Top 10 Công ty uy tín ngành Tài chính năm 2024

Top 10 Công ty uy tín ngành Tài chính được xây dựng dựa trên nguyên tắc khoa học và khách quan. Các Công ty được đánh giá, xếp hạng dựa trên 3 tiêu chí chính: (1) Năng lực tài chính thể hiện trên báo cáo tài chính năm gần nhất; (2) Uy tín truyền thông được đánh giá bằng phương pháp Media Coding - mã hóa các bài viết về công ty ngành tài chính trên các kênh truyền thông có ảnh hưởng; (3) Khảo sát đối tượng nghiên cứu và các bên liên quan được thực hiện cập nhật đến tháng 8/2024.

Hệ thống tài chính là huyết mạch của nền kinh tế, đảm nhận vai trò cung cấp nguồn vốn trực tiếp hoặc gián tiếp vào thị trường, giúp thúc đẩy hoạt động sản xuất, đầu tư và tiêu dùng. Trong đó, hệ thống ngân hàng đang giữ vai trò chủ đạo với tổng tài sản vượt mức 21 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế luôn vận động, vai trò của các tổ chức tài chính phi ngân hàng, đặc biệt là nhóm công ty chứng khoán và công ty tài chính, ngày càng được chú trọng.

Các công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho doanh nghiệp thông qua các hoạt động tư vấn phát hành cổ phiếu, trái phiếu và hỗ trợ giao dịch chứng khoán. Họ không chỉ là cầu nối giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp mà còn là nhân tố thúc đẩy sự minh bạch và hiệu quả của thị trường tài chính. Cùng với đó, các công ty tài chính góp phần quan trọng vào việc mở rộng nguồn vốn tín dụng tiêu dùng, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các khoản vay tiêu dùng, mua sắm hoặc đầu tư nhỏ lẻ. Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số và sự gia tăng của tầng lớp trung lưu, nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao, dẫn đến sự phát triển bùng nổ của lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Sự kết hợp giữa hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính phi ngân hàng tạo nên một hệ thống tài chính linh hoạt, đa dạng và đáp ứng nhu cầu vốn cho mọi thành phần trong nền kinh tế. Việc nâng cao năng lực và phát triển bền vững của các công ty chứng khoán và công ty tài chính sẽ góp phần tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của thị trường tài chính nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Nguồn: Vietnam Report

Nhắc lại về 2023, điểm sáng – tối xen kẽ trên thị trường Tài chính

Các công ty chứng khoán đã cho thấy kết quả kinh doanh phục hồi mạnh trong năm 2023 sau mức đáy của thị trường được ghi nhận vào năm trước đó bởi hàng loạt các biến cố trên thị trường bất động sản và ngân hàng. Sự bình tâm trở lại của thị trường đã vực dậy các công ty chứng khoán, tuy nhiên mức phục hồi chưa kéo thị trường trở lại vùng đỉnh của năm 2021. Thị trường phục hồi là khoảng thời gian tốt để có thêm nhiều nhà đầu tư mới. Đến hết năm 2023, số lượng tài khoản chứng khoán đạt 7,2 triệu, tăng hơn gần 400 nghìn tài khoản so với năm 2022. Một lần nữa, câu chuyện lỡ hẹn vận hành hệ thống KRX được nhắc đến, hành trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn dang dở, nhiều khía cạnh về quy định pháp luật cần hoàn thiện để đủ điều kiện đưa thị trường chứng khoán nâng hạng trở thành thị trường mới nổi, tạo ra bước tiến mới nhanh hơn, bền vững hơn.

Nhóm công ty tài chính trải qua năm 2023 đầy khó khăn khi nền kinh tế tăng trưởng 5,05% chưa như kỳ vọng, lạm phát đã đẩy lãi suất lên cao và chỉ giảm thực sự vào nửa sau năm 2023 đã ảnh hưởng nặng nề tới mong muốn tiêu dùng và khả năng chi trả của người dân, kể cả đó là khả năng chi trả trong tương lai. Cụ thể, đỉnh lãi suất huy động đầu năm 2023 đạt tới 12%/năm, tạo áp lực tăng lãi suất cho vay, đặc biệt là vay tiêu dùng và tín chấp. Nhiều khoản vay tiêu dùng phải gánh mức lãi suất trên 50%/năm, một con số gây lo ngại trong bối cảnh pháp luật chưa có quy định rõ ràng về trần lãi suất cho hình thức vay này. Mức lãi suất cao bất thường trong một khoảng thời gian kéo dài không chỉ làm giảm mạnh nhu cầu tiêu dùng, mà còn gây ra áp lực trả nợ nặng nề đối với người dân. Với tình hình tài chính của nhiều hộ gia đình và cá nhân chưa phục hồi sau đại dịch và các khó khăn kinh tế, các khoản vay đã trở thành gánh nặng, kết quả dẫn tới nợ xấu gia tăng.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tổng tài sản của các công ty tài chính và cho thuê tính đến cuối tháng 1/2024 giảm hơn 6.900 tỷ đồng so với cuối năm 2023, tương đương mức sụt giảm 2,28%. Trước đó, năm 2023 đã chứng kiến sự suy giảm mạnh nhất trong nhiều năm của nhóm này với mức giảm hơn 8.000 tỷ đồng. Như vậy, tổng tài sản của các công ty tài chính đã giảm gần 15.000 tỷ đồng, tương đương 4,8% từ cuối năm 2022 đến đầu năm 2024, phản ánh rõ ràng tình hình khó khăn của ngành. Bức tranh ảm đạm của nhóm công ty tài chính năm 2023 phản ánh một thực tế khó khăn của nền kinh tế, nơi mà sự kết hợp giữa lạm phát cao và khả năng chi tiêu suy giảm đã tạo nên một vòng xoáy tiêu cực đối với lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp tài chính mà còn làm giảm đi niềm tin của người dân vào các hình thức vay tiêu dùng trong bối cảnh lãi suất cao và thu nhập không cải thiện.

