8 trẻ tại Lào Cai bị ngộ độc do ăn quả hồng trâu được điều trị tại BV Nhi Trung ương. Ảnh: VGP/Khánh Chi
8 trẻ tại Lào Cai bị ngộ độc do ăn quả hồng trâu được điều trị tại BV Nhi Trung ương. Ảnh: VGP/Khánh Chi

Theo lời kể của các gia đình, trưa 2/10, trên đường từ trường về nhà, khoảng 16 học sinh thấy quả dại chín trên đồi nên hái ăn. Khoảng 3 giờ sau ăn, nhiều trẻ xuất hiện tình trạng nôn, lơ mơ, mệt mỏi, choáng váng, kèm đau bụng dữ dội.

Đến 20-22h cùng ngày, thấy tình trạng của trẻ ngày càng nặng, 9 gia đình đã đưa con đến BVĐK huyện Văn Bàn để cấp cứu và cả 9 trẻ đều được chẩn đoán ngộ độc quả hồng trâu. Các bác sĩ tại BV huyện Văn Bàn đã gây nôn, truyền dịch, lợi tiểu, nhuận tràng cho 9 trẻ. Tuy nhiên, 1 trẻ đã tử vong do diễn biến bệnh nhanh, nặng và cấp tính.

Đêm 3/10, 8 trẻ còn lại được chuyển đến BV Nhi Trung ương để tiếp tục theo dõi và điều trị.

TS.BS. Lê Ngọc Duy, Trưởng Khoa Cấp cứu chống độc (BV Nhi Trung ương) cho biết, các bệnh nhi tiếp tục được hỗ trợ chức năng sống, bù dịch, điều chỉnh rối loạn toan kiềm, trợ gan và làm các xét nghiệm cần thiết khác. “Hiện, tình trạng của 8 cháu đều tạm thời ổn định. Tuy nhiên, các cháu đều có tình trạng rối loạn nhịp tim, chỉ số men gan tăng, có biểu hiện hủy hoại tế bào gan. Một số cháu còn đau bụng, nên chúng tôi đang hội chẩn chuyên khoa tim mạch, gan mật, ngoại… đồng thời làm các xét nghiệm độc tố để phát hiện kịp thời các biến chứng khác của bệnh”, TS.BS. Lê Ngọc Duy cho biết.

Đặc điểm nhận dạng và độc tính của quả hồng trâu

Quả hồng trâu
Quả hồng trâu

Cây hồng trâu thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá cây to dài gần bằng 2 ngón tay người lớn, lá có màu xanh đậm. Quả tròn to bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông. Quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa ra có lớp vỏ màu hồng. Mỗi quả có từ 4-6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước, mềm bao bọc, bên trong cùi có 1 hạt to bằng hạt ngô, có màu tím và hơi dẹt. Quả chín vào thời gian khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 hằng năm.

Độc tố chính của quả hồng trâu là alkaloid, chứa chính trong nhân hạt, tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp, dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch. Một số hoạt chất khác có thể gây tổn thương các cơ quan khác như gan, thận…

Để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt là trẻ em, các cấp chính quyền địa phương, gia đình và nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của quả hồng trâu, cũng như các loại quả dại khác, tuyệt đối không ăn thử dù chỉ một lần, nhằm tránh những vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra.

Cấp cứu và điều trị ngộ độc do ăn quả hồng trâu

Theo TS.BS. Lê Ngọc Duy, việc phát hiện sớm và xử trí kịp thời là giải pháp quan trọng cứu sống bệnh nhân khi ăn quả hồng trâu. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho các trường hợp bị ngộ độc hồng trâu, mà chủ yếu là điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng.

Khi phát hiện trẻ có biểu hiện ngộ độc do ăn quả hồng trâu, cần gây nôn, rửa dạ dày càng sớm càng tốt. Cho trẻ uống than hoạt với liều 1-2 g/kg cân nặng, dùng 4-6 gói sorbitol (nếu không có thể cho uống lòng trắng trứng), tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống (trợ tim-mạch, trợ hô hấp, suy gan chống co giật, chống phù phổi cấp…), xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu cho trẻ.

Gia đình khi thấy con ăn phải quả hồng trâu cần cho con uống nhiều nước và gây nôn, sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất bằng xe cơ giới, tuyệt đối không để trẻ đi bộ.