Hướng dẫn 03 cách gói bánh chưng vuông đẹp và đơn giản nhất cho người lần đầu thực hiện

1. Cần chuẩn bị những nguyên liệu gì làm bánh chưng vuông?

Bánh chưng ngon phải được làm từ những nguyên liệu ngon nhất và được tuyển chọn thật kỹ lưỡng. Mọi sai sót trong quá trình chuẩn bị đều có thể ảnh hưởng tới hương vị của chiếc bánh chưng sau khi luộc.

Những nguyên liệu không thể thiếu khi gói bánh chưng vuông:

- Gạo nếp

- Đỗ xanh ruột vàng

- Thịt ba chỉ lợn hoặc thịt vai sấn

- Lá dong

- Lạt buộc

- Gia vị: hạt nêm, nước mắm, muối, hạt tiêu,…

Sơ chế nguyên liệu

Bước 1: Lựa chọn những lá dong to đẹp để gói ngoài, những lá bé hơn để làm lá lót bên trong. Rửa lá với nước sạch và lau khô. Dọc bớt phần cứng ở sống lá.

Bước 2: Ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng, sau đó đãi sạch và nhặt bỏ những hạt xấu. Cho thêm một thìa muối, trộn đều rồi mang đồ chín. Lúc đỗ còn nóng dùng muỗng đánh cho đỗ tơi nhuyễn rồi nắm thành từng nắm có kích vừa phải.

Lưu ý: Bạn cũng có thể để nguyên đỗ sống đã ngâm cho nở, vớt ráo nước và xóc muối để gói.

Để hạt gạo ở nhân bánh có màu xanh mướt và mùi thơm đặc trưng, bạn cần ngâm nó trong nước cốt lá giềng đã chế biến sẵn từ 3-4 tiếng trước khi gói bánh.

Bước 4: Thịt heo rửa sạch, thái miếng to và dài. Cho toàn bộ thịt chuẩn bị sẵn vào 1 tô nhỏ. Nêm đều hạt tiêu, bột canh trong khoảng 30 phút - 1 giờ trước khi gói.

2. Cách gói bánh chưng

Cách 1: Gói bằng lá dong có tạo khuôn từ sống lá

Bước 1: Gấp lá dong

Đầu tiên, các bạn rửa lá rồi dùng khăn lau thật sạch và khô.

Để gấp lá, bạn cho mặt màu xanh đậm để dưới và lật mặt lá có màu nhạt hơn lên trên. Gấp mép lá theo phương ngang sao cho khoảng cách từ mép lá đến sống lá khoảng 2 đốt tay, dùng tay vuốt cho lá thành nếp.

Sau đó, gấp đôi lá dong lại, dùng tay miết đường gấp nếp. 3 lá còn lại bạn cũng làm tương tự.

Bước 2: Cắt lá và tạo khuôn

Sau khi gấp lá xong, bạn lấy 4 chiếc lá xếp ngay ngắn để cho bằng nhau và dùng kéo cắt ngắn hay dài tuỳ theo kích cỡ bánh mà bạn muốn làm nhé.

Sau khi cắt lá xong, bạn mở lá ra và gấp chéo lá sao cho 2 mép lá vuông góc nhau và lật phần lá thừa vào bên trong. Dùng vật nặng đè lên để giữ nếp lá. Thực hiện tương tự với những lá còn lại. Xếp 4 lá vào với nhau để tạo thành khuôn.

Nắn chỉnh lá cho thành khuôn hình vuông và luồn 1 sợi dây lạt dưới khuôn bánh trước để sau khi gói xong sẽ dùng để buộc bánh tạm thời.

Bước 3: Gói bánh chưng

Bạn lần lượt cho các nguyên liệu vào theo thứ tự: dàn đều 1 lớp gạo nếp, 1 lớp đậu xanh, 1 lớp thịt heo rồi thêm 1 lớp đậu xanh và cuối cùng cho 1 lớp gạo nếp.

Bạn nén chặt phần nhân và dàn đều nếp để nhân bánh được cố định và chắc chắn.

Sau khi đã cho các nguyên liệu vào, bạn gấp 2 bên mép lá đối diện nhau vào rồi dùng dây lạt buộc tạm thời để cố định bánh. Tiếp đến gấp 2 bên mép lá còn lại và căn chỉnh để bánh được vuông vắn.

Cố định bánh bằng các sợi dây lạt. Đối với cọng dây lạt đầu tiên, bạn tháo và kéo ra ngoài. Bạn buộc dây lạt tạo thành hình caro trên mặt bánh là đẹp, không cần quá chặt nhưng cũng không nên buộc quá lỏng.

Sau khi buộc hết dây lạt, bạn nắn nhẹ các góc bánh để bánh được vuông và nhân bên trong được dàn đều.

Bước 4: Thành phẩm

Cùng ngắm nhìn tác phẩm bánh chưng gói theo cách tạo khuôn từ sống lá nhé. Bánh vuông đẹp không kém gì dùng khuôn.

