Theo đánh giá của Bộ Tài chính, thời gian qua, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trên nhiều phương diện, trong đó có yếu tố chính sách ưu đãi thuế, nhất là thuế thu nhập doanh nghiệp.

"Kết quả thể hiện ở nguồn vốn FDI vào Việt Nam không ngừng tăng lên qua các năm, đưa Việt Nam trở thành địa điểm hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, kể cả trong những giai đoạn khó khăn của thế giới và khu vực", Bộ Tài chính khẳng định.

Tuy nhiên, cũng theo bộ này, thực tiễn thực hiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã bộc lộ những nhược điểm, hạn chế cần được nghiên cứu, rà soát lại cho phù hợp.

Bộ Tài chính chỉ rõ tác động của ưu đãi thuế đối với việc phân bổ nguồn lực đầu tư vào các lĩnh vực, địa bàn cần khuyến khích phát triển còn hạn chế.

Cũng với đó, lĩnh vực, địa bàn được hưởng ưu đãi thuế còn dàn trải, cùng với việc lồng ghép nhiều chính sách xã hội trong chính sách thuế đã làm giảm tính trung lập của thuế, làm gia tăng chi phí ngân sách của việc thực hiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.

Hiện nay, tổng số nhóm lĩnh vực ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là 30 nhóm lĩnh vực, ngành nghề; về địa bàn ưu đãi thuế hiện có 54/63 tỉnh, thành phố thuộc danh mục địa bàn ưu đãi thuế, chưa kể các khu kinh tế, khu công nghệ cao và các khu công nghiệp (trừ khu công nghiệp tại địa bàn thuận lợi).

Tuy nhiên, qua rà soát danh mục này cho thấy danh sách các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn qua nhiều lần sửa đổi thì không giảm, thậm chí văn bản sau, số lượng địa bàn được ưu đãi còn mở rộng hơn so với văn bản trước. Bộ Tài chính đánh giá, danh mục địa bàn được hưởng ưu đãi thuế hiện nay được cho là khá rộng.

Bộ Tài chính đề xuất thu hẹp phạm vi hưởng ưu đãi thuế
Bộ Tài chính đề xuất thu hẹp phạm vi hưởng ưu đãi thuế. Ảnh minh họa

Ngoài ra, đối với khu kinh tế, khu công nghệ cao đều áp dụng chung một cơ chế ưu đãi như nhau với mức ưu đãi ngang bằng với ưu đãi dành cho các dự án đầu tư vào các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không gắn với đặc điểm thực tế và mức độ phát triển, hạ tầng của từng khu.

Bộ Tài chính cũng cho biết, qua thực tiễn kinh nghiệm ở nhiều nước và khuyến nghị của các tổ chức quốc tế, ưu đãi thuế không phải là yếu tố quyết định đối với các nhà đầu tư khi lựa chọn địa điểm đầu tư mà các yếu tố như đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, sự ổn định và minh bạch của thể chế có ý nghĩa quan trọng hơn.

Theo dõi xu hướng cải cách chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp của các nước trên thế giới trong những năm gần đây, một số nước đã thực hiện chủ trương thu hẹp phạm vi ưu đãi và chỉ tập trung cho một số ngành ưu tiên, mũi nhọn như: nghiên cứu đổi mới, phát triển khoa học và công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo... và vùng đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh đó là triển khai các giải pháp tạo thuận lợi, giảm bớt chi phí cho nhà đầu tư và tạo môi trường đầu tư hấp dẫn về tổng thể.

Theo đó, để khắc phục các bất cập nêu trên, đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế, Bộ Tài chính cho rằng cần thiết phải nghiên cứu, sửa đổi chính sách ưu đãi đang được quy định tại Luật thuế thu nhập doanh nghiệp để khắc phục tình trạng dàn trải, đảm bảo các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp được thực hiện để phát triển các ngành, lĩnh vực và địa bàn ưu tiên của Đảng và Nhà nước.