Kể từ khi chính thức có hiệu lực từ năm 1999, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đã trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung.

Cụ thể, Luật Thuế TTĐB số 27/2008/QH12 thay thế cho Luật Thuế TTĐB năm 1999. Sau đó, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 đã qua 4 lần sửa đổi, bổ sung vào năm 2014, 2016 và năm 2022 để xử lý các bất cập phát sinh trong thực tiễn và phù hợp với yêu cầu quản lý thuế trong từng giai đoạn.

Trong quá trình thực hiện, chính sách thuế TTĐB đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế nhất định cần tiếp tục được hoàn thiện như đối tượng chịu TTĐB còn hẹp so với thông lệ quốc tế, chưa bao quát hết được các mặt hàng phải hạn chế tiêu dùng, các mặt hàng cần định hướng sản xuất. Một số quy định về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, mô tả mặt hàng tại biểu thuế chưa thực sự rõ ràng dẫn đến vướng mắc trong thực hiện.

Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, game online ở nước ta đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các game nội địa. Hơn 50% tựa game trên điện thoại được chơi nhiều nhất đến từ Việt Nam, 50% xưởng game lớn tại Châu Á - Thái Bình Dương và Australia thuộc quyền sở hữu của các doanh nghiệp Việt Nam, 1/12 game tải trên kho ứng dụng là của Việt Nam (Theo thống kê năm 2022).

“Doanh thu game của Việt Nam năm 2018 đạt 365 triệu USD, năm 2021 đạt 665 triệu USD và dự báo khả quan trong năm 2022. Tuy nhiên, số tiền đóng thuế cho Nhà nước chỉ chiếm 50%, còn lại là các cá nhân, tổ chức đóng thuế cho nước ngoài, chủ yếu ở Singapore.

Nghịch lý này rất cần được các cơ quan có liên quan nghiên cứu, giải quyết dứt điểm sớm để không tiếp tục thất thoát thuế”, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử chia sẻ tại: "Hội nghị Kết nối Mở rộng thị trường ngành Game Việt Nam: Vươn tầm thế giới", diễn ra ngày 10/12/2022.

Đề xuất áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ game online. Ảnh minh họa
Đề xuất áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ game online. Ảnh minh họa

Một ưu điểm khác của thị trường trò chơi trực tuyến nằm ở việc không giới hạn địa lý. Các công ty tại Việt Nam có thể sản xuất rồi bán cho toàn thế giới, trở thành triệu phú USD. Đây là thế mạnh ở Việt Nam - một đất nước thị trường nhỏ, nếu chỉ làm game nội địa sẽ không đủ doanh thu, bù đắp chi phí. Hay ở SEA Games 31, Thể thao điện tử (Esports) được công nhận như bộ môn thể thao, thi đấu tranh huy chương.

Thể thao điện tử tại SEA Games 31, tổ chức tại Việt Nam, có 8 bộ môn với 10 nội dung thi đấu tương ứng với 10 bộ huy chương. Các quốc gia tham dự có thể đăng ký góp mặt tại toàn bộ nội dung thi đấu. Với thành tích 4 HCV và 3 HCB, Việt Nam đứng nhất toàn đoàn.

Tiến tới SEA Games 32 sẽ diễn ra từ ngày 4-16/5/2023 tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) Thể thao điện tử Việt Nam sẽ góp mặt tại 5 bộ môn với 7 nội dung tại SEA Games 32.

Qua những con số kể trên, có thể thấy tiềm năng và lợi thế của Việt Nam nếu thu được thuế thì loại kinh doanh game online sẽ đóng góp không nhỏ và ngân sách Nhà nước.

Hiện, thế giới có khoảng 3 tỷ người chơi game và đến năm 2030 con số này dự kiến sẽ tăng lên 4,5 tỷ người. Game là ngành công nghiệp có trị giá gần 200 tỷ USD với mức tăng trưởng hàng năm là hai con số.

Điều 31 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng cũng quy định rõ về lĩnh vực kinh doanh game online. Ngoài việc sử dụng phần mềm trò chơi do doanh nghiệp cung cấp trò chơi điện tử trên mạng (doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo pháp luật của Việt Nam) thì người chơi còn có thể chơi các trò chơi do tổ chức, cá nhân ở nước ngoài cung cấp qua biên giới vào lãnh thổ Việt Nam và thanh toán tiền thông qua các hình thức như thanh toán thông qua cổng thanh toán của Google, Facebook; thanh toán bằng thẻ cào điện thoại; thanh toán trực tiếp qua ngân hàng; thanh toán bằng thẻ tín dụng; thanh toán bằng SMS...

Chính vì vậy, Bộ Tài chính đã có những đề xuất định hướng sửa đổi, bổ sung để góp phần định hướng sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng và góp phần tăng cường quản lý hoạt động này. Theo Bộ Tài chính, cần nghiên cứu bổ sung loại hình “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng” vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất hợp lý để không bị thất thoát thuế.