COVID-19 tác động mạnh tới tương lai của dịch vụ 5G

Nhà mạng chạy đua triển khai 5G thương mại

Theo bản cập nhật mới nhất từ Hiệp hội các nhà cung cấp di động toàn cầu (GSA) cho biết, tính đến giữa tháng 8/2021 đã có tổng cộng 176 nhà khai thác di động tại 72 quốc gia/vùng lãnh thổ triển khai mạng 5G thương mại trên toàn thế giới.

Cũng theo báo cáo của GSA, tính đến giữa tháng 8/2021 trên toàn thế giới đã có 461 nhà khai thác di động tại 137 quốc gia/vùng lãnh thổ đã đầu tư vào 5G, thông qua các cuộc thử nghiệm, mua lại giấy phép hay lên kế hoạch hoặc đã triển khai trong thực tế.

Trong số đó có 166 nhà khai thác di động tại 67 quốc gia/vùng lãnh thổ đã triển khai dịch vụ di động 5G tuân thủ với tiêu chuẩn của 3GPP; 63 nhà khai thác ở 34 quốc gia/vùng lãnh thổ đã triển khai dịch vụ truy cập vô tuyến cố định 5G (5G FWA: 5G Fixed Wireless Access) hoặc dịch vụ băng rộng gia đình tuân thủ tiêu chuẩn của 3GPP; 5 nhà khai thác di động đã công bố triển khai thử nghiệm (soft launch) mạng 5G của họ.

Mạng 5G với kiến trúc độc lập (5G SA: 5G Stand-Alone) cũng được sự quan tâm của nhiều nhà khai thác di động trên thế giới, theo đó 13 nhà khai thác di động đã triển khai mạng 5G SA thương mại; 45 nhà khai thác di động khác đang lên kế hoạch hoặc đang triển khai thương mại 5G SA và 23 nhà khai thác di động đang trong giai đoạn thử nghiệm.

Theo báo cáo về thiết bị 5G của GSA, tính đến cuối tháng 7/2021, số thiết bị 5G được công bố tăng 350 thiết bị so với số liệu được công bố vào cuối tháng 1/2021, đạt 938 thiết bị; số mẫu điện thoại thông minh tích hợp 5G được công bố đạt 450 mẫu, tăng từ 351 mẫu vào cuối tháng 1/2021; Hiện có ít nhất 608 thiết bị 5G có sẵn trên thị trường, chiếm 64,8% tổng số thiết bị 5G đã được công bố.

Báo cáo của GSA về các mạng di động dùng riêng công bố vào đầu tháng 8 cho thấy, có ít nhất 370 công ty trên khắp thế giới đã hoặc đang đầu tư vào các mạng di động dùng riêng dựa trên công nghệ LTE hoặc 5G tại 45 quốc gia/vùng lãnh thổ.

COVID-19 tác động mạnh tới tương lai của dịch vụ 5G

Trong khi công nghệ LTE vẫn đang chiếm phần lớn trong việc triển khai mạng di động dùng riêng thì thị phần của mạng dùng riêng 5G cũng đang tăng lên. Công nghệ LTE đang được sử dụng trong 64% mạng di động dùng riêng, giảm từ 81% vào tháng 10 năm 2020, trong khi công nghệ 5G hiện đang được triển khai (hoặc lên kế hoạch triển khai) ở 44% mạng di động dùng riêng, bao gồm 8% số mạng dùng riêng sử dụng cả LTE và 5G.

Dữ liệu của GSA cho thấy, các công ty trong lĩnh vực sản xuất là các công ty đang áp dụng sớm mạng di động dùng riêng, trong đó lĩnh vực sản xuất ô tô đang dẫn đầu về việc áp dụng và đầu tư vào mạng di động dùng riêng. Các công ty trong lĩnh vực sản xuất ô tô chiếm hơn 1/4 (25,3%) trong số 79 công ty sản xuất được xác định đã có giấy phép phù hợp hoặc tham gia vào các cuộc thử nghiệm hoặc đã triển khai mạng dùng riêng.

Trung Quốc dẫn đầu thế giới về thuê bao 5G

Theo số liệu từ Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc (MIIT) cho biết, số lượng kết nối 5G ở nước này đã đạt 365 triệu, chiếm 80% tổng số kết nối 5G của thế giới.

