“Bom nợ” Evergrande là gì? Kịch bản nào cho sự sụp đổ của Evergrande?

Evergrande là công ty gì? Hoạt động trong lĩnh vực nào?

Evergrande Group là tập đoàn phát triển bất động sản lớn thứ hai ở Trung Quốc xét theo doanh số bán hàng, được niêm yết tại Hồng Kông và có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc. Doanh nghiệp này có tên trong danh sách Global 500 - Top những doanh nghiệp lớn nhất thế giới tính theo doanh thu.

Evergrande hiện hoạt động chính trong lĩnh vực bất động sản, với hơn 1.300 dự án bất động sản tại hơn 280 thành phố ở Trung Quốc. Ngoài bất động sản, Evergrande còn có các công ty con hoạt động trong nhiều lĩnh vực gồm: ô tô điện, thể thao, dịch vụ y tế, sản phẩm tiêu dùng, sản xuất chương trình video và truyền hình, công viên giải trí, thực phẩm và đồ uống, sản phẩm sữa.

Tập đoàn bất động sản Evergrande là tập đoàn phát triển bất động sản lớn thứ hai ở Trung Quốc xét theo doanh số bán hàng

Tại sao Evergrande nợ khủng và có nguy cơ vỡ nợ?

Evergrande hiện đang phải gánh số nợ khủng lên tới khoảng 300 tỷ USD. Với số nợ này, Evergrande là công ty bất động sản nợ nhiều nhất thế giới và phải xoay sở đủ cách để thanh toán cho nhà cung cấp và các chủ nợ. Trong những năm gần đây, các khoản nợ của Evergrande liên tục tăng lên khi công ty này đi vay để đầu tư vào nhiều mục đích khác nhau, trở thành nhà phát triển bất động sản nợ nhiều nhất Trung Quốc khi không thể xoay sở được số tiền khủng 300 tỷ USD. Trong nhiều tuần gần đây, công ty này đã hai lần cảnh báo về nguy cơ vỡ nợ.

Hiện tập đoàn bất động sản này ngoài nợ ngân hàng, Evergrande còn nợ nhân viên và các nhà đầu tư nhỏ lẻ tiền lãi trái phiếu tự phát hành, nợ tiền vật liệu xây dựng từ sơn lót đến ống dẫn dây điện. Nhưng khoản nợ lớn nhất là 1,4 - 1,5 triệu căn hộ hoàn thiện cho những người đã trả tiền trước. Nếu Evergrande sụp đổ, hàng triệu người mua nhà trả trước và các nhà thầu nhỏ sẽ có nguy cơ đứng trước việc mất trắng số tiền lớn.

Trong nhiều năm hoạt động, nắm bắt tâm lý của người dân, Evergrande đã mở hàng ngàn dự án căn hộ và lấy tiền này để bù vào các đầu tư khác như ô tô điện, thể thao, dịch vụ y tế, sản phẩm tiêu dùng, công viên giải trí, thực phẩm và đồ uống, nước đóng chai, hàng tạp hóa, sản phẩm sữa,... Việc Evergrande đi vay để đầu tư tràn lan, không tập trung vào mảng kinh doanh bất động sản cốt lõi được cho là nguyên nhân chính dẫn tới việc Evergrande nợ khủng và có nguy cơ vỡ nợ cao. Theo các chuyên gia, tham vọng của Evergrande chính là thứ đưa công ty vào hoàn cảnh như hiện nay.

Một dự án của tập đoàn Evergrande.

Kết quả là, tình hình tài chính của Evergrande xấu đi nhanh chóng từ năm ngoái. Sau khi Trung Quốc đưa ra những quy định mới liên quan đến hoạt động vay nợ của các công ty phát triển bất động sản, khi chính quyền siết chặt các khoản vay bất động sản, giá nhà tại các thành phố nhỏ hạ nhiệt, nhu cầu bất động sản nhà bước vào giai đoạn suy giảm liên tục, Evergrande bắt đầu bước vào giai đoạn khó khăn về tài chính. Điều này buộc tập đoàn phải huy động tiền từ các nhân viên. Khoảng 70-80% trong tổng số 200.000 người đang làm cho Evergrande với tư cách vừa là nhân viên vừa là chủ nợ. Họ được yêu cầu mua trái phiếu do công ty phát hành, với những lời hứa hẹn sẽ trả lãi đúng hạn.

Trong vài tuần qua, tập đoàn đã cảnh báo các nhà đầu tư về các vấn đề dòng tiền, nói rằng công ty có thể vỡ nợ nếu không thể huy động tiền nhanh chóng. Ngoài ra, Evergrande cũng nói rằng doanh số bán nhà của công ty sẽ tiếp tục giảm mạnh trong tháng 9, sau khi đã giảm liên tiếp trong nhiều tháng trước, khiến tình hình dòng tiền càng trở nên tồi tệ.

Những ai sẽ bị ảnh hưởng nếu Evergrande sụp đổ? Nền kinh tế toàn cầu ảnh hưởng ra sao?

