Chiều tối 19/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì buổi làm việc với hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài theo hình thức trực tuyến. Hội nghị được kết nối giữa đầu cầu trụ sở Bộ Công Thương với 61 điểm cầu cơ quan đại diện thương mại Việt Nam ở nước ngoài phụ trách 176 thị trường trên thế giới.

Việt Nam vào top 20 nền kinh tế có quy mô ngoại thương lớn nhất toàn cầu

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt hơn 670 tỷ USD, đưa Việt Nam vào top 20 nền kinh tế có quy mô ngoại thương lớn nhất toàn cầu. 7 tháng năm 2022, trong bối cảnh khó khăn, kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta tiếp tục tăng cao, đạt hơn 433 tỷ USD, tăng 15,3% so với cùng kỳ. Dự báo cả năm 2022 sẽ đạt khoảng 800 tỷ USD.

Tại hội nghị, 14 đại biểu đại diện các cơ quan thương mại Việt Nam ở nước ngoài đã phát biểu ý kiến, trao đổi về tình hình, chính sách của các nước; tập trung báo cáo về tiềm năng, nhu cầu của các thị trường, đòi hỏi, yêu cầu của các thị trường này, các biện pháp để đáp ứng thị trường; những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai nhiệm vụ, trong công tác phối hợp với nước sở tại, với các bộ, ngành, cơ quan, địa phương, doanh nghiệp trong nước.

Các đại biểu khuyến nghị các biện pháp cụ thể giúp các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp trong nước tận dụng cơ hội để phát triển, đa dạng hóa thị trường, mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa các chuỗi cung ứng; gắn sản xuất với thị trường; thành lập các liên minh phát triển thị trường.

Đại diện thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển (kiêm nhiệm các nước Bắc Âu khác) cho biết, Bắc Âu gồm các thị trường có quy mô dân số tương đối nhỏ, nhưng thu nhập bình quân đầu người rất cao và kim ngạch nhập khẩu ấn tượng, lên tới khoảng 400 tỷ USD mỗi năm. Hơn nữa, nếu chinh phục được các thị trường luôn dẫn đầu các xu hướng này, chúng ta còn có thể bắt được xu hướng mới, đi tắt đón đầu và bứt phá thành công.

Tuy vậy, thực trạng hiện nay là các doanh nghiệp lớn của Việt Nam thì không chú ý, còn các doanh nghiệp nhỏ thì không đáp ứng được các thị trường này. Đại diện thương vụ cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam có thể thâm nhập vào các "thị trường ngách" tại Bắc Âu, các sản phẩm sạch, thân thiện môi trường, ví dụ sản phẩm mít non đóng hộp đang được rất ưa chuộng tại đây, các sản phẩm làm từ tre, cói…

Đại diện thương vụ Việt Nam tại Italy cho biết, đến nay toàn bộ các container hạt điều của doanh nghiệp Việt Nam bị lừa đảo tại Italy đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có 35 container bị mất chứng từ gốc. Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo sát sao, trực tiếp trao đổi với Thủ tướng Italy về việc giải quyết vụ việc này. Điều này là minh chứng cho một Chính phủ kiến tạo, hành động, linh hoạt, bảo vệ doanh nghiệp trước rủi ro và thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.

Các cơ quan đại diện thương mại Việt Nam ở nước ngoài cũng cho biết, các nước trên thế giới đánh giá cao Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh, có được những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và xuất khẩu ấn tượng, đánh giá cao thị trường và hàng hóa Việt Nam.

Các sản phẩm sạch, thân thiện môi trường, ví dụ sản phẩm mít non đóng hộp đang được rất ưa chuộng tại Bắc Âu.
Các sản phẩm sạch, thân thiện môi trường, ví dụ sản phẩm mít non đóng hộp đang được rất ưa chuộng tại Bắc Âu. Ảnh minh hoạ.

Các thương vụ phải tích cực kết nối doanh nghiệp

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài thời gian qua đã làm tốt nhiệm vụ cung cấp thông tin về chính sách, nhu cầu thị trường, xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong nước.

Theo đó, đã tổ chức hàng trăm hội nghị kết nối giao thương trực tuyến giúp tìm đầu ra cho hàng xuất khẩu của Việt Nam; thực hiện hàng trăm sự kiện xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh sản phẩm Việt Nam tại nước ngoài…

Thủ tướng nhận định, trong những tháng còn lại của năm 2022 và thời gian tới, tình hình thế giới dự báo tiềm ẩn nhiều biến động, rủi ro và khiến ổn định kinh tế vĩ mô trong nước gặp nhiều thách thức, đặc biệt áp lực lạm phát gia tăng… Thủ tướng cho rằng, bối cảnh này đòi hỏi ngành Công Thương nói chung và hệ thống thương vụ ở nước ngoài nói riêng, tập trung triển khai các công việc có trọng tâm, trọng điểm với kế hoạch, lộ trình và thời hạn cụ thể, làm việc nào dứt việc đó, không để tồn đọng, kéo dài, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Đồng thời, không ngừng đổi mới, sáng tạo, hết sức linh hoạt trong triển khai công việc; bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết.

