Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2022 đến nay, sự biến động giá xăng dầu thế giới và trong nước đã tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, ảnh hưởng đến đời sống của người dân, cũng như ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc triển khai các giải pháp để ổn định kinh tế vĩ mô, căn cứ Biểu khung thuế và nguyên tắc điều chỉnh mức thuế BVMT tại Luật Thuế BVMT, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, trình UBTVQH ban hành các Nghị quyết điều chỉnh mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để phù hợp với tình hình bối cảnh kinh tế - xã hội từng giai đoạn, trong đó, từ ngày 01/01/2024, thực hiện theo Nghị quyết số 42/2023/UBTVQH15 ngày 18/12/2023 tiếp tục áp dụng chính sách giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2024 như năm 2023, cụ thể mức thuế BVMT đối với xăng (trừ etanol) là 2.000 đồng/lít; nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg và dầu hỏa là 600 đồng/lít.

Kể từ ngày 01/01/2025, mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 ngày 26/9/2018 của UBTVQH với mức thuế bằng mức trần trong Biểu khung thuế ban hành kèm theo Luật Thuế BVMT (trừ dầu hỏa), cụ thể: Xăng tăng từ 2.000 đồng/lít lên 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay tăng từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 1.000 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít; dầu hỏa tăng từ 600 đồng/lít lên 1.000 đồng/lít (mức trần là 2.000 đồng/lít); mỡ nhờn tăng từ 1.000 đồng/kg lên 2.000 đồng/kg.

Theo Bộ Tài chính, năm 2025 là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, do vậy sẽ đặt ra nhiều thách thức trong việc kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng để hoàn thành được mục tiêu phát triển kinh tế theo Kế hoạch 5 năm đã đề ra. Việc mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng về bằng mức trần của Biểu khung thuế (trừ dầu hỏa) từ ngày 01/01/2025 sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người dân cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến lạm phát và tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô.

Do vậy, để hạn chế những yếu tố bất lợi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính cho rằng cần tiếp tục duy trì thực hiện các chính sách hỗ trợ hiệu quả để củng cố thêm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, trong đó việc thực hiện giải pháp giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đã thực hiện trong các năm 2023, 2024 để áp dụng sang năm 2025 là cần thiết.

Bộ Tài chính cho biết, việc ban hành dự án Nghị quyết nhằm mục đích: Góp phần giảm bớt khó khăn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội. Góp phần ổn định thị trường xăng dầu trước bối cảnh thị trường xăng dầu vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường.

Nghị quyết dự kiến áp dụng đối với hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế BVMT là xăng, dầu, mỡ nhờn, cụ thể: Xăng (trừ etanol), nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn.

Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/12/2025 được quy định như sau:

Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 01 tháng 01 năm 2026 trở đi được thực hiện theo quy định tại Mục I khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 ngày 26 tháng 9 năm 2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Biểu thuế bảo vệ môi trường.

Bộ Tài chính cho biết, với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2025 tương đương sản lượng xăng, dầu, mỡ nhờn dự kiến tiêu thụ năm 2024 và với mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên thì dự kiến số thu thuế BVMT so với nếu thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 khoảng 40.204 tỷ đồng và tổng thu NSNN (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) giảm khoảng 44.224 tỷ đồng.

Để giảm thiểu tác động đến cân đối NSNN cần: tăng cường quản lý thu NSNN, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế; trong điều hành yêu cầu cả ngân sách trung ương và ngân sách các địa phương phải tiếp tục rà soát, cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết (kể cả chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên) để đảm bảo cân đối chi ngân sách, không làm phát sinh tăng bội chi so với mức Quốc hội đã quyết định. Ngoài ra, trường hợp giá dầu thô thế giới tăng lên sẽ có tác động làm tăng thu NSNN, đặc biệt là nguồn thu từ dầu thô. Qua đó, sẽ góp phần bù đắp số giảm thu NSNN do việc giảm mức thuế BVMT theo đề xuất.