Cao tốc do VEC quản lý sẽ thu phí không dừng toàn tuyến từ cuối quý 3/2022

Để khuyến khích người dân sử dụng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam từng nhiều lần đề xuất các giải pháp như giảm phí qua trạm, mở các chiến dịch khuyến mại, qua đó tạo thói quen cho người dùng. Tuy nhiên, các chính sách đó đều không thực hiện được. Đa phần các dự án ở Việt Nam được đầu tư theo hình thức BOT. Quy trình đàm phán giữa các bên thường rất khó khăn và thời gian kéo dài do gặp phải phản ứng của các nhà đầu tư BOT, ngân hàng tài trợ vốn. Lý do được đưa ra là dự án đang bị sụt giảm doanh thu, ảnh hưởng đến phương án tài chính.

Cụ thể, báo cáo của tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) gửi Bộ GTVT cho biết, cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, VEC đã hoàn thành đầu tư, lắp đặt, đưa vào khai thác hệ thống thu phí tự động không dừng từ tháng 6/2020 đối với 15 làn. Hệ thống hiện hoạt động hiệu quả với tỷ lệ phục vụ chiếm 51% doanh thu toàn tuyến.

Các tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và một số làn còn lại tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình), lãnh đạo VEC cho biết đã phê duyệt và phát hành hồ sơ mời thầu lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí điện tử không dừng từ 5/5/2022. Dự kiến sẽ đóng thầu vào ngày 25/5/2022 và hoàn thành lựa chọn nhà thầu từ 30/6/2022.

Sau khi hoàn thành lựa chọn nhà thầu, VEC sẽ yêu cầu nhà thầu lắp đặt ngay để giữa tháng tháng 8/2022 sẽ đưa vào khai thác hệ thống thu phí điện tử không dừng cho tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Và đến cuối quý III/2022 sẽ kthực hiện thu phí không dừng trên toàn bộ các tuyến cao tốc VEC đang khai thác.

VEC đã báo cáo các phương án triển khai và kiến nghị lựa chọn phương án thuê đơn vị cung cấp dịch vụ đầu tư, vận hành toàn bộ hệ thống thu phí điện tử không dừng tại các dự án do VEC quản lý.

Chi phí thuê dịch vụ được lấy từ chi phí quản lý thu phí hiện nay VEC đang thực hiện. Phương án này khả thi, đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ (đầu tư hệ thống thu phí không dừng trong quý II/2022), không ảnh hưởng đến phương án tài chính của VEC.

Mục tiêu 4,5 triệu ô tô dán thẻ thu phí tự động trong năm 2022 liệu có khó khả thi?

Tháng 4/2022, Bộ GTVT đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tiến độ triển khai hệ thống thu phí đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng (ETC) theo chỉ đạo của Chính phủ.

Đến thời điểm này có khoảng 2,7 triệu phương tiện tham gia dịch vụ, chiếm khoảng 60% tổng số phương tiện trên toàn quốc. Bộ GTVT sẽ tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ tiếp tục đẩy mạnh công tác dán thẻ, phấn đấu trong năm 2022, số lượng phương tiện dán thẻ đạt từ 80 - 90%.

Liên quan đến lựa chọn một số tuyến cao tốc để thí điểm chỉ áp dụng hình thức thu phí ETC, trên cơ sở đề xuất của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Bộ GTVT đã thống nhất trước mắt lựa chọn tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng để triển khai thí điểm chỉ áp dụng hình thức thu phí ETC, dự kiến trong tháng 6/2022.

"Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang phối hợp với nhà đầu tư dự án, Cục CSGT và các địa phương tuyến cao tốc đi qua tổ chức tuyên truyền rộng rãi tới chủ các phương tiện trước khi triển khai thực hiện thí điểm", Bộ GTVT cho biết.

Đối với chỉ đạo mỗi trạm thu phí duy trì 1 làn thu phí hỗn hợp (vừa thu phí ETC vừa thu phí thủ công), Bộ GTVT cho hay: Các nhà đầu tư đang triển khai nhập thiết bị. Tuy nhiên, do dịch bệnh Covid-19 nên tiến độ chưa đáp ứng yêu cầu. Bộ GTVT đang quyết liệt chỉ đạo, hỗ trợ các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ mua sắm, lắp đặt thiết bị, để hoàn thành trong quý II/2022.

