Kiến nghị bỏ sổ hồng giấy tích hợp vào mã định danh công dân, xem lại cách tính tiền sử dụng đất

Ngày 26/5, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường có văn bản kiến nghị Thủ tướng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Thành ủy TP HCM về việc số hóa giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng).

Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn trong quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường, việc số hóa sổ hồng sẽ tạo nền tảng dữ liệu đất đai thống nhất, hỗ trợ quy hoạch, xây dựng, thu thuế bất động sản, đồng thời ngăn chặn tình trạng làm giả giấy tờ.

Cụ thể, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường đề xuất tích hợp thông tin thửa đất và tờ bản đồ vào mã định danh công dân của người sở hữu. Giải pháp này phù hợp với Luật Đất đai 2024 về hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, cũng như định hướng tại Nghị quyết 57-NQ/TW năm 2024 của Bộ Chính trị về chuyển đổi số quốc gia.

Việc số hóa sổ hồng, theo Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường, không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn bảo đảm minh bạch, chính xác trong quản lý đất đai, góp phần thực hiện các mục tiêu chiến lược trong kỷ nguyên số.

Bên cạnh đó, Viện cũng kiến nghị sửa đổi một số nội dung trong Nghị định 103/2024/NĐ-CP. Cụ thể, cách tính tiền sử dụng đất tại Điều 8 – khi hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng sang đất ở – đang làm chi phí tăng gấp nhiều lần, gây áp lực tài chính và tâm lý e ngại cho người dân.

Theo phản ánh, có nơi mức chi phí tăng gần 20 lần so với trước đây, dẫn đến số lượng hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất sụt giảm, làm ảnh hưởng đến thị trường bất động sản và quá trình phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.

Ngoài ra, Viện cũng chỉ ra sự thiếu nhất quán giữa Điều 8 và Điều 9 của Nghị định 103, đặc biệt là việc không áp dụng tỉ lệ phần trăm trong hệ số K hoặc Kn, khiến quá trình tính toán và thu tiền gặp khó khăn. Hệ quả là việc thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất trong quý IV/2024 và quý I/2025 gần như đình trệ, ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế và phát triển khu vực tư nhân theo Nghị quyết 68.

Từ thực tế trên, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường đề nghị Chính phủ sớm đánh giá lại Nghị định 103 một cách toàn diện, để có những điều chỉnh phù hợp hơn với tình hình thực tế và nhu cầu của người dân, góp phần đảm bảo chính sách pháp luật nhất quán và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.