hà Nội đưa ra tiêu chí đến năm 2015 là diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố đạt 23,1 m2/người (diện tích nhà ở tối thiểu là 6,5 m2/người), trong đó khu vực đô thị là 26,6 m2/người, khu vực nông thôn là 20 m2/người.

Đến năm 2020, TP Hà Nội phấn đấu đạt diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố là 26,3 m2/người (diện tích nhà ở tối thiểu 8,5 m2), trong đó khu vực đô thị là 28,7 m2/người, khu vực nông thôn 22,7 m2/người; diện tích nhà ở khoảng hơn 2 triệu mét vuông.

Các chỉ số sau 10 năm thực hiện chiến lược nhà ở tại Hà Nội đã có tăng trưởng. Diện tích nhà ở bình quân đầu người toàn Hà Nội năm 2022 dự kiến đạt 27,6 m2/người (năm 2021 đạt 27,3 m2/người).

Các con số này cho thấy, việc phát triển nhà ở tại Hà Nội chưa đáp ứng được sự phát triển của dân số, đặc biệt người nhập cư muốn có hộ khẩu thường trú tại nội đô tăng nhanh.

Việc đưa ra quy định về diện tích tối thiểu để đăng ký thường trú khu vực nội đô được cho là nhằm hạn chế lượng dân cư đổ vào vùng lõi Hà Nội. Tuy nhiên, đây là vấn đề nan giải.

Cuối tháng 10.2022, UBND Thành phố Hà Nội đã xây dựng tờ trình số 353 gửi Thường trực HĐND thành phố về việc phê duyệt đề nghị xây dựng Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở. Tuy nhiên, đến cuối tháng 11, UBND Thành phố Hà Nội lại có văn bản hoả tốc xin lùi thời gian trình nghị quyết này.

Nội dung đáng chú ý là dự thảo quy định đối với nhóm nhà ở có nguồn gốc sở hữu nhà nước thì hạn mức diện tích bình quân tối thiểu là 8 m2. Đối với nhóm nhà ở còn lại (không có nguồn gốc sở hữu nhà nước), diện tích bình quân tối thiểu là 20 m2, tính theo mét vuông sàn nhà cho một người thuê, mượn, ở nhờ.

Có thể hiểu, với một gia đình 4 người, muốn đăng ký hộ khẩu thường trú tại Hà Nội thì ngoài các quy định trong Luật Cư trú, diện tích thuê tối thiểu có xác nhận phải là 80 m2. Điều này gần như bất khả thi với người lao động có thu nhập thấp.

Giữa năm 2022, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) - thông tin: Hiệp hội đã gửi ý kiến bổ sung đến Bộ Xây dựng, để đề nghị bổ sung tiêu chuẩn thiết kế phòng trọ vào Dự thảo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) Nhà ở riêng lẻ - Yêu cầu chung về thiết kế”.

Theo đó, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng xem xét và quyết định diện tích tối thiểu của phòng trọ là 10 m2 (hoặc có thể là 12 m2; 15 m2), diện tích sử dụng không nhỏ hơn 5 m2 (hoặc có thể là 6 m2; 7,5m2) cho một người.