"Tương tự như các dự án, tiến độ các trạm thu phí do các địa phương quản lý chưa đáp ứng yêu cầu. Hiện nay, các địa phương đang quyết liệt triển khai, phấn đấu hoàn thành trong quý II năm nay", Bộ GTVT cho biết.

Mục tiêu Chính phủ đề ra cho Bộ GTVT trước tháng 6/2022 phải đạt tỷ lệ xe dán thẻ thu phí không dừng ETC là 90%. Với khoảng 5 triệu ô tô trên cả nước, con số này tương ứng với khoảng 4,5 triệu xe dán và sử dụng thẻ ETC tuy nhiên đến tháng 4/2022 cả nước mới có khoảng 2,7 triệu xe dán thẻ ETC.

Về việc triển khai hệ thống thu phí ETC tại các dự án của Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam quản lý (VEC), Bộ GTVT cho biết, VEC đã tổ chức triển khai việc thuê nhà cung cấp dịch vụ thu phí cho các tuyến cao tốc do VEC quản lý bằng nguồn chi phí tổ chức thu phí trong phương án tài chính của dự án.

Do tính chất đặc thù của hình thức thuê dịch vụ thu phí ETC tại các dự án cao tốc do VEC quản lý dẫn đến trình tự, thủ tục triển khai còn một số tồn tại, vướng mắc cần có sự hướng dẫn từ phía các cơ quan có thẩm quyền, dẫn đến tiến độ triển khai hệ thống thu phí ETC tại các dự án của VEC quản lý chưa đáp ứng yêu cầu.

Được biết vào đầu tháng 2/2022, Bộ GTVT đã văn bản yêu cầu Sở GTVT các tỉnh, thành phố, Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, các nhà cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư BOT triển khai nhanh dán thẻ định danh dịch vụ thu phí điện tử không dừng (ETC). Bộ GTVT yêu cầu Tổng cục Đường bộ rà soát, dán thẻ định danh toàn bộ các phương tiện ô tô thuộc phạm vi quản lý; vận động cán bộ công chức, viên chức, người lao động gương mẫu dán thẻ định danh đối với các phương tiện cá nhân để tham gia dịch vụ thu phí ETC, bảo đảm không sử dụng hình thức thu phí thủ công kể từ ngày 1/6/2022.

Đối với các nhà đầu tư BOT, Bộ GTVT yêu cầu phối hợp, tạo điều kiện tối đa cho nhà cung cấp dịch vụ triển khai công tác dán thẻ tại các trạm thu phí; lắp đặt, vận hành hệ thống thu phí điện tử không dừng các làn thu phí còn lại bảo đảm tại mỗi chiều xe chạy chỉ duy trì 1 làn thu phí hỗn hợp và hoàn thành trong quý I/2022.

Ngày 22/2/2022, Phó thủ tướng Lê Văn Thành cũng đã ký Công điện số 155/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai dán thẻ định danh đối với xe ô tô để sử dụng dịch vụ thu phí giao thông đường bộ theo hình thức điện tử không dừng.

Công điện nêu rõ: Trong thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã triển khai đầu tư hệ thống thu phí theo hình thức điện tử không dừng (ETC) tại các trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trên toàn quốc theo đúng quy định tại Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17 tháng 6 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm kết nối liên thông, đồng bộ, thuận tiện cho người và phương tiện tham gia giao thông. Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, đến nay số phương tiện dán thẻ định danh để sử dụng dịch vụ thu phí ETC còn thấp (đạt khoảng 50% số phương tiện trên toàn quốc), điều này chưa phát huy tốt hiệu quả của hệ thống thu phí theo hình thức ETC.

