Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản công bố ngày 2/10, kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong quý III năm nay đạt 2,76 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, các mặt hàng chủ lực đều có những bứt phá đáng kể gồm cá tra tăng 13,5%, tôm tăng 17,5%, cua ghẹ tăng 56%, nhuyễn thể có vỏ tăng 95%. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch toàn ngành đạt 7,16 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo đơn vị này, trong tháng 9, xuất khẩu cá ngừ giảm gần 6% so với cùng kỳ, khiến cho kim ngạch trong quý III chỉ cao hơn khoảng 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Bắt đầu từ tháng 8, cá ngừ chững lại và đang có chiều hướng tụt dốc trong những tháng cuối năm, vì quy định đánh bắt cá ngừ kích thước tối thiểu 0,5m khiến cho ngư dân không khai thác được, doanh nghiệp không có nguyên liệu để chế biến.

Xuất khẩu thủy sản quý III/2024 đạt 2,76 tỷ USD
Xuất khẩu thủy sản quý III/2024 đạt 2,76 tỷ USD

Cụ thể, theo quy định của Nghị định 37, kể từ ngày 19/5, cá ngừ vằn được phép khai thác phải có chiều dài tối thiểu là 500mm; nếu dưới kích cỡ này thì các doanh nghiệp sẽ không được thu mua để chế biến xuất khẩu. Quy định này nhằm bảo vệ nguồn lợi cá ngừ, tránh khai thác cá ngừ ở kích thước nhỏ. Tuy nhiên, lâu nay số lượng cá ngừ vằn kích cỡ 500mm trở lên thường chỉ chiếm từ 10 - 20% mẻ lưới.

Tính tới cuối tháng 9, xuất khẩu cá ngừ tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 715 triệu USD. 2 sản phẩm chủ lực là cá ngừ loin/phile đông lạnh và cá ngừ đóng hộp chiếm tỷ trọng lớn nhất với 48% và 16,6%, đạt lần lượt 346 triệu USD và 214 triệu USD. Kết quả này phần lớn là sự góp sức của nửa đầu năm.

Cá tra tiếp tục thể hiện là một trong những sản phẩm chủ lực khi 9 tháng đầu năm mang về kim ngạch 1,46 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhóm cá tra chế biến tuy chiếm tỷ trọng khiêm tốn nhưng tăng đột phát 42%, cá tra nguyên con đông lạnh tăng 24%, cá tra phile/cắt khúc đông lạnh tăng nhẹ 4%.

Tôm mang về kim ngạch cao nhất với gần 2,8 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm 2023. Năm 2024, tôm đông lạnh xuất khẩu vẫn bị tác động bởi xu hướng giá chưa phục hồi rõ rệt, cùng với áp lực giá bán cạnh tranh với tôm Ecuador và Ấn Độ. Tuy nhiên, tôm chế biến của Việt Nam vẫn có vị thế tốt ở các thị trường. Do vậy, tính đến cuối tháng 9, nhiều sản phẩm như tôm chân trắng chế biến, tôm chân trắng đông lạnh vẫn tăng trưởng tốt.

Đối với mặt hàng mực, bạch tuộc, phân khúc sản phẩm chế biến cũng có tín hiệu tốt hơn so với hàng đông lạnh. Theo đó, mặt hàng này tăng 22% trong quý III và tăng 13% trong 9 tháng đầu năm. Tuy nhiên, tổng kim ngạch xuất khẩu mực, bạch tuộc trong 3 quý đầu năm vẫn giảm nhẹ 2,7% so với cùng kỳ, đạt 464 triệu USD.

Sản phẩm cua ghẹ từ đầu năm tới nay luôn giữ được mức tăng trưởng cao. Riêng trong quý III, kim ngạch đã tăng 56% và 9 tháng đầu năm tăng 66%, đạt 227 triệu USD, chủ yếu nhờ xuất cua sống sang thị trường Trung Quốc tăng mạnh.

Các loài cá khác (chủ yếu là cá biển) đã có tăng trưởng nhẹ trong quý III (+1,5%) đạt trên 181 triệu USD. Lũy kế 9 tháng đầu năm đạt 1,34 tỷ USD, giảm nhẹ 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, các sản phẩm phile vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất với gần 479 triệu USD, tăng nhẹ 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Vasep đánh giá, thủy sản tiếp tục tăng trưởng trong tháng 9 và cho thấy tín hiệu tích cực cho cộng đồng ngành thủy sản, với niềm tin năm 2024, xuất khẩu sẽ đạt được kết quả tốt hơn so với năm 2023 với dự kiến kim ngạch 9,5 tỷ USD, tăng 7%. Trong đó, tôm ước đạt gần 4 tỷ USD, cá tra đạt khoảng 2 tỷ USD, cá ngừ xấp xỉ 1 tỷ USD, mực, bạch tuộc khoảng 640 triệu USD, còn lại là các mặt hàng cá biển và hải sản khác.

“Nhu cầu của các thị trường đang hồi phục, giá ở các thị trường đang và sẽ tiếp tục tăng là động lực cho doanh nghiệp thúc đẩy xuất khẩu trong những tháng cuối năm và năm 2025”, Vasep nhận định.