Nguồn: Ngân hàng Nhà nước

Ngành Tài chính gắn liền với đà phục hồi kinh tế trong năm 2024

Kinh tế Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ với 6,42% trong nửa đầu năm 2024, vượt xa mức 3,72% cùng kỳ năm 2023, chỉ thấp hơn mức tăng 6,58% của nửa đầu năm 2022 khi xét trong giai đoạn 2020-2024. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi sự phục hồi của các ngành công nghiệp, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 8 tháng đầu năm 2024 tăng 8,6% so với cùng kỳ. Không thể thiếu sót là sự phục hồi kinh tế nhanh chóng của các đối tác thương mại lớn, kiến tạo bước nhảy 15,8% cho giá trị hàng hóa xuất khẩu trong 8 tháng năm 2024. Gần đây, Ngân hàng Thế giới đã đưa dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam cả năm 2024 đạt 6,1%, cao hơn nhiều con số thực tế Việt Nam đã đạt trong năm 2023.

Kết quả khảo sát của Vietnam Report chỉ ra 85,7% số doanh nghiệp và chuyên gia ngành Tài chính lựa chọn Triển vọng phục hồi của nền kinh tế Việt Nam là cơ hội lớn nhất cho sự tăng trưởng của thị trường Tài chính năm 2024. Ngoài ra, các yếu tố vĩ mô kể đến như Tiêu dùng cuối cùng tăng trưởng khá, Môi trường kinh doanh ổn định được lựa chọn với tỷ lệ tương ứng 82,3% và 69,5%. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tiêu dùng cuối cùng tăng 5,78% so với cùng kỳ năm 2023, đóng góp 64,26% vào tốc độ tăng chung của toàn nền kinh tế, cho thấy cơ sở để nhóm công ty tài chính có cơ hội lội ngược dòng so với những gì đã ghi nhận trong năm 2023. Bởi lẽ, tiêu dùng cuối tăng trưởng đồng nghĩa với sức cầu đã được phục hồi và nhu cầu chi tiêu, mua sắm đang dần cải thiện, kéo theo nhu cầu về vay tiêu dùng ngắn hạn – những khách hàng chính của các công ty tài chính. Bên cạnh đó, môi trường kinh doanh ổn định lại là điều kiện lý tưởng để đưa dòng vốn ngoại quay trở lại thị trường, một phần trong đó đi vào qua kênh chứng khoán, kỳ vọng sớm kết thúc những đợt bán ròng liên tục trên thị trường chứng khoán thời gian qua.

Nền kinh tế tăng trưởng ổn định đòi hỏi dòng vốn dồi dào và thông suốt, thị trường chứng khoán tiếp tục là kênh dẫn truyền vốn quan trọng trên thị trường. Theo Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm 2024, các doanh nghiệp huy động khoảng 181.345 tỷ đồng trên thị trường chứng khoán, thông qua chào bán cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp. Số lượng tài khoản của nhà đầu tư trên thị trường tính đến hết tháng 8/2024 đạt hơn 8,6 triệu tài khoản, tăng 19,4% so với cuối năm 2023. Dẫu vậy, số lượng tài khoản hiện tương đương 8,6% dân số đang thấp hơn nhiều tỷ lệ khoảng 25% của các thị trường phát triển. Ngoài ra, một người có thể sở hữu nhiều tài khoản tại các công ty chứng khoán khác nhau, do đó, kỳ vọng tăng số lượng nhà đầu tư lên 9 triệu tài khoản vào năm 2025 và 11 triệu tài khoản vào năm 2030 là hoàn toàn có thể đạt được. Sự gia tăng đều đặn của số lượng tài khoản nhà đầu tư mới tham gia thị trường là dấu hiệu tích cực cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục duy trì sức hấp dẫn.

