Sau hơn 1 tháng các doanh nghiệp (DN) thủy sản tại TP.HCM và 19 tỉnh thành phía Nam hoạt động trong điều kiện áp dụng Chỉ thị 16 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã phát sinh nhiều khó khăn, bất cập.

Theo đó, các DN chỉ được duy trì hoạt động khi đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường – 2 địa điểm” để phòng, chống dịch bệnh lây lan vào các nhà máy, các khu công nghiệp. Nhưng thực tế, chỉ có khoảng 30% các DN thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ” và số lượng công nhân có thể huy động cũng chỉ 30-60% số lượng lao động. Công suất sản xuất trung bình đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây.

Theo tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), dự tính công suất chung của cả vùng giảm chỉ còn 30-40%. Trong khi đó, nguyên liệu thủy sản huy động cho chế biến-xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 40-50% so với nguồn nguyên liệu bên ngoài. Các vật tư, phụ liệu, bao bì.....phục vụ chế biến thủy sản cũng bị thu hẹp, giảm công suất nguồn cung đến 50%.

Trong khi sản xuất bị sụt giảm, nhiều đơn hàng phải gác lại hoặc bị mất, thì các chi phí cho DN đảm bảo được “3 tại chỗ” lại tăng vọt và đang tạo áp lực lớn.

Xuất khẩu tháng 8 bị ảnh hưởng mạnh vì yêu cầu giãn cách và 3 tại chỗ
Xuất khẩu tháng 8 bị ảnh hưởng mạnh vì yêu cầu giãn cách và 3 tại chỗ

Theo nhận định của VASEP, việc sản xuất sụt giảm trong hơn 1 tháng qua chắc chắn sẽ dẫn đến kim ngạch XK tháng 8 giảm mạnh so với những tháng trước và giảm so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, ngành hàng cá tra bị tổn thất mạnh nhất vì hơn nửa sổ nhà máy cá tra bị ngừng hoạt động trong thời gian qua. XK tôm và cá ngừ có thể giảm ít hơn so với cá tra. Các DN chế biến và XK hải sản tập trung khá nhiều ở TP.HCM và các tỉnh miền Đông nên chắc chắn cũng giảm mạnh so với tháng trước và so với tháng 8/2020.

Theo tin từ Tổng cục Hải quan, tính đến cuối tháng 7/2021, xuất khẩu thủy sản của cả nước đạt gần 5 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng trong tháng 7/2021, kim ngạch XK thủy sản vẫn tăng 7,5% đạt gần 854 triệu USD, trong đó XK sang các thị trường Mỹ, EU tăng mạnh, sang các nước CPTPP và Hàn Quốc tăng nhẹ, XK sang Trung Quốc tiếp tục giảm sâu 20%. Sau 7 tháng đầu năm, XK sang Mỹ vẫn giữ được tăng trưởng cao nhất 36%, sang EU tăng 19%, CPTPP tăng 10%, trong khi XK sang Trung Quốc giảm trên 10%.

Tính đến giữa tháng 7, tình hình sản xuất và xuất khẩu thủy sản vẫn đang trên đà tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, từ nửa cuối tháng 7, việc áp dụng các chỉ thị về giãn cách xã hội đã khiến tình hình sản xuất nguyên liệu và chế biến thủy sản chững lại rõ rệt. Với yêu cầu sản xuất chế biến 3 tại chỗ ở 19 tỉnh thành bị ảnh hưởng nặng bởi dịch COVID-19, chỉ có khoảng 30% doanh nghiệp có thể thực hiện theo phương thức này, với công suất sụt giảm từ 30 -70% tùy từng DN.