Ngày 22/3, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số quy định về quản lý thuế.

Theo đó, hiện nay, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 126/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế (sau đây gọi tắt là Dự thảo) và lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động.

Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế.
Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế.

Dự thảo hướng dẫn thi hành Điều 7, Điều 28, Điều 42, Điều 59, Điều 60, Điều 64, Điều 72, Điều 73, Điều 76, Điều 80, Điều 86, Điều 96, Điều 107 và Điều 124 của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và Điều 30, Điều 39 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP đối với các nội dung về đồng tiền khai thuế, nộp thuế bằng ngoại tệ và tỷ giá quy đổi; nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn; khai thuế, tính thuế, phân bổ nghĩa vụ thuế, mẫu biểu khai thuế; thủ tục xử lý đối với việc chậm nộp tiền thuế; xử lý đối với số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa; nộp dần tiền thuế nợ, hồ sơ nộp dần tiền thuế nợ, hồ sơ gia hạn nộp thuế; trình tự, thủ tục hoàn thuế, phân loại hồ sơ hoàn thuế, tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế; hồ sơ miễn thuế, giảm thuế; hồ sơ xoá nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt; xây dựng, thu thập xử lý thông tin và quản lý thông tin người nộp thuế; trình tự, thủ tục hồ sơ kiểm tra thuế; quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam; kinh phí ủy nhiệm thu.

Phát biểu tại hội thảo, đại diện VCCI khẳng định, đây là một Thông tư quan trọng, khi được ban hành sẽ tác động, ảnh hưởng tới hoạt động liên quan đến thuế của các doanh nghiệp trong tất cả các ngành nghề sản xuất, đầu tư kinh doanh. Chính vì vậy, hội thảo được mở ra tạo cơ hội để các doanh nghiệp đề xuất ý kiến, tham gia góp ý cho Dự thảo.

Cần có thêm hướng dẫn cụ thể, dễ triển khai

Dự thảo Thông tư mới đưa ra hướng dẫn áp dụng tỷ giá quy đổi cho 1 trường hợp nhất định mà chưa có hướng dẫn cụ thể về tỷ giá tính thuế trong các trường hợp như tại Thông tư 26/2015/TT-BTC trước đây.Hiện nay, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế và lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động. Trên thực tế, văn bản này khi đi vào đời sống sẽ có những ảnh hưởng liên quan đến các hoạt động về thuế của các doanh nghiệp trong tất cả các ngành nghề sản xuất, đầu tư kinh doanh.

Dự thảo đã bổ sung một số quy định, như việc nộp thuế bằng ngoại tệ, cách phân loại và phương pháp tính thuế với cá nhân, hộ kinh doanh, thu thập thông tin người nộp thuế, quản lý thuế với hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng số, sửa đổi quy định về tính thuế, hồ sơ, trình tự, thủ tục hoàn thuế và các mẫu biểu kèm theo…

Trong đó, Thông tư có riêng một điều quy định riêng về đồng tiền khai thuế, nộp thuế bằng ngoại tệ và tỷ giá quy đổi.

Chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh chia sẻ tại Hội thảo.
Chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh chia sẻ tại Hội thảo.

Tại Hội thảo, bà Lê Thị Duyên Hải, Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế, Tổng cục Thuế chỉ ra đó là các trường hợp khai thuế và nộp thuế đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí, khai và nộp phí, lệ phí và các khoản thu khác do của các cơ quan đại diện ở nước ngoài thực hiện thu và đối với các cơ quan, tổ chức được phép thu bằng ngoại tệ.

Bên cạnh đó, bà Hải có nhấn mạnh một số trường hợp sẽ tác động nhiều đến các cá nhân, doanh nghiệp, đó là việc khai thuế và nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số của nhà cung cấp ở nước ngoài hay đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng ngoại tệ (thực hiện theo quy định tại Thông tư số 06/2021/TT-BTC, ngày 22/1/2021)

Về cách thức thực hiện, Thông tư chỉ ra hai trường hợp cụ thể đối khai thuế và nộp thuế bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi. Đó là người nộp thuế thực hiện hạch toán kế toán, lập báo cáo tài chính bằng đồng Việt Nam thì quyết toán thuế theo đồng Việt Nam và tỷ giá quy đổi theo giá mua vào của ngân hàng được thực hiện giao dịch nộp thuế. Ngoài ra, người nộp thực hiện hạch toán kế toán và lập báo cáo tài chính bằng ngoại tệ theo chấp thuận của Bộ Tài chính, thì tỷ giá quy đổi từ ngoại tệ tự do sẽ chuyển đổi sang loại ngoại tệ hạch toán.