Với thị trường chứng khoán tăng trưởng nhanh chóng gắn liền với đà phục hồi kinh tế, các công ty chứng khoán đang có kết quả kinh doanh vô cùng triển vọng trong nửa đầu năm 2024. Thống kê của Vietnam Report đối với nhóm 20 công ty chứng khoán lớn nhất tính theo tài sản ghi nhận tại kỳ báo cáo tài chính Quý II/2024, chiếm khoảng 80% tổng tài sản toàn ngành, chỉ số hiệu quả hoạt động ROA chỉ rõ xu hướng đi lên khi bước sang năm 2024. Điều này có được nhờ tổng lợi nhuận sau thuế trong 6 tháng 2024 đã ngang bằng với tổng lợi nhuận trước thuế cả năm 2022 và gần 75% số tương ứng năm 2023, trong khi tổng tài sản năm 2023 ghi nhận tăng 29,2% so với đầu năm và 6 tháng 2024 tăng 18,4% so với đầu năm. Về cơ cấu doanh thu, ghi nhận sự chuyển dịch trong những năm qua khi tỷ trọng doanh thu hoạt động lõi ngày càng giảm, thay vào đó, các công ty chứng khoán tăng cường nguồn thu từ hoạt động tự doanh. Mảng doanh thu từ hoạt động cho vay ký quỹ duy trì ổn định ở mức dưới 30%.

Cụ thể, doanh thu hoạt động lõi bao gồm doanh thu môi giới, doanh thu bảo lãnh phát hành, tư vấn, ủy thác đấu giá, lưu ký chứng khoán, trong đó đa phần là doanh thu môi giới chứng khoán. Các công ty chứng khoán đang đối mặt với cuộc chơi về giá, cụ thể là phí giao dịch, khi một số công ty trong ngành áp dụng “zero fee – miễn phí giao dịch” nhằm thu hút nhà đầu tư, giành thị phần, điều này làm cho khó có thể nâng tỷ lệ doanh thu môi giới trong tổng doanh thu. Tỷ lệ doanh thu hoạt động lõi đã giảm từ 32,9% năm 2022, xuống 26,4% năm 2023 và 26,6% trong nửa đầu năm 2024. Khi có được khách hàng, các công ty chứng khoán thu được lợi nhuận từ cho vay ký quỹ hay lợi nhuận từ cho vay margin. Lượng ký quỹ đối với các khách hàng được mỗi công ty chứng khoán xác định riêng dựa trên tài sản đảm bảo là lượng cổ phiếu thực mà khách hàng đang nắm giữ, nhờ đó mà doanh thu từ môi giới và cho vay ký quỹ được đánh giá an toàn và ổn định hơn. Trong thời kỳ lãi suất thấp, các công ty chứng khoán có thể tận dụng nguồn vốn rẻ từ hệ thống ngân hàng, sẽ là bàn đạp giúp các doanh nghiệp tăng hạn mức ký quỹ cho nhà đầu tư, từ đó cải thiện doanh thu cao hơn nữa. Doanh thu tự doanh được hiểu là nguồn thu mà công ty chứng khoán tự đầu tư và sinh lời, nguồn thu này được đánh giá có mức độ rủi ro hơn nhưng lại hấp dẫn các công ty chứng khoán nhờ tỷ suất sinh lời cao khi thị trường thuận lợi. Trong nửa đầu năm 2024, doanh thu tự doanh đang chiếm 44,2% và gần bằng với doanh thu hoạt động lõi và cho vay ký quỹ cộng lại.

Nhóm công ty tài chính mang nét đặc thù bởi không chịu nhiều quy định cho vay so với ngân hàng, nhờ vậy có thể tiếp cận nhiều khách hàng hơn, nhưng bị giới hạn bởi khả năng huy động vốn. Hiện nay quy mô của thị trường tín dụng tiêu dùng toàn cầu đã tăng trưởng mạnh, đạt khoảng 11 nghìn tỷ USD năm 2023 và tiếp tục duy trì xu hướng tăng, dự kiến đạt 15 nghìn tỷ USD trong 5 năm tới. Tại Việt Nam, tổng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng đạt khoảng 2,8 triệu tỷ đồng, tương đương 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Hiện nay, có 16 công ty tài chính đang được cấp phép hoạt động, với quy mô tài sản đang lép vế so với nhóm ngân hàng. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tổng tài sản các công ty tài chính đạt 303 nghìn tỷ đồng, so với 18.186 nghìn tỷ đồng của nhóm ngân hàng thương mại Việt Nam. Thị trường cho vay tiêu dùng còn khá mới mẻ và còn nhiều dư địa tăng trưởng, sẽ thực sự bùng nổ khi nền kinh tế quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng.

Điểm sáng cho nhóm công ty tài chính đã xuất hiện trong năm 2024. Tổng tài sản của các công ty trong ngành đã tăng trở lại từ vùng đáy vào tháng 2/2024. Mặc dù tổng tài sản chưa phục hồi hoàn toàn nhưng đó cũng là tín hiệu tích cực đối với nhóm công ty tài chính. Trong 6 tháng đầu năm, một số công ty lớn trong ngành đã công bố thông tin về mức lợi nhuận đạt được, điều này có được nhờ nền kinh tế đang phục hồi tốt, nợ xấu trên thị trường được kiểm soát phần nào giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro. Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) tính tới ngày 30/6/2024 đối với nhóm công ty tài chính là 18,95%, luôn duy trì cao hơn nhiều so với mức 9% theo quy định.