Theo các chuyên gia, tuy rằng Evergrande không thể gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhưng do Evergrande quá lớn, nó sẽ ảnh hưởng một phần tới nền kinh tế Trung Quốc và gây ra biến động cho thị trường toàn cầu.

Theo đó, trong trường hợp Evergrande sụp đổ, những đối tượng bị ảnh hưởng sẽ bao gồm: các ngân hàng, nhà cung cấp, người mua nhà, và nhà đầu tư. Ngoài ra, Evergrande nói rằng nếu công ty này mất khả năng trả nợ, sẽ xảy ra một tình huống gọi là “vỡ nợ chéo”, trong đó việc vỡ nợ đối với một nghĩa vụ nợ sẽ kéo sang các nghĩa vụ nợ khác, dẫn tới ảnh hưởng lan rộng. Hậu quả là những vấn đề này càng căng thẳng càng dẫn tới nguy cơ vỡ nợ nhiều hơn.

Chuyên gia kinh tế trưởng vực châu Á của Capital Economics, ông Mark Williams nhận định “Sự sụp đổ của Evergrande có thể sẽ là thử thách lớn nhất mà hệ thống tài chính của Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm trở lại đây”.

Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc sẽ đặt lợi ích của người mua nhà và các ngân hàng lên trên những đối tượng khác khi xử lý vụ Evergrande

Chuyên gia nhận định thế nào về vụ việc này?

Nhiều chuyên gia không cho rằng Evergrande có thể gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhưng nó có thể sẽ khiến thị trường chịu nhiều biến động. Giới đầu tư sẽ thận trọng hơn trước các công ty bất động sản và các công ty đa ngành của Trung Quốc trong một khoảng thời gian.

Giới phân tích cho rằng Chính phủ Trung Quốc có thể vào cuộc nếu xét tới tầm quan trọng hệ thống của Evergrande. Ông Jimmy Chang, giám đốc đầu tư của Quỹ Rockefeller Global Family Office, cho biết "mọi người đều chờ đợi chính phủ sẽ có giải pháp nào đó vì Evergrande là một doanh nghiệp quan trọng trong hệ thống kinh tế”. Ông cho rằng nếu tình hình của Evergrande không được giải quyết, cuộc khủng hoảng có thể lan rộng.

Nhà kinh tế học Dan Wang thuộc Hang Seng Bank cũng nhận định sẽ có những biện pháp hỗ trợ nào đó từ Chính phủ trung ương, hoặc thậm chí Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), để cứu Evergrande.

Mặt khác, một số nhà phân tích khác cho rằng khả năng cao hơn là Evergrande sẽ phải trải qua một cuộc tái cơ cấu, trong đó các công ty bất động sản khác sẽ tiếp quản các dự án chưa hoàn thiện của Evergrande để đổi lấy đất của Evergrande. Các chuyên gia cũng cho rằng Chính phủ Trung Quốc sẽ đặt lợi ích của người mua nhà và các ngân hàng lên trên những đối tượng khác khi xử lý vụ Evergrande. Bởi ưu tiên chính của các nhà hoạch định chính sách sẽ là các hộ gia đình đã nộp tiền đặt cọc mua căn hộ chưa hoàn thiện.

Trung Quốc chuẩn bị kịch bản Evergrande sụp đổ

Ngày 23/9, tờ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin chính quyền Trung Quốc đang yêu cầu các chính quyền địa phương chuẩn bị cho nguy cơ sụp đổ của Evergrande. Các chính quyền địa phương, doanh nghiệp nhà nước đã được hướng dẫn chỉ xử lý hậu quả vào phút chót nếu Evergrande không xử lý được vấn đề một cách ổn thỏa. Đồng thời, các chính quyền địa phương cũng phải có trách nhiệm ngăn chặn tình trạng bất ổn và giảm thiểu hiệu ứng xấu lan rộng với người mua nhà và nền kinh tế.

WSJ cho biết chính quyền địa phương đã nhận được yêu cầu tập hợp các kế toán và chuyên gia pháp lý để kiểm tra tài chính xung quanh hoạt động của Evergrande tại các khu vực của họ. Đồng thời, họ cũng đang kêu gọi các nhà phát triển bất động sản thuộc sở hữu nhà nước và tư nhân địa phương chuẩn bị tiếp quản các dự án bất động sản địa phương, cũng như thành lập các đội ngũ pháp lý để theo dõi phản ứng của người dân.

Tuy nhiên, tính đến tối ngày 23/9, Evergrande chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố nào. Tuần trước, Evergrande cho biết đã thuê cố vấn tài chính và nhắc lại rằng vỡ nợ là một rủi ro. Doanh nghiệp này cảnh báo về áp lực to lớn với dòng tiền và tính thanh khoản. Evergrande khẳng định đang "tăng cường thực hiện các biện pháp để giảm bớt khủng hoảng thanh khoản" và các cố vấn sẽ tìm cách để đạt được "một giải pháp tối ưu cho tất cả các bên liên quan".

×