Mới đây, Bộ Công Thương đã gửi văn bản phúc đáp tỉnh Ninh Thuận trước kiến nghị giải quyết các vướng mắc liên quan đến quy hoạch địa điểm xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2.

Bộ Công Thương cho hay, thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, bộ này đã lấy ý kiến của các bộ ngành liên quan và tổng hợp báo cáo gửi Thủ tướng. Trong đó, quan điểm của Bộ Công Thương là việc huỷ các quyết định quy hoạch địa điểm xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 tại thời điểm này là “chưa phù hợp” do mới chỉ có chủ trương tạm dừng thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Theo Bộ Công thương, việc hủy quy hoạch địa điểm sẽ gây lãng phí, ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao và khó khăn nếu như sau này các cấp có thẩm quyền chấp thuận việc tiếp tục thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2. Đồng thời, Bộ Công Thương cho hay “đã kiến nghị Thủ tướng duy trì hiệu lực các quyết định phê duyệt quy hoạch địa điểm xây dựng các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận”.

Về việc ổn định sản xuất, đời sống nhân dân vùng dự án, Bộ Công Thương đề nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt theo hướng không thay đổi chức năng sử dụng đất nhưng cải tạo chỉnh trang khu dân cư hiện hữu, cho phép người dân cải tạo xây mới nhà ở với các chỉ tiêu quy hoạch phù hợp các đồ án đã duyệt. Cùng với đó, cho phép cải tạo, hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật giao thông, điện, cấp thoát nước, vệ sinh đảm bảo đồng bộ, liên thông.

Trước đó, chiều 30/5, trong phiên thảo luận của Quốc hội về thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành, vấn đề quy hoạch dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận đang trở thành điểm nóng được nhiều đại biểu quan tâm

Phát biểu tại nghị trường, đại biểu Quốc hội đoàn Ninh Thuận Đàng Thị Mỹ Hương cho biết, Quốc hội khóa XIV đã có chủ trương dừng thực hiện, đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào năm 2016. Thế nhưng gần 14 năm qua, các vấn đề về quy hoạch làm ảnh hưởng tới đời sống, kinh tế của người dân vẫn chưa được giải quyết, gây bức xúc, làm ảnh hưởng tới thu hút đầu tư và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương, người dân mòn mỏi chờ đợi.

Bà Hương nhắc lại nội dung trong Nghị quyết 31 của Quốc hội về dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trong đó giao Chính phủ giải quyết 3 vấn đề. Một là giải quyết vấn đề liên quan tới dừng đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận. Hai là chú trọng phát triển nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng an toàn, đảm bảo an ninh quốc phòng quốc gia. Ba là ban hành chính sách, giải pháp đầu tư, hỗ trợ xây dựng hạ tầng, quy hoạch lại sản xuất, đời sống người dân, phát triển kinh tế xã hội tại địa phương chịu ảnh hưởng của quy hoạch điện hạt nhân.

Chính phủ đã có Nghị quyết về chính sách hỗ trợ, phát triển đời sống người dân giai đoạn 2018-2023. Nhờ đó, giai đoạn 2016-2021, kinh tế xã hội của tỉnh Ninh Thuận phát triển vượt bậc. Song theo đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương còn quá nhiều việc cần làm mà Thủ tướng dù đã giao các bộ, ngành giải quyết, đến nay vẫn chưa có kết quả.

Bộ Công Thương muốn giữ địa điểm làm nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận. Ảnh minh họa
Bộ Công Thương muốn giữ địa điểm làm nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận. Ảnh minh họa

Đề án ổn định lại đời sống người dân, phát triển khu dân cư ở các vị trí được quy hoạch để xây nhà máy điện hạt nhân trước đây vẫn chưa được Chính phủ phê duyệt, do vấn đề quy hoạch chưa được giải quyết. Từ đó người dân bị hạn chế quyền sử dụng đất, không được mua bán, không được chuyển nhượng hay thế chấp đất để vay vốn sản xuất; không được xây dựng, cải tạo nhà ở, cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi không được đầu tư hiện đang bị hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng… Người dân trải qua thời gian dài chờ đợi, không ổn định được sản xuất, đời sống gặp nhiều khó khăn, bức xúc.

Từ báo cáo giám sát của Quốc hội đề nghị Chính phủ xem xét tạm giữ quy hoạch các vị trí dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận cho tới khi cấp có thẩm quyền có ý kiến chính thức, bà Hương cho rằng việc này khiến người dân ở vùng dự án lo lắng vì kéo dài quy hoạch, nhà đầu tư chiến lược của tỉnh cũng rất lo ngại.

Đại biểu đoàn Ninh Thuận kiến nghị Trung ương sớm xem xét, cho ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, đồng thời sớm giải quyết vướng mắc để tỉnh tiếp tục thu hút vốn đầu tư, phát triển bền vững.

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị Quốc hội giải quyết dứt điểm việc này, xóa bỏ quy hoạch dự án phát triển nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận. “Quốc hội nhiệm kỳ trước đã cân nhắc rất kỹ việc dừng dự án này. Bước tiếp theo phải tập trung giải quyết quyền lợi của người dân, cán bộ, kỹ sư đã được đào tạo”.

Ông Nghĩa nói và nhắc lại còn rất nhiều chuyện phải làm nhằm tạo quy hoạch mới để Ninh Thuận trở thành vùng, trung tâm phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới.

Trước đề nghị tạm giữ quy hoạch vị trí làm nhà máy điện hạt nhân, ông Nghĩa quả quyết nêu quan điểm muốn xóa quy hoạch.

“Trong 10-20 năm tới, nếu chúng ta làm điện hạt nhân thì làm quy hoạch mới, và khi đó sẽ tính toán nếu làm thì đặt ở đâu. Còn giờ việc cấp bách là rốt ráo triệt để quyền lợi cho bà con, không nên luyến tiếc nữa”, ông Nghĩa nhấn mạnh.

Giải trình làm rõ ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhắc lại việc cấp có thẩm quyền đã có chủ trương và Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết tạm dừng điện hạt nhân Ninh Thuận. “Nghị quyết của chúng ta là tạm dừng chứ không phải hủy bỏ, nên không có cơ sở bỏ địa điểm xây dựng điện hạt nhân. Mặt khác địa điểm này đã được đối tác của chúng ta cùng các ngành liên quan nghiên cứu rất kỹ và khẳng định ninh Thuận là địa điểm phù hợp nhất để phát triển điện hạt nhân”, ông Diên nhấn mạnh.