"Bẫy nợ" Trung Quốc vào tầm ngắm giữa cơn cùng quẫn của quốc đảo thiên đường: Vỡ nợ do ai?

CNBC gọi Sri Lanka là ví dụ điển hình cho câu chuyện bẫy nợ của Trung Quốc, nhưng chuyên gia kinh tế chính trị ở Colombo lại có một góc nhìn khác.

"Bẫy nợ" Trung Quốc vào tầm ngắm giữa cơn cùng quẫn của quốc đảo thiên đường: Vỡ nợ do ai?

Vỡ nợ vì "bẫy nợ" Trung Quốc?

Năm 2002, Sri Lanka tuyên bố khởi động dự án xây dựng cảng Hambantota với kì vọng biến nó trở thành điểm trung chuyển chiến lược trên tuyến đường biển nhộn nhịp ở Ấn Độ Dương, thu lợi nhuận lớn. Dự án được hoàn thành bằng nguồn vốn vay ước tính khoảng 1 tỉ USD từ Trung Quốc, và sau đó được nước này tích hợp vào Sáng kiến Vành đai – Con đường của mình.

Trái với dự đoán, năm 2012, Hambantota chỉ đón được vỏn vẹn 34 tàu. Cảng chiến lược hoạt động không hiệu quả, khoản vay đến hạn phải trả nhưng không thể giải quyết, tháng 12/2017, Sri Lanka phải bàn giao Hambantota cho Trung Quốc trong thời hạn 99 năm để xóa nợ.

Bẫy nợ Trung Quốc vào tầm ngắm giữa cơn cùng quẫn của quốc đảo thiên đường: Vỡ nợ do ai? - Ảnh 1.

Cảng Hambantota của Sri Lanka. Ảnh: Deneth17 / Wiki Commons

Sự kiện này ngay lập tức làm truyền thông phương Tây dậy sóng. New York Times gọi đó là ví dụ điển hình cho chiến lược của Trung Quốc nhằm tăng tầm ảnh hưởng trên thế giới thông qua hình thức cho vay và viện trợ - một cách "bẫy nợ" những quốc gia dễ bị tổn thương.

CNBC lí giải, sau khi công khai bày tỏ sự ủng hộ với các nước này, Trung Quốc sẽ tích cực cung cấp khoản vay và thúc đẩy họ phát triển cơ sở hạ tầng, rồi tới khi họ không thể trả nợ thì giành luôn quyền kiểm soát những dự án do mình viện trợ tài chính.

Ở Sri Lanka, trong các khoản vay từ Trung Quốc để phát triển cơ sở hạ tầng, chuyên gia phân tích địa chính trị Asanga Abeyagoonasekera, thành viên cấp cao Dự án Thiên niên kỷ (trụ sở tại Mỹ), đều không nhìn thấy "cửa sáng" nào cho Colombo. Theo quan điểm của ông này, "không cái nào có thể tạo ra được doanh thu như kì vọng, đủ để trả nợ".

Mới đây, ngày 13/4, Sri Lanka - nơi từng được mệnh danh là đảo thiên đường của vùng nhiệt đới - đã chính thức tuyên bố vỡ nợ. Nước này không còn đủ khả năng để thanh toán khoản nợ nước ngoài trị giá 51 tỉ USD và hiện đang phải tìm kiếm hỗ trợ từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Ông Umesh Moramudali, giảng viên kinh tế chính trị và động lực nợ công tại Đại học Colombo (Sri Lanka) không phủ nhận mối quan ngại sâu sắc "liên quan đến tính bền vững về kinh tế và sự cần thiết của các dự án được Trung Quốc rót vốn (ở Sri Lanka) vào thời điểm chúng được khởi xướng".

Dù vậy, vị chuyên gia kinh tế chính trị này không hoàn toàn đồng tình với quan điểm Bắc Kinh bẫy nợ Sri Lanka, bởi "những rắc rối về nợ của Sri Lanka vượt ra ngoài câu chuyện Trung Quốc".

Trong bài phân tích viết cho tờ The Diplomat, ông Moramudali ước tính, trong cơ cấu nợ nước ngoài của Sri Lanka tính tới cuối năm 2021, công nợ của Trung Quốc chỉ chiếm 14%, trong khi đó, nợ từ trái phiếu chính phủ lên tới 36%.

Trung Quốc hiện là chủ nợ lớn thứ tư của Sri Lanka, sau các thị trường tài chính thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Nhật Bản, theo Reuters.

Mối lo ngại lớn nhất của Sri Lanka là làm thế nào để xử lý được khoản hoàn nợ khổng lồ từ trái phiếu – chiếm tới gần 1 nửa tổng hoàn nợ nước ngoài; trong số đó, có khoản vay 1 tỉ USD đến hạn thanh toán vào tháng 7 năm nay. Còn với Trung Quốc, con số này đang ở mức xấp xỉ 20%.

