Theo báo cáo cập nhật kinh tế mới nhất của Ngân hàng Thế giới (WB), tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2024 được hỗ trợ nhờ sự phục hồi của xuất khẩu, do nhu cầu toàn cầu về các sản phẩm công nghệ gia tăng.

Phân tích về các động lực tăng trưởng chính của kinh tế Việt Nam, các chuyên gia WB nhận định: tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024 được thúc đẩy bởi một số yếu tố quan trọng. Đầu tiên là sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao. Kim ngạch xuất khẩu hàng điện tử tăng mạnh, đặc biệt là máy tính và linh kiện điện tử. Các mặt hàng này đóng vai trò then chốt trong sự phục hồi của ngành chế biến, chế tạo, giúp sản lượng công nghiệp tăng cao so với năm trước.

Bên cạnh xuất khẩu, tiêu dùng nội địa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tăng trưởng. Nhờ thị trường lao động được cải thiện và mức lương tăng, thu nhập khả dụng của người dân đã tăng lên, tạo động lực cho chi tiêu tiêu dùng. Dịch vụ du lịch và khách sạn cũng ghi nhận mức tăng trưởng cao, với lượng khách quốc tế đạt 17,6 triệu lượt trong năm 2024, tăng 39,5% so với năm trước.

Thị trường bất động sản tuy chưa phục hồi hoàn toàn nhưng đã có những tín hiệu tích cực. Đầu tư công cũng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng, đặc biệt là các dự án hạ tầng quy mô lớn như đường cao tốc, sân bay và hệ thống logistics.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực, các chuyên gia WB cho rằng, vẫn tồn tại một số thách thức. Lạm phát gia tăng trong nửa đầu năm 2024 đã tác động đến tâm lý tiêu dùng, làm chậm lại đà tăng trưởng của một số ngành hàng tiêu dùng không thiết yếu. Ngoài ra, mặc dù tín dụng tăng mạnh vào cuối năm nhưng áp lực tỉ giá và dòng vốn dịch chuyển ra nước ngoài vẫn là những yếu tố cần theo dõi chặt chẽ.

Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Campuchia và Lào, nhấn mạnh rằng nền kinh tế Việt Nam đã đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng, lên đến 7,1% trong năm 2024, vượt qua hầu hết các quốc gia cùng khu vực. Sự phục hồi mạnh mẽ này chủ yếu nhờ vào xuất khẩu công nghệ, đặc biệt là các sản phẩm điện tử, giúp Việt Nam tận dụng tối đa nhu cầu ngày càng tăng của thế giới. Không chỉ vậy, sự khởi sắc trong sản xuất công nghiệp và điều kiện thị trường lao động cũng góp phần thúc đẩy thu nhập và đời sống người dân.

Việt Nam đang có nền tảng vững chắc để tiếp tục phát triển kinh tế

Dù đạt được kết quả năm 2024, WB nhận định, có thể đà tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại trong năm nay. Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào cho biết: "Trong hai năm tới kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, Việt Nam có thể sử dụng dư địa tài khóa của mình để chuẩn bị tốt hơn cho những bất ổn gia tăng".

"Đầu tư công thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng đô thị, giao thông và năng lượng sẽ rất quan trọng, với điều kiện chính quyền có thể tăng quy mô đầu tư công và đảm bảo chi tiêu hiệu quả"- bà Mariam J. Sherman nói.

Báo cáo của WB dự báo nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,8% trong năm 2025, trước khi ổn định ở mức 6,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của xuất khẩu dự kiến sẽ chậm lại do nhu cầu từ các đối tác thương mại lớn như Mỹ, EU và Trung Quốc có xu hướng giảm. Điều này có thể gây áp lực lên sản xuất công nghiệp và tăng trưởng kinh tế trong nước.

WB cho rằng, nguyên nhân là những bất ổn chính đối với triển vọng tăng trưởng bao gồm tăng trưởng toàn cầu chậm hơn dự kiến và gián đoạn thương mại, đặc biệt là giữa các đối tác thương mại lớn của Việt Nam.

Ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng WB nhận định, Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng nhanh và một lần nữa sẽ là một trong những nền kinh tế có mức tăng trưởng nhanh nhất ở khu vực Đông Á năm 2025. Tuy nhiên có một số điểm Việt Nam cần lưu ý, bao gồm việc lực cầu bên ngoài đang cho thấy dấu hiệu yếu hơn so với năm ngoái.

"Chúng tôi đã xem xét đến điều này khi đánh giá triển vọng, trong 2 tháng đầu của năm 2024 thì xuất khẩu hàng hóa tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm trước đó, nhưng năm nay thì tốc độ chậm hơn, khoảng 8%... Bên cạnh đó, chỉ số PMI ngành sản xuất cũng có những cái tín hiệu cho thấy lực cầu đang suy yếu" – vị chuyên gia của WB lưu ý.

Ông Andrea Coppola cho rằng, để đạt được mục tiêu, Việt Nam cần có bối cảnh toàn cầu thuận lợi với lực cầu mạnh từ các đối tác thương mại chính như Hoa Kỳ, châu Âu. Việt Nam cũng cần có điều kiện toàn cầu bên ngoài thông thoáng, ví dụ như lãi suất toàn cầu không giảm nữa.

Trong nước, cần có chính sách tài khóa hiệu quả hơn nữa, không chỉ tăng giải ngân đầu tư công mà cần tăng chất lượng đầu tư công - còn nhiều dư địa cho điều này. Mức nợ công cũng còn dư địa tài khóa để tăng, đặc biệt là các ngành hạ tầng giao thông, hạ tầng điện và phát triển về nguồn vốn con người.

Bên cạnh đó, chuyên gia kinh tế trưởng WB tại Việt Nam cũng lưu ý, phải theo dõi sát sao, thận trọng về tình hình lạm phát trong thời gian tới.

Theo các chuyên gia WB: Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được dự báo sẽ duy trì ổn định ở mức khoảng 25 tỷ USD (giải ngân), phản ánh sức hấp dẫn liên tục của Việt Nam đối với các nhà đầu tư toàn cầu. Việc tăng cường đầu tư công và sự phục hồi nhanh chóng của thị trường bất động sản, nhờ đẩy nhanh quá trình giải phóng mặt bằng, có thể hỗ trợ nhu cầu trong nước, bù đắp phần nào các rủi ro bên ngoài.

"Chính phủ có thể thúc đẩy tăng trưởng thông qua các chính sách đầu tư công hợp lý, cải thiện hạ tầng và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển"- các chuyên gia WB nhận định.

Ngoài ra, WB nhấn mạnh: Một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế là quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch và công nghệ xanh. Việt Nam đang đặt mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không vào năm 2050, ngành công nghiệp xe điện là một trong những lĩnh vực được kỳ vọng sẽ đóng góp lớn vào mục tiêu này. Để đạt được mục tiêu khí phát thải ròng bằng không (net-zero) vào năm 2050, Việt Nam sẽ cần ưu tiên điện khí hóa phương tiện.

Để đặt nền móng cho việc sử dụng xe điện ở quy mô lớn dự kiến sẽ diễn ra sau năm 2035, Việt Nam cần chuẩn bị hệ thống điện có khả năng đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng và thiết lập mạng lưới sạc nhanh trong thập kỷ tới.

"Tóm lại, Việt Nam đang có một nền tảng vững chắc để tiếp tục phát triển kinh tế trong tương lai. Tuy nhiên, để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng, cần có sự linh hoạt trong chính sách kinh tế, đầu tư vào hạ tầng và công nghệ, đồng thời đảm bảo ổn định tài chính và thị trường lao động. Điều này sẽ giúp Việt Nam không chỉ vượt qua những thách thức ngắn hạn mà còn xây dựng một nền kinh tế bền vững và cạnh tranh trong dài hạn"- các chuyên gia của WB nhận định.

×