Đại biểu Quốc hội tranh luận về vấn đề thu hồi đất

Thảo luận tại hội trường về Luật Đất đai sửa đổi, nhiều đại biểu quan tâm đến nội dung thu hồi đất cho dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Đoàn Bình Thuận) đề nghị bổ sung giải thích thuật ngữ “dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng", vì pháp luật hiện hành chưa quy định giải thích. Không quy định cụ thể sẽ gây lúng túng, khó khăn cho các cơ quan thực thi trong việc áp dụng pháp luật về thu hồi đất.

Đại biểu đề nghị dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng 3 tiêu chí cụ thể sau: Phải mang lại lợi ích chung cho nhân dân của một xã, của một huyện, của một tỉnh hoặc là của một vùng; do ngân sách Nhà nước đầu tư thực hiện hoặc là đầu tư theo phương thức đối tác công tư; mục đích thực hiện là công cộng.

Đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn Khánh Hòa. Ảnh: Quochoi
Đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn Khánh Hòa. Ảnh: Quochoi

Đại biểu Lê Hữu Trí (Đoàn Khánh Hòa)cho rằng, mặc dù dự thảo Luật đã cố gắng xác định cụ thể danh mục các dự án mà Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, vì mục đích quốc phòng, an ninh; tuy nhiên cũng không thể liệt kê hết các dự án sẽ phát sinh trong tương lai. Vì vậy, ông cho rằng dự thảo Luật cần thiết kế một chế định khác để xử lý trong trường hợp thực tế phát sinh loại dự án cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng không có trong danh mục dự án đã được ghi trong Luật.

Đại biểu Lê Hữu Trí cho biết thêm, Luật Đất đai năm 2013 chưa được quy định rõ, dẫn đến nhiều trường hợp lạm dụng để thu hồi đất của người sử dụng đất nhưng thực chất không hoàn toàn để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng mà vì mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư, doanh nghiệp. Điều này gây bức xúc cho người sử dụng đất và làm phát sinh nhiều vụ khiếu kiện kéo dài, phức tạp.

Vì vậy, ông cho rằng dự thảo Luật cần quy định rõ đối với các dự án Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội phải vì lợi ích quốc gia công cộng hoặc vì mục đích quốc phòng an ninh; nhưng phải bảo đảm tính thật cần thiết và không vì mục tiêu lợi nhuận.

Đối với các dự án vừa có mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng cũng có mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư, theo đại biểu, cần phân định rõ trường hợp nào thì được Nhà nước thu hồi đất và trường hợp nào thì nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất.

"Trong trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất thì cũng cần quy định tỷ lệ diện tích đất còn lại của dự án mà nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất. Nhà nước cần tiến hành các biện pháp thu hồi diện tích đất đó nhằm bảo đảm các dự án không bị tắc nghẽn, đồng thời có chế định điều chỉnh chênh lệch địa tô cho người sử dụng đất để bảo đảm tính công bằng về mặt lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người bị thu hồi đất". Đại biểu Lê Hữu Trí.

Đại biểu Lê Hữu Trí còn đề nghị quy định cụ thể, rõ ràng hơn về thẩm quyền, mục đích phạm vi thu hồi đất; điều kiện, tiêu chí cụ thể của việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; cơ chế tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người sử dụng đất trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án xây dựng các khu đô thị, nhà ở thương mại theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Cũng băn khoăn về quy định thu hồi đất, đại biểu Trần Thị Hiền (Hà Nam) dẫn quy định tại Điều 79 dự thảo về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và điểm b khoản 1 Điều 126 dự thảo quy định về giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất quy định.

Theo đó, đối với dự án nhà ở thương mại quy mô từ 10 ha trở lên (tại khu vực nông thôn), từ 5ha trở lên (tại khu vực đô thị) thì thuộc trường hợp phải đấu thầu để thực hiện dự án có sử dụng đất và Nhà nước phải thực hiện việc thu hồi đất.

