Số liệu mới công bố của Tổng cục Thống kê cho thấy tháng 5/2023 đã có hơn 12.000 doanh nghiệp được thành lập mới với số vốn đăng ký là 103.700 tỷ đồng và số lao động đăng ký 74.600 lao động.

So với con số kỷ lục doanh nghiệp gia nhập thị trường trong tháng 4/2023 (15.967 doanh nghiệp), số doanh nghiệp thành lập mới tháng 5/2023 đã giảm 24,2% về số doanh nghiệp, giảm 32,9% về vốn đăng ký và giảm 37,4% về số lao động so với tháng 4/2023.

Nếu so với cùng kỳ năm trước, doanh nghiệp thành lập mới đã giảm 9,5% về số doanh nghiệp, giảm 17,5% về số vốn đăng ký và giảm 16,6% về số lao động.

Điều này cho thấy tinh thần khởi sự kinh doanh của người dân và doanh nghiệp vẫn đi xuống khi lo ngại những khó khăn và rủi ro mà nền kinh tế phải đối mặt có thể kéo dài.

Không những thế, trong tháng 5/2023, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động giảm 38,1% so với tháng 4/2021.

Như vậy, với hơn 12.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong tháng 5, số doanh nghiệp thành lập mới trong 5 tháng đầu năm 2023 là 61.900 doanh nghiệp với tổng số vốn đăng ký 568.700 tỷ đồng và tổng số lao động đăng ký 405.900 lao động, giảm 1,6% về số doanh nghiệp, giảm 25,3% về vốn đăng ký và giảm 7,2% về số lao động so với cùng kỳ năm trước.

Vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới trong 5 tháng đầu năm 2023 đạt 9,2 tỷ đồng, giảm 24,1% so với cùng kỳ năm 2022.

Nếu tính cả 824.900 tỷ đồng vốn đăng ký tăng thêm của 21.100 doanh nghiệp tăng vốn, tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 5 tháng đầu năm 2023 là 1.393,7 nghìn tỷ đồng, giảm 43% so với cùng kỳ năm trước.

Số doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 5 giảm hơn 24%. Ảnh minh họa
Số doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 5 giảm hơn 24%. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, còn có gần 33.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (giảm 7,4% so với cùng kỳ năm 2022), nâng tổng số doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 5 tháng đầu năm 2023 lên gần 95.000 doanh nghiệp (giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước).

Như vậy, bình quân một tháng có 19.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Theo khu vực kinh tế, 5 tháng đầu năm nay có 623 doanh nghiệp thành lập mới thuộc khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, giảm 31,8% so với cùng kỳ năm trước; 14.800 doanh nghiệp thuộc khu vực công nghiệp và xây dựng, giảm 8,2%; 46.500 doanh nghiệp thuộc khu vực dịch vụ, tăng 1,4%.

Về doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tháng 5/2023 có 5.364 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, giảm 25,1% so với tháng trước và tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2022; có 4.717 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, giảm 19,2% và tăng 12,7%; có 1.223 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 19% và giảm 8,7%.

Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, có 55.200 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 20,3% so với cùng kỳ năm trước; 25.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 34,1%; 7.300 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 6,5%.

Bình quân một tháng có 17.600 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Khảo sát vừa qua của Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân - hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính (Ban IV) cũng cho thấy hiện trạng khó khăn của doanh nghiệp. Niềm tin của doanh nghiệp đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành đặc biệt thấp. Trong tổng số 9.556 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 82,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm. Ngược lại chỉ 13,5% cho biết sẽ giữ nguyên quy mô.

Đặc biệt, tỷ lệ doanh nghiệp ngừng kinh doanh, chờ giải thể là 10,9%, tỷ lệ tạm ngừng kinh doanh là 12,4%. Ban IV cho rằng đây là con số đáng báo động

Trong số doanh nghiệp còn hoạt động, 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 22,2% dự kiến giảm trên 50%. Ban IV nhận định, làn sóng sa thải người lao động có thể tiếp diễn ở các tháng cuối năm 2023, do những khó khăn vĩ mô và nội tại của doanh nghiệp.

Tính theo địa phương, TPHCM có tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến giảm trên 50% lao động cao nhất (25,8%), sau đó đến Bình Dương (24%).