Cách 2: Gói bằng lá dong không tạo khuôn

Gói theo cách này, 1 bánh chưng sẽ sử dụng 3 chiếc lá dong và 4 sợi dây lạt.

Bước 1: Xếp lá

Khi mua lá dong về, bạn rửa sạch với nước rồi dùng khăn sạch lau khô. Tiếp đó, dùng dao cắt phần sống lá, nhưng không không cắt sâu quá sẽ vào đến thịt lá, làm rách lá.

Úp mặt xanh đậm của 1 lá dong xuống theo chiều dọc. Với 2 lá dong còn lại, bạn ngửa mặt xanh đậm lên và đặt theo chiều ngang, xếp sao cho lá trên chồng lên một nửa lá phía dưới.

Bước 2: Xếp nhân và gói lá

Bạn cho các nguyên liệu vào lần lượt theo thứ tự như sau: dàn đều 1 lớp gạo nếp, 1 lớp đậu xanh, 1 lớp thịt heo, 1 lớp đậu xanh và cuối cùng cho 1 lớp gạo nếp.

Đầu tiên bạn túm hai mép chiếc lá đặt dọc vào dùng tay gấp và cuộn các mép lá vào sát nếp để cố định nhân bánh.

Một tay giữ mép vừa gấp, một tay gập 1 bên của phần lá đặt ngang, dựng bánh lên, giữ chặt và thổ bánh xuống mặt bàn nhiều lần để phần nếp được dàn dều. Sau đó, gấp phần lá ở phía trên vào, dựng bánh phía bên này xuống mặt bàn và thực hiện tương tự với bên còn lại.

Bước 3: Buộc dây lạt

Đặt bánh nằm ngang trên mặt bàn, đồng thời chuẩn bị 4 sợi dây để gói bánh nhé. Dùng 1 dây lạt luồn xuống dưới bên phải của bánh, vòng qua bánh rồi xoắn 2 đầu dây lại với nhau. Luồn 1 đầu dây vào sợi dây lạt nằm ngang trên mặt bánh để cố định dây lạt.

Thực hiện tương tự với 3 dây còn lại.

Bước 3: Thành phẩm

Đây là bánh chưng gói theo cách không cần tạo khuôn với sống lá. Với vài bước đơn giản là đã gói xong một chiếc bánh chưng vuông vức, đẹp mắt rồi.

Cách 3: Gói bánh chưng bằng khuôn nhanh, đẹp

Bước 1: Xếp 4 lá dong giống như xếp để gói bằng tay, 2 lá dưới úp mặt phải xuống, 2 lá trên ngửa mặt phải lên. Úp ngược khuôn trong lên chính giữa lá.

Bước 2: Dùng lá dong gói chiếc khuôn lại như gói bánh chưng bằng tay ở trên. Bạn có thể xem chi tiết các bước thực hiện ở hình minh họa.

Bước 3: Khi lá dong đã được gấp thành một hình vuông vức, dùng khuôn ngoài đặt bao quanh khuôn trong rồi mở lá và nhấc khuôn trong ra.

Bước 4: Cho nguyên liệu gói lần lượt vào phần khuôn lá đã được định hình. Đầu tiên là 1 bát con gạo nếp được dàn đều là khắp khuôn, rồi đến đỗ xanh, thịt đã ướp. Tiếp tục một lượt đỗ, một lượt gạo rồi gói lá lại thật gọn gàng, kín đều bánh theo các nếp gấp đã có.

Bước 5: Sau khi gói xong, dùng một tay giữ phần lá để cố định đồng thời nhẹ nhàng khuôn bánh ra. Sau đó dùng 4 chiếc lạt buộc chặt bánh. Bạn nhớ cài phần lạt thừa vào các lớp lạt để chiếc bánh được gọn gàng.

3. Cách luộc bánh chưng xanh và ngon

Đây là khâu quan rất quan trọng và mất nhiều thời gian.

Bước 1: Cho những lá dong thừa, cuống lá, sống lá vào đáy nồi trước khi xếp bánh lên trên để bánh có thêm hương vị và không bị cháy ở đáy nồi. Xếp bánh thẳng đứng rồi đổ ngập nước và đặt lên bếp đun.

Bước 2: Đun lửa to cho đến khi sôi thì giảm bớt. Bánh luôn phải ngập nước khi luộc nên bạn cần phải chuẩn bị sẵn nước cho nồi bánh chưng. Cứ 1 tiếng bạn kiểm tra mực nước trong nồi 1 lần. Nếu nước giảm thì tiếp nước vào.

Bước 3: Bánh chưng luộc bằng bếp củi đủ 12 tiếng thì bánh chín, không lo bị "lại gạo" sau này.

Vớt bánh ra và xếp thành nhiều lớp, dùng miếng gỗ phẳng hoặc mâm đè lên rồi dùng một vật nặng vừa phải đặt lên trên để bánh được ép rền, phẳng đẹp.

Để có được những chiếc bánh chưng ngon, đẹp trong những ngày Tết, đòi hỏi người gói phải tinh tế, cẩn thận từ khâu chọn nguyên liệu tới khâu luộc bánh.