Đại biểu Quốc hội tranh luận về vấn đề thu hồi đất. Ảnh minh họa
Đại biểu Quốc hội tranh luận về vấn đề thu hồi đất. Ảnh minh họa

Theo quy định trên thì những dự án nhà ở thương mại có quy mô dưới 10 ha (đối với khu vực nông thôn) dưới 5 ha (đối với khu vực đô thị) sẽ không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất mà phải thỏa thuận để nhận quyền sử dụng đất; phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.

Đại biểu Hiền đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, xem xét, điều chỉnh giảm quy mô diện tích dự án nhà ở thương mại tại điểm b khoản 1 điều 126 xuống 5 ha đối với khu vực nông thôn, 3 ha đối với khu vực đô thị. Bà cho rằng ở những tỉnh không phải thuộc trung tâm của vùng kinh tế, các tỉnh miền núi thì quy mô theo dự thảo rất khó khăn trong việc thỏa thuận.

Bà Hiền cũng đề xuất nghiên cứu quy định, đối với dự án nhà ở thương mại mà có 100% diện tích đất nông nghiệp (bao gồm cả diện tích giao thông, thủy lợi nội đồng) mà dưới mức quy định về quy mô diện tích thì Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án và nhà đầu tư không phải thỏa thuận.

Dự án mà nhà đầu tư có quyền sử dụng đất (không phân biệt phải có đất ở hoặc đất ở và các loại đất khác) để thực hiện dự án thì được phép chuyển mục đích sử dụng đất để làm nhà ở thương mại.

Đóng góp ý kiến đối với quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Nguyễn Trúc Anh (Đoàn Hà Nội) đề nghị bổ sung thêm các trường hợp thu hồi đất đối với các dự án phát triển khu đô thị, cải tạo chung cư cũ, khu dân cư nông thôn, dự án chỉnh trang đô thị, dự án chỉnh trang khu dân cư nông thôn. Đây là mảng trọng yếu, Nhà nước phải làm nhưng rất cần xã hội hóa việc giải phóng mặt bằng, thường tư nhân không làm hoặc khó làm.

Tập đoàn Đèo Cả báo cáo Phó Thủ tướng về thông tin phá rừng tự nhiên làm cao tốc

Ông Đặng Văn Minh - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết vừa có báo cáo gửi Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang về vụ việc phá rừng tự nhiên sản xuất được hình thành từ dự án KfW6 tại xã Phổ Cường, thị xã Đức Phổ.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, diễn biến và công tác xác minh vụ việc cụ thể như sau: Ngày 30/3/2023, Chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ chỉ đạo Hạt Kiểm lâm thị xã phối hợp với UBND xã Phổ Cường tổ chức kiểm tra, truy quét bảo vệ rừng khi phát hiện vụ phá rừng tự nhiên để mở đường thuộc Dự án KfW6 tại lô 25, 26, khoảnh 8, tiểu khu 334, diện tích hơn 7,5 nghìn mét vuông. Đây là rừng tự nhiên nghèo kiệt, chức năng sản xuất. Tại thời điểm kiểm tra, không xác định đối tượng vi phạm.

Sau khi vào cuộc điều tra, cơ quan chức năng xác định nhóm chủ rừng có 9 người, được UBND thị xã Đức Phổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trước năm 2016, nhóm chủ rừng này bán toàn bộ diện tích đất rừng cho ông Nguyễn Văn Bon, trú xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ.

Ngày 26/5/2023, ông Bon cung cấp thông tin cho Hạt Kiểm lâm rằng tại vị trí phá rừng để mở đường, ông đã giao toàn bộ các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có liên quan cho Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả để lập các hồ sơ, thủ tục liên quan đến việc thi công công trình cho cấp thẩm quyền phê duyệt.

