"Linh hồn" của vaccine COVID-19 made in Vietnam

Theo tìm hiểu, ông Hồ Nhân lớn lên tại New York, tốt nghiệp ngành y sinh tại Mỹ và theo đuổi đam mê nghiên cứu lĩnh vực dược bằng công nghệ sinh học. Ông lấy bằng tiến sĩ công nghệ sinh học tại đại học Arizona.

Quá trình sinh sống tại Mỹ, ông Nhân tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, qua các thương vụ mua bán, sáp nhập trong lĩnh vực dược, bệnh viện, thiết bị y tế tại Mỹ và Hồng Kông.

Tháng 9/1997, ông Hồ Nhân thành lập Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học dược Nanogen, làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc. Công ty hiện có trụ sở ở khu công nghệ cao TP Thủ Đức (TP HCM).

Năm 2005, tiến sĩ Hồ Nhân về nước lập công ty và đến năm 2007 xây nhà máy tại Khu công nghệ cao TP HCM với tổng đầu tư 40 triệu USD. Đến nay, công ty đã có 3 nhà máy chuyên sản xuất thuốc đặc trị viêm gan B và C, ung thư vú, đại trực tràng, ung thư máu...

Ông Hồ Nhân bắt đầu được nhiều người quan tâm đặc biệt khi là "cha đẻ" của vaccine Nanocovax đầu tiên chống lại COVID-19 và thử nghiệm trên người. Vị lãnh đạo này từng chia sẻ, bản thân ông có 20 năm nghiên cứu công nghệ sinh học ở nước ngoài trước khi về nước, lập công ty sản xuất thuốc sinh học trị liệu. Tuy nhiên, với đam mê và tài năng đối với việc nghiên cứu dược lý dược học, và công nghệ sản xuất thuốc, vị tiến sĩ này đã quyết định về Việt Nam sinh sống lâu dài và làm việc từ năm 2008.

Ông Hồ Nhân - người 'anh họ' của Hiền Hồ là ai?
Ông Hồ Nhân được coi là "linh hồn" của vaccine Nanocovax Made in Vietnam.

Bên cạnh đó, vợ chồng ông Hồ Nhân và bà Hồng Vân (con gái bà Nguyễn Thị Sơn) còn là những thành viên của gia tộc sở hữu Sơn Kim, một tập đoàn kinh doanh đa ngành từ bất động sản, bán lẻ đến thời trang.

Hiện, Sơn Kim Group được biết đến là doanh nghiệp phát triển hệ sinh thái đa ngành khi kinh doanh trên nhiều lĩnh vực như: bất động sản, bán lẻ, thời trang, thông qua các thương hiệu Sơn Kim Retail, Sơn Kim Land và Công ty Vision 21. Trong hệ sinh thái của Sơn Kim Group, Sơn Kim Land được coi là hạt nhân cốt lõi.

Không chỉ nổi tiếng trong lĩnh vực công nghệ sinh học, ông Hồ Nhân cũng từng là thành viên HĐQT Công ty Chứng khoán VinaSecurities giai đoạn tháng 4/2013 - tháng 9/2017, từng có kinh nghiệm trong các thương vụ mua bán, sáp nhập trong lĩnh vực dược, bệnh viện, thiết bị y tế tại Mỹ và Hồng Kông.

Tối 20/3, ông Hồ Nhân chia sẻ với Zing về những hình ảnh thân thiết chụp với ca sĩ Hiền Hồ được lan truyền trên mạng.

Một số bức ảnh thân mật của ông Hồ Nhân và ca sĩ Hiền Hồ.
Một số bức ảnh thân mật của ông Hồ Nhân và ca sĩ Hiền Hồ. Ảnh internet

Vị Tổng giám đốc phủ nhận việc ông và Hiền Hồ có quan hệ tình cảm, đồng thời khẳng định 2 người chỉ là anh em họ của nhau. "Bạn trai của nó chia tay, gây lộn với nhau nên nó lôi tôi vô”, ông Nhân giải thích về những bức ảnh chụp chung với ca sĩ "Rồi người thương cũng hóa người dưng".

Nanogen hoạt động ra sao?

Tại thời điểm ban đầu, Nanogen có 3 cổ đông sáng lập. Ông Hồ Nhân góp 140 tỷ đồng, sở hữu 70% cổ phần công ty. Vợ ông Nhân là bà Nguyễn Thị Hồng Vân góp 50 tỷ đồng, nắm giữ 25% vốn điều lệ Nanogen. Cổ đông còn lại sở hữu 5% vốn là ông Hồ Vũ Thanh.

Tỷ lệ cổ phần của ông Hồ Nhân và bà Hồng Vân bắt đầu ít đi khi các cổ đông nước ngoài tham gia góp vốn vào Nanogen, lần lượt giảm còn 67,5% và 22,5%. Còn ông Hồ Vũ Thanh thoái hết vốn tại công ty dược phẩm này.

Mục tiêu dài hạn của Nanogen là trở thành một trong những nhà sản xuất dược phẩm ứng dụng công nghệ sinh học hàng đầu trên thế giới và là nhà nghiên cứu phát triển các liệu pháp sinh học mới.

Sau khi thành lập, Công ty Nanogen có lĩnh vực hoạt động chính là sản xuất nguyên liệu sinh học dược và thành phẩm thuốc tiêm đặc trị từ công nghệ DNA/Protein tái tổ hợp. Công ty này quảng cáo có công suất đạt trên 50 triệu sản phẩm/năm và phân phối sản phẩm đến 15 quốc gia khác nhau.

Tại thời điểm cuối năm 2019, Công ty Nanogen có tổng tài sản gần 1.370 tỷ đồng, vốn điều lệ đạt 715 tỷ đồng.

Năm 2020, khi được Bộ Khoa học và Công nghệ giao nhiệm vụ nghiên cứu thuốc và vaccine NanoCovax phòng COVID-19. Chia sẻ khi đó, ông Nhân cho biết Công ty Nanogen là đơn vị đầu tiên của Việt Nam có vaccine COVID-19 bước vào giai đoạn thử nghiệm trên người. Sau quá trình sản xuất, mũi NanoCovax đầu tiên được tiêm trên người vào tháng 12/2020.

Tổng giám đốc Nanogen đánh giá vaccine NanoCovax có đầy đủ chứng cứ khoa học, đảm bảo an toàn, trung hòa xử lý được 6 loại virus, trong đó có chủng Delta, Alpha và Vũ Hán.

Vaccine Nanocovax đến hiện tại vẫn chưa được cấp phép lưu hành.
Vaccine Nanocovax đến hiện tại vẫn chưa được cấp phép.

Ngày 9/12/2020, Hội đồng Đạo đức y sinh của Bộ Y tế đã họp lần cuối để xem xét, phê duyệt thử nghiệm vaccine COVID-19 trên người ở Việt Nam của Nanogen. Ngày 10/12/2020, Nanogen phối hợp Học viện Quân y tuyển tình nguyện viên tham gia vào giai đoạn I thử nghiệm trên người; giai đoạn II từ ngày 26/2/2021 và giai đoạn 3 dự kiến từ ngày 11/6/2021.

Đến tháng 6/2021, ông Hồ Nhân ký văn bản gửi Thủ tướng, xin cấp phép khẩn cấp có điều kiện vaccine NanoCovax. Lúc đó, phía Nanogen cho rằng khả năng sinh miễn dịch của loại vaccine này đạt 99,4%. Giá bán của vaccine chỉ khoảng 120.000 đồng mỗi liều và không thay đổi. Ông Nhân còn cho biết đây là vaccine COVID-19 do Việt Nam sản xuất, phục vụ và đảm bảo nhu cầu trong nước.

Tuy nhiên, thời điểm đó, ông Nguyễn Ngô Quang - Phó cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) khẳng định một loại vắc xin muốn được cấp phép sử dụng phải đảm bảo 3 yếu tố: an toàn, sinh miễn dịch và hiệu lực bảo vệ. Và vắc xin Nano Covax nghiên cứu dù có tính sinh miễn dịch tốt nhưng chưa đủ cấp phép khẩn cấp.

Nhưng đến cuối tháng 3/2021, Đại diện Viện Vaccine và Sinh phẩm y tế (IVAC) cũng cho biết, đã thông báo tạm ngừng thử nghiệm vaccine Nanocovax tới Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương. Hiện IVAC chưa có kế hoạch về thời gian tiếp tục nghiên cứu lâm sàng giai đoạn 3.

Theo đại diện nhóm nghiên cứu, hiện rất khó tìm được địa phương có vài nghìn người chưa tiêm vaccine COVID-19 và đủ tiêu chuẩn tham gia thử nghiệm lâm sàng. Vì vậy, nhóm nghiên cứu phải tạm ngừng thử nghiệm lâm sàng để tìm phương án khác. Theo kế hoạch đã được Bộ Y tế phê duyệt trước đó, nghiên cứu vaccine Covivac giai đoạn 3 dự kiến cần 4.000 người tình nguyện thử nghiệm.

Chia sẻ với Zing về tiến độ của dự án vaccine NanoCovax, ông Hồ Nhân cho biết sau quá trình nghiên cứu ra loại vaccine này, ông đã bàn giao lại cho người khác. Theo dự kiến trước đó, vaccine NanoCovax được xuất xưởng vào cuối năm 2021. Tuy nhiên, hiện vaccine này vẫn chờ cấp phép đăng ký lưu hành.

Mới đây, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản 1685/VPCP-KGVX ngày 18/3/2022 truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam về kết quả xem xét việc cấp giấy đăng ký lưu hành vaccine Nanocovax.

Cụ thể, xét báo cáo của Bộ Y tế về kết quả xem xét hồ sơ đề nghị cấp giấy đăng ký lưu hành vaccine Nanocovax phòng COVID-19 do Công ty Cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen đăng ký và sản xuất, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam có ý kiến như sau:

Bộ Y tế khẩn trương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 1027/VPCP-KGVX ngày 17/2/2022 của Văn phòng Chính phủ và các văn bản khác có liên quan; tiếp tục hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp trong mọi trường hợp theo quy định của pháp luật.