Thủ tướng chỉ đạo, cùng với hệ thống các cơ quan đại diện ngoại giao, hệ thống thương vụ cần tiếp tục triển khai hiệu quả công tác thiết lập quan hệ với các nước sở tại, truyền tải thông điệp, hình ảnh Việt Nam với những nền tảng chính về đất nước, con người Việt Nam; quan điểm phát triển đất nước, đường lối đối ngoại của Việt Nam…

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thương vụ, chi nhánh thương vụ phát huy hiệu quả vai trò vị trí tiền tuyến, trực tiếp tiếp cận hàng ngày với những biến động của thế giới và thị trường nước sở tại, chủ động tiếp cận, nắm bắt, phân tích, đánh giá chính sách, điều chỉnh chính sách của nước sở tại, từ đó vận dụng, tham mưu, đề xuất các vấn đề mang tính chiến lược và những phản ứng chính sách phù hợp, bảo đảm quyền lợi của đất nước, của doanh nghiệp trong hội nhập kinh tế quốc tế. Nghiên cứu và nắm vững hệ thống luật pháp, quy định và các phong tục, tập quán thương mại của nước sở tại để hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi, lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là trong ứng phó với các vụ điều tra phòng vệ thương mại.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu tăng cường nghiên cứu, nắm vững nhu cầu, thị hiếu, yêu cầu của thị trường, từ đó tham mưu phát triển thị trường, kết nối giao thương; đồng thời chủ động cảnh báo, phòng ngừa, đưa ra khuyến cáo, kiến nghị xử lý các rủi ro, hỗ trợ các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, địa phương của Việt Nam xây dựng, điều chỉnh chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh và xuất khẩu phù hợp nhằm tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh, phải thúc đẩy đa dạng hóa thị trường để bù đắp khó khăn tại các thị trường truyền thống như Mỹ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN; mở rộng thị trường sang khu vực Đông Âu, Trung Đông, Nam Mỹ, Nam Á, châu Phi; đồng thời tăng cường đa dạng hóa các chuỗi cung ứng.

Thủ tướng đề nghị tăng cường tìm kiếm đối tác, kết nối các doanh nghiệp trong và ngoài nước hợp tác đầu tư, thu hút các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp trong nước, đặc biệt là những ngành công nghiệp có tính chất nền tảng như cơ khí, chế biến, chế tạo, điện tử, công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp vật liệu, hoá chất, dược phẩm… Đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài.

Bên cạnh đó, cần hỗ trợ đẩy mạnh hợp tác để phát triển lực lượng lao động kỹ thuật thông qua việc đưa lao động, thực tập sinh ra nước ngoài để học tập, làm việc, tiếp cận công nghệ sản xuất mới, quản trị mới, góp phần đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thương vụ đẩy mạnh tìm kiếm, phát hiện, kết nối để đa dạng nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ các ngành sản xuất trong nước; thúc đẩy hợp tác với nước ngoài để phát triển ngành công nghiệp vật liệu của Việt Nam, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước chủ động trong sản xuất và xuất khẩu, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo Thủ tướng, các thương vụ phải tích cực kết nối doanh nghiệp, thu hút đầu tư phát triển ngành năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo, tiến tới làm chủ về công nghệ, đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu các thiết bị trong quá trình chuyển đổi năng lượng mới; xây dựng hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hoạt động đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ, tính kết nối cao; xây dựng từng cơ quan thương vụ đoàn kết, thống nhất với đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, sắc sảo, nhạy bén, trách nhiệm và chuyên nghiệp, bảo đảm cao nhất chất lượng, tiến độ và hiệu quả công việc…

"Chúng ta đã cố gắng rồi phải cố gắng nhiều hơn nữa; đã có quyết tâm cao rồi thì phải cao hơn nữa; đã nỗ lực phấn đấu nhiều rồi phải tiếp tục phấn đấu nhiều hơn nữa; đã hành động quyết liệt rồi phải tiếp tục quyết liệt, hiệu quả hơn nữa; tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì sự ấm no hạnh phúc của nhân dân", Thủ tướng nhấn mạnh.