Giải thích lý do có các quy định mới tại Thông tư, bà Hải cho biết “một số khoản phí, lệ phí đã được thu bằng ngoại tệ theo quy định. Song, đồng tiền khai thuế, nộp thuế là đồng Việt Nam dẫn đến sự không thống nhất giữa đồng tiền xác định mức thu phí, lệ phí với đồng tiền xác định nghĩa vụ nộp phí, lệ phí vào ngân sách Nhà nước… Để đơn giản thủ tục, dự thảo đề xuất bổ sung quy định các loại phí này được khai, nộp bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi.”

Đại diện của Công ty Tư vấn Ernst & Young Việt Nam cho rằng dự thảo Thông tư mới đưa ra hướng dẫn áp dụng tỷ giá quy đổi cho 1 trường hợp nhất định (nộp thuế bằng ngoại tệ tư do chuyển đổi) mà chưa có hướng dẫn cụ thể về tỷ giá tính thuế trong các trường hợp khác (như quy định tại Thông tư 26/2015/TT-BTC trước đây).

Tại Hội thảo, chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh cho rằng, dự thảo Thông tư quy định rõ đồng tiền khai thuế, nộp thuế bằng ngoại tệ là các đồng ngoại tệ tự do với một số trường hợp nhưng làm rõ những loại ngoại tệ nào là ngoại tệ tự do chuyển đổi. “Vì vậy, ban soạn thảo Thông tư cần quy định rõ nội dung này, đồng thời quy định tỷ giá được tính tại thời điểm nào để doanh nghiệp dễ dàng áp dụng”, vị chuyên gia này kiến nghị.

Trong khi đó, đại diện Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cho biết, hiện nay, Tập đoàn thực hiện nộp thuế bằng cách thu bằng tiền gì nộp tiền đó, nhưng theo quy định tại dự thảo Thông tư, tiền nộp thuế là ngoại tệ sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, bởi doanh nghiệp thu bằng VND nhưng phải mua ngoại tệ để nộp thuế. Bên cạnh đó, trong hợp đồng dầu khí Tập đoàn ký kết phải bảo đảm quyền lợi cho nhà đầu tư, nên khi có thay đổi về chính sách, nhà đầu tư có quyền đàm phán thay đổi hợp đồng. Vì vậy, đại diện trên kiến nghị ban soạn thảo xem lại quy định trên.

Còn bà Phạm Thị Thu Trang, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH EY Việt Nam cho rằng, quy định tại dự thảo Thông tư chưa rõ ràng về tỷ giá để khai thuế nhà thầu. Đây là vấn đề đang gây tranh cãi và cũng có nhiều công văn hướng dẫn khác nhau dẫn đến nhiều doanh nghiệp khó khăn khi muốn xác định tỷ giá cần áp dụng cho trường hợp của doanh nghiệp mình.

“Cơ sở tính thuế là doanh thu của nhà thầu theo từng lần thanh toán nên cần áp dụng đúng nguyên tắc tỷ giá mua của hàng thương mại. Trường hợp nhà thầu không mở tài khoản tại Việt Nam thì vận dụng tài khoản của bên Việt Nam - là đơn vị kê khai và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài. Quy định như vậy sẽ bảo đảm tính thống nhất, bình đẳng, không phân biệt hình thức đăng ký, kê khai thuế của nhà thầu nước ngoài”, bà Trang nói.

Tham gia góp ý tại dự thảo Thông tư, đại diện Hiệp hội thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) băn khoăn về khái niệm hoạt động thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số, bởi đây là khái niệm quá rộng. Trong khi đó, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cho rằng, trong lĩnh vực thương mại điện tử, dự thảo Thông tư cần quy định cụ thể hơn về trách nhiệm của các sàn giao dịch thương mại điện tử đối với việc khai thuế của người tham gia trên sàn thương mại điện tử Việt Nam.

Ngoài ra, tại hội thảo, các ý kiến khác, như chuyên gia Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam; bà Hà Thị Tường Vy (Chi hội kế toán ngành nghề Việt Nam), cho rằng, cần làm rõ về quy định khai thuế, tính thuế, phân bổ và nộp thuế giá trị gia tăng đối với đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh của người nộp thuế, chi phí và tiêu chí phân bổ thuế thu nhập doanh nghiệp...