Mới đây, Chính phủ Trung Quốc đã ban hành kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2023 với sự tham gia của 10 cơ quan thuộc Chính phủ. Theo kế hoạch này, Trung Quốc sẽ tăng cường sự đổi mới, phát triển công nghệ 5G, đồng thời giúp thúc đẩy áp dụng các ứng dụng 5G vào nhiều lĩnh vực khác nhau, nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, xây dựng các mạng kết nối thông minh, tạo động lực cho việc phát triển kinh tế, xã hội.

Trong đó, Trung Quốc đặt mục tiêu tăng tỷ lệ thâm nhập 5G của người dùng cá nhân lên 40% vào cuối năm 2023 và dữ liệu truyền tải qua mạng 5G chiếm hơn một nửa tổng lưu lượng truy cập trực tuyến.

Trong thị trường doanh nghiệp, kế hoạch này kêu gọi thúc đẩy việc sử dụng 5G trong các doanh nghiệp công nghiệp lớn và mở rộng quy mô ứng dụng của 5G vào trong các lĩnh vực như mạng lưới điện, khai thác mỏ và các lĩnh vực khác.

Bên cạnh đó, kế hoạch cũng thúc đẩy triển khai các dự án thí điểm trong lĩnh vực nông nghiệp kết hợp công nghệ 5G và các phương tiện được kết nối nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực này.

Số liệu từ MIIT cho biết, đến nay Trung Quốc đã lắp đặt 916.000 trạm gốc 5G, chiếm 70% tổng số trạm gốc 5G của thế giới. Riêng năm 2021, Trung Quốc dự kiến sẽ lắp đặt khoảng 600.000 trạm gốc 5G trên phạm vi toàn quốc. Để thiết lập một cơ sở hạ tầng viễn thông mạnh, Trung Quốc đặt mục tiêu lắp đặt hơn 18 trạm gốc 5G trên 10.000 dân vào cuối năm 2023.

Dữ liệu từ Học viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Trung Quốc (CAICT) cho thấy, điện thoại thông minh hỗ trợ 5G cũng tăng trưởng mạnh trong thời gian qua. Theo đó các lô hàng điện thoại 5G tại Trung Quốc đã tăng 100,9% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 128 triệu chiếc trong nửa đầu năm 2021.

Cũng theo CAICT, trong 6 tháng đầu năm nay, tổng lượng điện thoại di động xuất xưởng tại Trung Quốc duy trì mức tăng trưởng đáng kể, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Kể từ khi 5G được thương mại hóa cách đây hai năm, công nghệ 5G đã đóng một vai trò quan trọng ở Trung Quốc trong các lĩnh vực như sản xuất công nghiệp, năng lượng và dịch vụ y tế. 5G đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong nền kinh tế và xã hội Trung Quốc và sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số.

Kế hoạch phát triển 5G giai đoạn 2021-2023 của Trung Quốc cũng đã đặt ra mục tiêu phát triển thuê bao di động 5G lên hơn 560 triệu vào cuối năm 2023 và tăng tỷ lệ thâm nhập của 5G trong các doanh nghiệp công nghiệp lớn lên 35% vào thời điểm đó.

Trung Quốc có khả năng đạt được một số đột phá trong quá trình phát triển công nghệ, xây dựng mạng và ứng dụng 5G trong vòng 5 năm tới. Vào cuối giai đoạn của Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025), Trung Quốc sẽ xây dựng mạng 5G dựa trên kiến trúc độc lập (5G SA: 5G Stand-Alone) lớn nhất và rộng nhất thế giới và về cơ bản đạt được vùng phủ sóng cho toàn bộ các khu vực thành thị và nông thôn.

Mặc dù đại dịch COVID-19 bùng phát đã làm ảnh hưởng đến việc đầu tư và triển khai thương mại các mạng 5G, nhưng số lượng các nhà mạng di động đang đầu tư vào 5G trên thế giới vẫn tiếp tục tăng lên trong thời gian qua.

5G sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP thế giới thêm 2.200 tỷ USD

Mặc dù nhiều quốc gia đã tích cực trong việc phát triển mạng 5G. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2020-2021, do những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 lên các nền kinh tế trên toàn cầu, sự phát triển của thông tin di động nói chung và 5G nói riêng cũng bị tác động đáng kể. Tại nhiều nước đang phát triển, dư địa phát triển cho mạng 4G còn nhiều, vì vậy tương lai của các mạng 5G chưa thực sự rõ ràng.