Sri Lanka ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc. Song, cũng như nhiều chuyên gia, ông Moramudali tin rằng, đó không phải là nguyên nhân khiến Colombo chìm sâu vào nợ nần. Vấn đề thực sự nằm ở nội tại và vẫn chưa được giải quyết trong suốt nhiều thập kỉ qua.

Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính len lỏi vào mọi ngóc ngách của Sri Lanka. Tình trạng mất điện kéo dài nhiều giờ đồng hồ khiến các hộ gia đình phải đi tìm củi đốt để nấu thức ăn. Bên ngoài trạm xăng người dân xếp hàng dài tới cả cây số. Báo ngừng xuất bản, trường học ngừng thi cử vì chính phủ và tòa báo không còn đủ tiền để mua giấy in.

Các bác sĩ khẳng định Sri Lanka đã rơi vào cuộc khủng hoảng y tế trong khi các nhà chức trách cảnh báo, nạn đói sắp ập xuống đất nước 22 triệu dân.

Sự lưỡng lự của Trung Quốc

Chuyên gia Moramudali nhận định, Trung Quốc đã tính toán một cách thận trọng trước khi cung cấp các khoản vay cho Sri Lanka. Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PboC) mà Sri Lanka kí kết năm 2020 là một minh chứng.

Đây là thỏa thuận bổ sung trị giá 10 tỉ Nhân dân tệ (tương đương khoảng 1,5 tỉ USD) phục vụ thương mại song phương và các mục tiêu khác trong 3 năm. Tháng 12/2020, Trung Quốc đồng ý cho Sri Lanka rút số tiền này nhập vào dự trữ ngoại hối, tăng nguồn ngoại tệ.

Tuy nhiên, do giao dịch hoán đổi tiền tệ này được thực hiện bằng Nhân dân tệ, nên Sri Lanka không thể sử dụng nó để thanh toán nợ trái phiếu bằng đồng USD, vốn là điều làm chính quyền Tổng thống Rajapaksa đau đầu nhất.

Bằng cách đó, Trung Quốc có thể tránh được những rủi ro không cần thiết mà vẫn duy trì được mối quan hệ kinh tế bền chặt với Sri Lanka, chuyên gia Moramudali nêu quan điểm.

Trước đề nghị của Tổng thống Rajapaksa hồi tháng 1/2022 về việc tiếp tục cấp hạn mức tín dụng và tái cơ cấu nợ để Sri Lanka vượt qua khủng hoảng, Trung Quốc tới nay vẫn chưa có câu trả lời.

Sự lưỡng lự này, theo ông Ganeshan Wignaraja, nghiên cứu viên cao cấp không thường trú tại Viện Nghiên cứu Nam Á (Đại học Quốc gia Singapore), là bởi 2 lý do: "Thứ nhất, nó sẽ tạo tiền lệ xấu cho các quốc gia đang vay nợ từ Trung Quốc. Thứ hai, nó sẽ làm người ta liên tưởng Trung Quốc với thất bại, vì mô hình kinh tế của Sri Lanka là học theo hình mẫu của Trung Quốc".

Trong bối cảnh đó, Ấn Độ đang ngày càng "mở lòng" với những đề nghị giúp đỡ từ quốc gia láng giềng Sri Lanka, cạnh tranh hiện diện với đối thủ Trung Quốc.

Dù thừa nhận tầm quan trọng của các khoản trợ giúp kinh tế từ nước ngoài vào lúc này, ông Moramudali vẫn cảnh báo Sri Lanka nên thận trọng để bảo vệ lợi ích quốc gia mình: "Nước này cần tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và thương mại để giải quyết các vấn đề kinh tế cố hữu, thay vì cố gắng hưởng lợi từ các đối thủ địa chính trị".

https://soha.vn/quoc-dao-thien-duong-tuyen-bo-vo-no-doi-ngheo-khong-tuong-bay-no-trung-quoc-bi-goi-ten-20220412135825352.htm

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Cuộc đua AI: Kỷ nguyên kinh tế siêu trí tuệ AGI đang đến gần

Cuộc đua AI: Kỷ nguyên kinh tế siêu trí tuệ AGI đang đến gần

Tin tức

Trong cuộc đua AI, nhiều công việc truyền thống sẽ bị thay thế bởi công nghệ AI, nhưng những lĩnh vực bổ trợ đầy giá trị kinh tế cũng đang lộ diện - nền kinh tế siêu trí tuệ AGI.

Phát hiện công ty về dược mỹ phẩm không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký

Phát hiện công ty về dược mỹ phẩm không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký

Tin tức

Sau khi kiểm tra đột xuất, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho biết, tại thời điểm kiểm tra, có công ty không có bảng hiệu, không trưng bày sản phẩm và không có hoạt động kinh doanh tại địa chỉ theo đăng ký.