Để phát huy hiệu quả hệ thống thu phí theo hình thức ETC, góp phần giảm ùn tắc giao thông và minh bạch trong hoạt động thu phí, tiến tới xóa bỏ hình thức thu phí thủ công, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; đề nghị người đứng đầu các cơ quan và tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội ở trung ương và địa phương chỉ đạo dán thẻ định danh đối với toàn bộ phương tiện xe ô tô thuộc phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị (kể cả đối với các đơn vị trực thuộc) để sử dụng dịch vụ thu phí ETC khi tham gia giao thông qua các trạm thu phí; vận động cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, đơn vị, địa phương gương mẫu thực hiện dán thẻ định danh đối với xe ô tô cá nhân để tham gia dịch vụ thu phí ETC, không sử dụng hình thức thu phí thủ công kể từ ngày 01/6/2022.

Trong thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã triển khai đầu tư hệ thống thu phí theo hình thức điện tử không dừng (ETC) tại các trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trên toàn quốc theo đúng quy định tại Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17 tháng 6 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm kết nối liên thông, đồng bộ, thuận tiện cho người và phương tiện tham gia giao thông. Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, đến nay số phương tiện dán thẻ định danh để sử dụng dịch vụ thu phí ETC còn thấp (đạt khoảng 50% số phương tiện trên toàn quốc), điều này chưa phát huy tốt hiệu quả của hệ thống thu phí theo hình thức ETC.

Bộ Giao thông vận tải cũng đã chỉ đạo nhà cung cấp dịch vụ thu phí tổ chức tốt công tác dán thẻ định danh cho phương tiện giao thông, bảo đảm nhanh chóng, thuận tiện (lưu ý công bố số điện thoại và địa chỉ liên hệ để tạo thuận tiện cho công tác dán thẻ); có giải pháp xử lý ngay các lỗi kỹ thuật của hệ thống thu phí ETC (nếu phát sinh), đồng thời làm rõ nguyên nhân, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị khi để xảy ra lỗi kỹ thuật, gây khó khăn cho người và phương tiện tham gia giao thông.

Tiếp tục khẩn trương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thí điểm chỉ áp dụng hình thức thu phí ETC đối với một số tuyến cao tốc tại mỗi vùng miền (văn bản số 8544/VPCP-CN ngày 22 tháng 11 năm 2021 của Văn phòng Chính phủ). Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận để người dân, doanh nghiệp tích cực sử dụng dịch vụ thu phí ETC theo đúng quy định, tiến tới xóa bỏ hình thức thu phí thủ công.

Thu phí ETC là gì?

Thu phí ETC là là viết tắt của cụm từ Electronic Toll Collection - đây là trạm thu phí không dừng trên các trục đường quốc lộ cao tốc bằng việc áp dụng công nghệ hiện đại. Hình thức thu phí ETC giúp tiết kiệm thời gian cho người tham gia giao thông, giảm ùn tắc, giảm ô nhiễm môi trường.

Đồng thời, hình thức này cũng giúp tiết kiệm cho nhà đầu tư BOT trong chi phí in vé, chi phí nhân sự, chi phí bảo trì khu vực trạm thu phí, đồng thời tránh được thất thoát.

Làn thu phí không dừng ETC là làn thu phí áp dụng công nghệ tự động nhận diện phương tiện di chuyển qua và trừ tiền vào tài khoản giao thông của chủ phương tiện. Do đó, khi phương tiện khi đi qua làn ETC không cần dừng lại để lấy vé.

Hiện trên cả nước đã có 112 trạm thu phí áp dụng thu phí điện tử không dừng và đảm bảo chủ phương tiện chỉ cần sử dụng 1 thẻ đầu cuối để lưu thông qua tất cả trạm có lắp đặt hệ thống thu phí không dừng.

Theo lộ trình được Chính phủ đề ra, hết quý 1/2022, mỗi trạm thu phí chỉ bố trí 1 làn thu phí hỗn hợp, còn lại đều là làn thu phí không dừng.

Khi lưu thông xe qua trạm thu phí có dịch vụ thu phí tự động đường bộ, VETC lưu ý các phương tiện lưu thông một số điều như:

Giữ vận tốc dưới 30km/h để đảm bảo độ an toàn.

Giữ khoảng cách tối thiểu giữa 2 xe là 15m.

Tuân thủ tín hiệu đèn giao thông và thanh chắn barie.

Làm theo hướng dẫn của nhân viên điều hành tại trạm.