Khuya 18/3, Bệnh viện Chợ Rẫy thông tin vừa cử đội chuyên gia của bệnh viện mang thuốc giải độc đi cứu người tại Quảng Nam.

Theo đó, sáng cùng ngày, Bệnh viện Chợ Rẫy nhận được điện thoại liên lạc từ Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam đề nghị hỗ trợ chuyên môn đối với các trường hợp ngộ độc mà bệnh viện đang tiếp nhận điều trị. Sau khi hội chẩn trực tuyến giữa hai bệnh viện, các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã nghĩ nhiều đến vấn đề ngộ độc Botulinum.

Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy đã phân công ngay 1 đội hỗ trợ đến trực tiếp tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực Bắc Quảng Nam để cùng phối hợp điều trị bệnh nhân. Thành viên của đội gồm các chuyên gia đầu ngành về hồi sức cấp cứu, hồi sức chống độc và dược. Ngoài ra, đội hỗ trợ của Bệnh viện Chợ Rẫy còn đem theo 5 lọ thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) dùng giải ngộ độc tố Clostridium Botulinum, đây là một loại thuốc rất hiếm.

Thông tin ban đầu, chùm ca bệnh thứ nhất 5 người, gồm: 3 nữ, 2 nam ngụ xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cả 5 người cùng ăn món cá chép muối ủ chua vào ngày 5-3. Sau khi ăn từ 12-24 giờ, tất cả đều có triệu chứng đau bụng, nôn ói, mệt, yếu dần tay chân và nhập Bệnh viện Đa khoa Khu vực miền núi Bắc Quảng Nam. Sau 3 ngày điều trị, 1 ca bệnh nhân nữ 40 tuổi đã tử vong, 4 ca còn lại tình trạng hiện tại tạm ổn.

Các bác sĩ cấp cứu cho bệnh nhân ngộ độc. Ảnh: BVCC
Các bác sĩ cấp cứu cho bệnh nhân ngộ độc. Ảnh: BVCC

Chùm ca bệnh thứ hai là bệnh nhân nữ sinh năm 1986 ở xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn. Bệnh nhân ăn cá chép muối ủ chua vào ngày 14/3. Sau 1 ngày, bệnh nhân nôn ói nhiều, yếu dần tay chân và nhập Bệnh viện Đa khoa Khu vực Bắc Quảng Nam. Đến ngày 16/3, bệnh nhân suy hô hấp, thở máy đến nay.

Chùm ca bệnh thứ ba là 4 người trong cùng 1 gia đình, gồm 3 nam, 1 nữ ở xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ngày 16/3, cả gia đình ăn cá chép muối ủ chua, đến 17/3 thì nôn ói nhiều, mệt và nhập Bệnh viện Đa khoa Khu vực Bắc Quảng Nam. Ngày 18/3, 2 bệnh nhân liệt tứ chi, suy hô hấp, phải thở máy, 2 bệnh nhân còn lại (1 bé trai 12 tuổi và 1 nữ 24 tuổi) mệt đừ, yếu nhẹ tứ chi, sức cơ 4/5-5/5, tự thở được.

Nhận định ban đầu cả 3 chùm ca bệnh đều ăn cùng một loại thức ăn là cá chép muối ủ chua. Trong quá trình chế biến loại thức ăn này cần bỏ vào hộp thủy tinh đóng kín, sau 2-3 tuần mới lấy ra ăn (tạo điều kiện yếm khí cho vi khuẩn Clostridium Botulinum phát triển). Sau ăn ≤ 24 giờ đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa kèm yếu tứ chi tăng dần. Những trường hợp nặng đều dẫn tới suy hô hấp do liệt cơ đến phải thở máy. Tuy nhiên, tất cả đều tỉnh, tiếp xúc được.

Với đầy đủ các tiêu chuẩn về lâm sàng và dịch tễ, các bác sĩ của Bệnh viện Chợ Rẫy đã đưa ra chẩn đoán đối với các chùm ca bệnh trên là: Ngộ độc Botulinum do ăn cá chép muối ủ chua. Với chẩn đoán trên, 3 bệnh nhân nặng đang thở máy (1 nữ, 2 nam) được chỉ định dùng ngay thuốc giải ngộ độc tố Clostridium Botulinum. Đến 18h30' cùng ngày, kết quả xét nghiệm cấy mẫu cá muối ủ chua do Viện Pasteur Nha Trang thực hiện đã xác định Clostridium Botulinum type E (+).

Về hướng điều trị: 3 bệnh nhân nặng thở máy mỗi người truyền 1 lọ BAT, theo dõi sát phản vệ trong và sau truyền. Theo dõi sát biến chứng loạn nhịp tim và săn sóc bệnh nhân thở máy. 2 bệnh nhân còn lại tiếp tục theo dõi sát tình trạng yếu liệt của bệnh nhân để quyết định có sử dụng BAT hay không.

Liên quan đến vụ việc, ông Mai Văn Mười, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam cho biết, cùng với việc truy tìm nguyên nhân, ngành y tế Quảng Nam cũng phát đi khuyến cáo người dân không sử dụng các món ăn được chế biến liên quan món cá chép ủ chua.

Ngoài ra, không sử dụng các thực vật lạ, có nguy cơ gây ngộ độc như nấm rừng, cây, củ, quả rừng lạ, côn trùng; cần có biện pháp chế biến đảm bảo an toàn đối với các sản phẩm mang tính truyền thống hoặc tập quán của địa phương, không sử dụng sản phẩm thực phẩm không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu ôi thiu, mốc, hỏng…