Một yếu tố khác đó là “sức hấp dẫn” của các dịch vụ mới trên nền tảng 5G. Người dùng lúc này cũng sẽ cân nhắc hơn để quyết định chi trả cho các dịch vụ của 5G, khi mà đối với đa số, mạng 4G vẫn đang đáp ứng được các nhu cầu kết nối cơ bản của họ, chưa kể ảnh hưởng bởi sự phát triển mạnh mẽ của Wi-Fi. Những khó khăn này đặt ra cho các nhà quản lý, doanh nghiệp những yêu cầu về chính sách quản lý, tầm nhìn về phát triển 5G trong dài hạn bảo đảm chất lượng, bền vững và hiệu quả.

Hiệp hội Thông tin di động thế giới (GSMA) cho rằng, tốc độ và các khả năng đầy đủ của 5G phụ thuộc vào dải tần trung 6 GHz. Tuy nhiên, các chính phủ đã có sự phân hóa: Trung Quốc sẽ sử dụng toàn bộ 1200 MHz ở băng tần 6 GHz cho 5G. Châu Âu đã phân chia băng tần, với phần trên được xem xét cho 5G, nhưng một băng tần 500 MHz mới dành cho Wi-Fi. Châu Phi và các khu vực của Trung Đông cũng đang áp dụng cách tiếp cận tương tự.

Ở một thái cực khác, Mỹ và phần lớn châu Mỹ Latinh đã tuyên bố rằng không có tài nguyên quý giá nào trong số này sẽ được cung cấp cho 5G mà thay vào đó sẽ được cung cấp cho Wi-Fi và các công nghệ chưa được cấp phép khác.

Băng tần 6 GHz không chỉ cần thiết đối với các nhà khai thác mạng di động để cung cấp kết nối nâng cao với giá cả phải chăng để hòa nhập xã hội nhiều hơn, mà còn mang lại tốc độ và dung lượng dữ liệu cần thiết cho các thành phố thông minh, giao thông thông minh và các nhà máy thông minh. Ứớc tính mạng 5G cần 2 GHz băng tần trung trong thập kỷ tới để phát huy hết tiềm năng của nó.

Theo GSMA, mặc dù 5G có tiềm năng thúc đẩy GDP của thế giới thêm 2.200 tỷ USD nhưng có một mối đe dọa đối với sự tăng trưởng này nếu không có đủ bằng tần 6 GHz cho 5G. Hội nghị Thông tin Vô tuyến Thế giới (WRD) năm 2023 sẽ mang đến cơ hội hài hòa băng tần 6 GHz trên các lĩnh vực rộng lớn của hành tinh và giúp phát triển hệ sinh thái.

5G đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi số của tất cả các ngành và lĩnh vực, mở ra làn sóng đổi mới mới sẽ mang lại lợi ích cho hàng tỷ người. Công nghệ này rất quan trọng đối với các mục tiêu về môi trường và khí hậu vì kết nối thay thế carbon. Tuy nhiên, để tiếp cận tất cả người dùng, các ngành công nghiệp sẽ yêu cầu dung lượng bổ sung mà băng tần 6 GHz cung cấp.

Do đó, GSMA kêu gọi các Chính phủ các nước, cung cấp ít nhất băng tần 6425 - 7125 MHz cho 5G được cấp phép. Đảm bảo các dịch vụ backhaul (là đường truyền dẫn nối từ trạm gốc 5G đến thiết bị mạng lõi) được bảo vệ, để đảm bảo an toàn cho dịch vụ 5G - khi đường backhaul chính bị lỗi thì tín hiệu trên đường bảo vệ vẫn được truyền về mạng lõi để xử lý.

Bên cạnh đó, tùy thuộc vào nhu cầu của các quốc gia, có thể bổ sung thêm nửa dưới băng tần 6GHz (đoạn từ 5925-6425MHz) để sử dụng thêm trên nguyên tắc không cần giấy phép (cho tần số) và trung lập về công nghệ (tức là có thể dùng bất cứ công nghệ nào 4G, 5G, 6G...).

Đáp ứng nhu cầu phổ tần số trong băng tần trung (1-6 GHz) được xem là yếu tố quyết định đối với tương lai của các mạng 5G. Ngành công nghiệp di động sẽ cần trung bình 2 GHz phổ tần trong băng tần trung trong thập kỷ này để đáp ứng các yêu cầu về tốc độ dữ liệu của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU).

Tốc độ, vùng phủ sóng và chất lượng của các dịch vụ 5G phụ thuộc vào việc các nhà khai thác di động có quyền tiếp cận lượng phổ tần số phù hợp với mức giá phải chăng. Phổ tần số trong băng tần trung đặc biệt quan trọng vì nó là sự kết hợp hài hòa giữa vùng phủ sóng và dung lượng của mạng 5G.