'Đại dịch mạng' - Nguy cơ mã độc Infostealer đánh cắp thông tin sau khi hàng tỷ thông tin đăng nhập bị rò rỉ

'Đại dịch mạng' - Nguy cơ mã độc Infostealer đánh cắp thông tin sau khi hàng tỷ thông tin đăng nhập bị rò rỉ

Tin tức

Các chuyên gia an ninh mạng vừa phát hiện những bộ dữ liệu trực tuyến chứa tới 16 tỷ thông tin đăng nhập tài khoản từ nhiều nền tảng lớn như Apple, Google và Facebook.

Chính thức miễn học phí cho học sinh công lập cả nước, học sinh tư thục được hỗ trợ từ năm học 2025-2026

Chính thức miễn học phí cho học sinh công lập cả nước, học sinh tư thục được hỗ trợ từ năm học 2025-2026

Tin tức

Chiều 26/6, với 440/441 đại biểu có mặt tán thành, 1 đại biểu không tán thành, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Lương tối thiểu được đề xuất tăng cao nhất 9,2%

Lương tối thiểu được đề xuất tăng cao nhất 9,2%

Tin tức

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất 2 phương án tăng lương tối thiểu, lần lượt là 8,3% và 9,2%.

Bị cáo Trịnh Văn Quyết được giảm án, bị phạt 7 năm tù tội lừa đảo, phạt 4 tỷ đồng tội thao túng thị trường chứng khoán

Bị cáo Trịnh Văn Quyết được giảm án, bị phạt 7 năm tù tội lừa đảo, phạt 4 tỷ đồng tội thao túng thị trường chứng khoán

Tin tức

TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt bị cáo Trịnh Văn Quyết - mức án 7 năm tù tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (án sơ thẩm 18 năm) và phạt 4 tỷ đồng tội "Thao túng thị trường chứng khoán" (án sơ thẩm 3 năm tù).

Từ 1/2/2026, mua bán dữ liệu cá nhân có thể bị phạt gấp 10 lần doanh thu

Từ 1/2/2026, mua bán dữ liệu cá nhân có thể bị phạt gấp 10 lần doanh thu

Tin tức

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân cấm tuyệt đối mua bán dữ liệu cá nhân, vi phạm có thể bị phạt đến 10 lần doanh thu, áp dụng từ 1/1/2026.

Hướng dẫn triển khai số định danh cá nhân chính thức thay mã số thuế từ 1/7

Hướng dẫn triển khai số định danh cá nhân chính thức thay mã số thuế từ 1/7

Tin tức

Từ ngày 1/7, số định danh cá nhân sẽ được sử dụng thay thế hoàn toàn cho mã số thuế. Đây là bước tiến quan trọng của ngành Thuế trong tiến trình hiện đại hóa quản lý thuế, hướng tới xây dựng Chính phủ điện tử và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Từ 1/7/2025: Chồng được nghỉ chăm vợ sinh con trong 60 ngày đầu sau sinh

Từ 1/7/2025: Chồng được nghỉ chăm vợ sinh con trong 60 ngày đầu sau sinh

Tin tức

Từ 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, mang đến nhiều chính sách mới có lợi cho người lao động. Trong đó, thời gian nghỉ của lao động nam khi vợ sinh được mở rộng.

Tập đoàn của Đức và 3 Tập đoàn từ Trung Quốc muốn tham gia dự án đường sắt tại Việt Nam

Tập đoàn của Đức và 3 Tập đoàn từ Trung Quốc muốn tham gia dự án đường sắt tại Việt Nam

Tin tức

Tập đoàn Siemens (Đức) và 3 tập đoàn gồm: Tập đoàn CREC, CRCC, CCCC (của Trung Quốc) bày tỏ mong muốn được tham gia các dự án phát triển hạ tầng, nhất là phát triển đường sắt tốc độ cao của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị Foxconn chuyển giao công nghệ, xây dựng nhà máy chíp tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Foxconn chuyển giao công nghệ, xây dựng nhà máy chíp tại Việt Nam

Tin tức

Nhân dịp dự Hội nghị thường niên các nhà tiên phong lần thứ 16 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới và làm việc tại Trung Quốc, ngày 25/6, tại thành phố Thiên Tân, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp ông Brand Cheng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành Công ty Foxconn Industrial Internet (FII).

Quốc hội đồng ý bỏ án tử hình với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ, làm thuốc giả

Quốc hội đồng ý bỏ án tử hình với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ, làm thuốc giả

Tin tức

Từ 1/7, 8 tội danh sẽ bỏ hình phạt tử hình, trong đó có tội tham ô, tội nhận hối lộ, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.