Hai ngày sau, Hạt Kiểm lâm thị xã Đức Phổ làm việc với ông Bùi Hồng Đăng (Giám đốc điều hành gói thầu xây lắp 02, thuộc Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả). Ông Đăng xác nhận công ty đã ký hợp đồng thuê 15 thửa đất rừng sản xuất của ông Nguyễn Văn Bon để thi công và hẹn cung cấp toàn bộ hồ sơ có liên quan đến việc thuê đất cho Hạt Kiểm lâm trước ngày 30/5/2023.

Cây rừng bị chặt bỏ để mở đường phục vụ thi công cao tốc. Ảnh: VTCnews
Cây rừng bị chặt bỏ để mở đường phục vụ thi công cao tốc. Ảnh: VTCnews

Ngày 29/5/2023, Hạt Kiểm lâm làm việc với ông Nguyễn Anh Dũng (Trưởng ban Chỉ huy hầm số 02 thuộc gói thầu xây lắp 02), song cá nhân ông Dũng không biết ai là người mở đường, phá rừng tại khoảnh 8, tiểu khu 334.

Ngày 1/6/2023, Hạt Kiểm lâm làm việc với Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả để xác minh thông tin, đối tượng phá rừng trái pháp luật. Đại diện Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả xác nhận, đơn vị đã trực tiếp thi công cải tạo lại tuyến đường tại lô 25, 26, khoảnh 8 để làm đường công vụ phục vụ thi công công trình đường cao tốc Bắc - Nam, đoạn qua xã Phổ Cường, Phổ Khánh. Quá trình thi công đường công vụ, công ty có làm thiệt hại một số cây rừng nằm rải rác dọc theo tuyến đường, cây bị thiệt hại nằm nguyên tại hiện trường, một số cây bị vùi dập dưới bờ ta-luy âm.

Khi Hạt Kiểm lâm làm việc với ông Nguyễn Văn Bon để xác minh có hay không tuyến đường hiện hữu nằm dọc theo vị trí phá rừng mà Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả đào, mở đường thì ông Bon cho biết từ năm 2012, 2013, ông dùng xe máy đào mở đường có chiều dài 775m, rộng 4-5m. Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả mở đường theo tuyến đường ông Bon đã mở trước đó.

Báo cáo Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi cho biết trong thời gian đến sẽ tiếp tục chỉ đạo UBND thị xã Đức Phổ chủ trì, phối hợp Sở NN-PTNT và các đơn vị liên quan khẩn trương xác lập hồ sơ để làm cơ sở xử lý vi phạm nêu trên theo đúng quy định; đồng thời, rà soát tình hình thực hiện dự án KfW6 liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quản lý sử dụng của các chủ thể khi thực hiện dự án, để có cơ sở giải quyết triệt để bất cập, vướng mắc.

Phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định 728/QĐ-TTg ngày 20/6/2023 phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045.

Phạm vi, ranh giới lập quy hoạch là 05 đơn vị hành chính, gồm: thành phố Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn, thị xã Quế Võ, huyện Tiên Du và huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

Quy mô diện tích quy hoạch khoảng 49.137 ha. Thời hạn quy hoạch ngắn hạn đến năm 2030, dài hạn đến năm 2045.

Quy hoạch nhằm xây dựng và phát triển đô thị Bắc Ninh đáp ứng các tiêu chí đô thị loại I, làm tiền đề để xây dựng tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc trung ương vào năm 2030.

Xây dựng và phát triển đô thị Bắc Ninh trở thành thành phố văn hóa, sinh thái, đô thị thông minh, hướng tới kinh tế tri thức.

Tăng cường quản lý, thu hút đầu tư; đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, phát triển bền vững, phòng tránh thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Làm căn cứ pháp lý để quản lý quy hoạch; lập chương trình phát triển đô thị, đề án nâng loại cho các đô thị trực thuộc; xây dựng chính sách phát triển và triển khai tiếp công tác đầu tư xây dựng theo quy hoạch.

Về mô hình cấu trúc phát triển, đô thị Bắc Ninh phát triển theo mô hình chùm đô thị, đa trung tâm, gắn với vùng Thủ đô Hà Nội, gồm 07 trọng tâm phát triển đô thị gắn với mô hình lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư để từ đó hình thành tiếp hệ thống giao thông phân tán (TOD), được giới hạn bởi các “nêm xanh” (là các tuyến sông kênh, mặt nước sinh thái, công viên, làng xóm, bảo tồn di tích văn hóa lịch sử, cảnh quan sinh thái đặc trưng) và 03 hành lang phát triển gồm:

- Hành lang đô thị dịch vụ dọc quốc lộ 1A (Từ Sơn - Tiên Du - Bắc Ninh). Dọc hành lang sẽ phát triển tập trung theo 3 khu vực đô thị hiện hữu là Bắc Ninh, Tiên Du, Từ Sơn, được giới hạn phát triển bởi các nêm xanh.

- Hành lang đô thị công nghiệp dọc quốc lộ 18 (Yên Phong - Bắc Ninh - Quế Võ). Phát triển các khu vực đô thị gắn với các khu công nghiệp tập trung, hoàn thiện hạ tầng dịch vụ tạo điều kiện cho phát triển hoạt động sản xuất tại các khu công nghiệp.

- Với hành lang sinh thái dọc sông Đuống, sông Cầu, bảo vệ và phát triển hành lang sinh thái dọc tuyến sông. Bố trí các công trình dịch vụ công cộng, dịch vụ sinh thái, vui chơi giải trí, thể dục thể thao và hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị khác với mật độ thấp, ưu tiên phát triển cây xanh, cảnh quan, mặt nước dọc hành lang các tuyến sông; quy hoạch các khu vực phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại khu vực Yên Phong, Quế Võ, Tiên Du.

Quy hoạch định hướng kết nối đô thị lõi với hành lang phát triển đô thị, công nghiệp và nông nghiệp sinh thái công nghệ cao dọc quốc lộ 17, nối từ Quế Võ - Gia Bình - Thuận Thành; hành lang phát triển đô thị dịch vụ dọc Quốc lộ 38 và đường vành đai 4; hành lang du lịch văn hóa tâm linh kết nối Từ Sơn, Tiên Du với Thuận Thành dọc tuyến đường tỉnh 276.

Về định hướng quy hoạch hạ tầng kinh tế xã hội, trong đó, bố trí 12 khu công nghiệp tập trung với tổng diện tích khoảng 4.800 ha, trong đó cập nhật khu công nghiệp Nam Sơn - Hạp Lĩnh và khu công nghiệp An Việt - Quế Võ 6 theo điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Bắc Ninh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1369/QĐ-TTg ngày 17/10/2018; bổ sung khu công nghiệp tại các xã Phượng Mao, Yên Giả và Mộ Đạo với diện tích khoảng 150 ha. Chuyển đổi khu công nghiệp Hanaka hiện hữu sang chức năng đô thị.

Đến năm 2045, bố trí 32 cụm công nghiệp với tổng quy mô khoảng 856 ha; chuyển đổi 13 cụm công nghiệp sang đô thị, thương mại, dịch vụ với tổng diện tích khoảng 310 ha. Bổ sung đất cụm công nghiệp mới với tổng diện tích khoảng 188 ha.

Một góc trung tâm thành phố Bắc Ninh hiện nay.
Một góc trung tâm thành phố Bắc Ninh hiện nay.

Xây dựng Khu công nghệ thông tin tập trung Bắc Ninh, diện tích khoảng 250 ha.

Tập trung xây dựng phát triển đa dạng các loại hình thương mại, đặc biệt là các hạ tầng thương mại mang tính chất quy mô lớn:

- Phát triển trung tâm logistics cấp vùng tại khu vực Phong Khê (thành phố Bắc Ninh) và khu vực các xã Chi Lăng, Đào Viên, Ngọc Xá, Châu Phong (Quế Võ) phía Nam cao tốc Nội Bài - Bắc Ninh - Hạ Long; 02 Trung tâm logistics tại khu vực Dũng Liệt - Tam Đa (Yên Phong) để cung cấp đồng bộ các dịch vụ hậu cần phân phối hàng hóa cho tỉnh Bắc Ninh và các tỉnh phụ cận.

- Phát triển các trung tâm hội chợ, triển lãm, trung tâm mua sắm quốc tế theo hướng hiện đại tại các đô thị nhằm trưng bày, giới thiệu hàng hóa và dịch vụ, quảng bá, tuyên truyền thương hiệu phát triển kinh tế - thương mại của tỉnh.

- Phát triển các trung tâm mua sắm quy mô lớn tại các đô thị vệ tinh nhằm thúc đẩy hoạt động thương mại, dịch vụ, du lịch, đầu tư...

- Phát triển mới các trung tâm thương mại quy mô từ 3 - 10 ha gắn với chức năng về văn hóa, quảng trường và các dịch vụ công cộng khác tạo nên trung tâm các quận trong tương lai hoặc gắn với các dự án khu đô thị mới, các điểm nút về giao thông, nhà ga đường sắt đô thị, tạo nên các mô hình phát triển đô thị theo mô hình TOD. Dự kiến quy hoạch trung tâm thương mại tại Hòa Long, Vũ Ninh, Khúc Xuyên, Đại Phúc (Bắc Ninh), Tương Giang, Đông Ngàn (Từ Sơn), Thụy Hòa, thị trấn Chờ (Yên Phong), Đại Xuân, Phố Mới, Chi Lăng (Quế Võ), Phú Lâm, Liên Bão, Phật Tích, Lạc Vệ (Tiên Du)...

- Phát triển chợ trung tâm: Chợ tại phường Khắc Niệm (Bắc Ninh) và chợ nông sản Đức Long (Quế Võ) để phân luồng hàng hóa cho đô thị và một số vùng phụ cận.

- Phát triển các trung tâm thương mại, dịch vụ, mua sắm, cung cấp hàng hóa và phục vụ nhu cầu thiết yếu cho chuyên gia, người lao động tại các khu công nghiệp, có thể bố trí trong khu công nghiệp hoặc khu vực lân cận.

Đấu giá 5 thửa đất tại huyện Mê Linh, giá khởi điểm từ 32 triệu đồng/m2

Công ty Đấu giá hợp danh đấu giá Việt Nam vừa ra thông báo đấu giá tài sản của Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Mê Linh .

Cụ thể là quyền sử dụng 5 thửa đất tại điểm X1 và khu đất nhỏ lẻ, xen kẹt tại tổ dân phố số 2, thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, TP Hà Nội. Các thửa đất có diện tích từ 68 - 135 m2/thửa với giá khởi điểm từ 32,1 - 40,8 triệu đồng/m2.

Thời gian phát hành, bán và tiếp nhận hồ sơ từ ngày 13 - 28/6 tại trụ sở Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Mê Linh – Khu Trung tâm hành chính huyện, xã Đại Thịnh, huyện Mê Linh, TP Hà Nội; và tại trụ sở Công ty Đấu giá hợp danh đấu giá Việt Nam.

Khách hàng nộp tiền đặt trước từ 8h ngày 26 - 28/6 (có thể nộp tiền đặt trước tham gia đấu giá trước thời gian nêu trên), vào tài khoản ngân hàng của Công ty Đấu giá hợp danh đấu giá Việt Nam.

Người tham gia đấu giá nộp hồ sơ trực tiếp tại Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Mê Linh; hoặc gửi thư đảm bảo đến địa chỉ Công ty đấu giá hợp danh Đấu giá Việt Nam.

Về việc kiểm tra thực địa, với khách hàng đã xác định được vị trí khu đất đấu giá, có thể trực tiếp đến xem xét thực địa khu đất; với khách hàng chưa xác định được vị trí khu đất, liên hệ với Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Mê Linh để xem thực địa trong hai ngày 22 - 23/6 (giờ hành chính).

Buổi đấu giá được tổ chức vào 8h30 ngày 1/7 tại hội trường Trung tâm Văn hóa thông tin và thể thao huyện Mê Linh.