Danh sách Chủ tịch UBND 23 tỉnh, thành mới sau sáp nhập

Danh sách Chủ tịch UBND 23 tỉnh, thành mới sau sáp nhập

Tin tức

, Cổng thông tin điện tử Chính phủ công bố ngày 24/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký các quyết định chỉ định nhân sự giữ chức vụ chủ tịch UBND các tỉnh, thành mới sau sáp nhập.

'Hậu pháo' khai vận chuyển tiền bằng vali, danh sách nhận hơn 132 tỷ đồng tiền hối lộ, xin bán 196 bất động sản khắc phục

'Hậu pháo' khai vận chuyển tiền bằng vali, danh sách nhận hơn 132 tỷ đồng tiền hối lộ, xin bán 196 bất động sản khắc phục

Tin tức

Bị cáo Hậu hay còn gọi là "Hậu pháo" thừa nhận 3 tội danh trong nội dung cáo trạng là đúng người, đúng tội. Và khai nhận, "bị cáo đưa cho thư ký riêng của chị Lan và nhiều lần ở nhà riêng của chị Lan. Trong những lần đưa này, bị cáo cho tiền vào va li hoặc cho vào túi xách ngân hàng"...

Chính thức quản lý cán bộ, công chức, tính lương thưởng theo vị trí việc làm

Chính thức quản lý cán bộ, công chức, tính lương thưởng theo vị trí việc làm

Tin tức

Theo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, chậm nhất đến ngày 1/7/2027, các bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương phải hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm đối với công chức được tuyển dụng trước ngày Luật này có hiệu lực.

Gần 60 triệu lượt hành khách qua cảng hàng không nửa đầu 2025

Gần 60 triệu lượt hành khách qua cảng hàng không nửa đầu 2025

Tin tức

Theo số liệu từ Cục Hàng không Việt Nam, trong nửa đầu năm nay, các cảng hàng không trên toàn quốc đã đón gần 60 triệu lượt hành khách, tăng hơn 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sắp có phần mềm truy xuất nguồn gốc hàng hóa, giúp người dân phát hiện hàng giả

Sắp có phần mềm truy xuất nguồn gốc hàng hóa, giúp người dân phát hiện hàng giả

Tin tức

Theo Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long, khi hệ thống đi vào hoạt động, người dân có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc hàng hóa lưu thông trên thị trường, qua đó, góp phần ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu.

Đình chỉ 20 loại mỹ phẩm vi phạm về ghi nhãn, công dụng

Đình chỉ 20 loại mỹ phẩm vi phạm về ghi nhãn, công dụng

Tin tức

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có công văn gửi các sở y tế về việc đình chỉ lưu hành, thu hồi mỹ phẩm vi phạm trên toàn quốc đối với 20 sản phẩm do Công ty TNHH Quốc tế Đại Cát Á chịu trách nhiệm đưa ra thị trường.

Thu hồi lô thuốc Alfachim 4.2 phổ biến điều trị phù nề sau chấn thương, bỏng

Thu hồi lô thuốc Alfachim 4.2 phổ biến điều trị phù nề sau chấn thương, bỏng

Tin tức

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, đơn vị vừa ký ban hành quyết định thu hồi trên toàn quốc Viên nén Alfachim 4.2 (Chymotrypsin (tương đương 21 microkatal chymotrypsin) 4200 IU). Đây là loại thuốc chống phù nề và kháng viêm; dùng trong điều trị phù nề sau chấn thương, bỏng, sau phẫu thuật.

Sau sáp nhập, mã số 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ được thay đổi như thế nào?

Sau sáp nhập, mã số 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ được thay đổi như thế nào?

Tin tức

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bảng danh mục và mã số các đơn vị hành chính Việt Nam. Theo đó, Thành phố Hà Nội có mã số 01, Thành phố Đà Nẵng mã số 48, Thành phố Hồ Chí Minh mã số 79.

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất việt nam

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là gì và có vai trò như thế nào trong ngành hàng không Việt Nam?

ACV là viết tắt của Airports Corporation of Vietnam tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP trên cơ sở hợp nhất 3 tổng công ty. ACV được giao quản lý, điều phối hoạt động và đầu tư khai thác toàn bộ hệ thống 22 cảng hàng không trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay nội địa.

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty CP Vietcap đứng vị trí 196 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Chứng khoán Vietcap là gì? Công ty CP Vietcap uy tín không? Có nên mở tài khoản tại chứng khoán Bản Việt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt đứng ở vị trí số 195 trong danh sách 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Công ty TNHH Thương mại và Công nghiệp Mỹ Việt kinh doanh gì? Tấm lợp Olympic có tốt không?

Chứng khoán

Tỷ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Cập nhật: