Sau 17 năm BoJ tăng lãi suất từ mức -0,1% lên khoảng 0%

Trong cuộc họp chính sách mới nhất ngày 19/3, Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) đã tăng lãi suất lần đầu tiên sau 17 năm.

Theo tuyên bố được đưa ra sau cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày, BOJ đã tăng lãi suất ngắn hạn 0,1%, từ mức -0,1% lên khoảng 0%, đánh dấu lần đầu tiên tăng lãi suất kể từ năm 2007. Đồng thời, đây cũng là dấu chấm hết của kỷ nguyên lãi suất âm mà nước này đã áp dụng từ năm 2016 và đến nay cũng là chế độ lãi suất âm cuối cùng trên thế giới.

Sau 17 năm BoJ tăng lãi suất từ mức -0,1% lên khoảng 0%

Ông Izumi Devalier, người đứng đầu bộ phận kinh tế Nhật Bản tại BofA Securities, cho biết: “Đây sẽ là lần tăng lãi suất đầu tiên sau 17 năm, vì vậy nó có rất nhiều ý nghĩa mang tính biểu tượng”.

Tuy nhiêm, bà Izumi cũng cho rằng "tác động thực tế đến nền kinh tế là rất nhỏ”, đồng thời lưu ý rằng BOJ có thể sẽ duy trì quyết tâm duy trì các điều kiện tiền tệ lỏng lẻo.

BOJ cũng tuyên bố bãi bỏ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC) triệt để đối với trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm, chính sách mà ngân hàng trung ương đã sử dụng để nhắm mục tiêu lãi suất dài hạn hơn bằng cách mua và bán trái phiếu khi cần thiết.

Bên cạnh đó, BOJ cho biết họ sẽ ngừng mua các quỹ giao dịch trao đổi và quỹ tín thác đầu tư bất động sản Nhật Bản (J-REITS), đồng thời sẽ giảm dần việc mua trái phiếu doanh nghiệp và đặt mục tiêu dừng hoạt động này trong khoảng một năm. Tuy nhiên, ngân hàng trung ương nước này sẽ tiếp tục mua trái phiếu chính phủ Nhật Bản với số lượng tương đương như trước đây.

Động thái của BOJ sau 17 năm cho thấy sự thay đổi chiến lược trong chính sách tiền tệ của nước này. Trước đó, BOJ kiên quyết duy trì việc thả lỏng tiền tệ dù lạm phát lõi - không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - vượt quá mục tiêu 2% trong hơn một năm, bởi vì các nhà hoạch định chính sách cho rằng việc tăng giá phần lớn là do nhập khẩu.

Việc kết thúc lãi suất âm sẽ là bước đầu tiên trong việc dỡ bỏ các biện pháp kích thích tiền tệ của Nhật Bản, nhằm đưa nền kinh tế nước này vào con đường tăng trưởng tự duy trì.

Trong nhiều năm, giá cả giảm đã đưa nền kinh tế này vào một chu kỳ đi xuống, trong đó các công ty phải cắt giảm chi phí để cạnh tranh, thậm chí đôi khi phải hy sinh cả lợi nhuận của mình. Vòng xoáy đi xuống này khiến họ không thể đầu tư và tăng lương, gây áp lực lên tiêu dùng và kéo giá cả.

Giờ đây, Thủ tướng Fumio Kishida hy vọng điều ngược lại sẽ diễn ra, khi đầu tư, giá cả và tiền lương đều tăng song song.

Sau 17 năm BoJ tăng lãi suất từ mức -0,1% lên khoảng 0%

Việc này được kỳ vọng sẽ tác động tích cực tới đồng Yên, kéo lại tỷ giá cho đồng tiền quốc gia này sau thời gian dài mất giá trầm trọng.

Việc chấm dứt kỷ nguyên vốn giá rẻ cuối cùng còn sót lại trên thế giới cũng có thể gây chấn động thị trường tài chính toàn cầu khi các nhà đầu tư Nhật Bản, những người tích lũy đầu tư ở nước ngoài để tìm kiếm lợi nhuận, chuyển tiền về nước họ.

Sau quyết định này, giá đồng USD đã tăng nhẹ, lên mức gần 150 yen đổi được 1 USD, sau khi giao dịch ở mức thấp hơn vào sáng 19/3 là trong khoảng 149 yen đổi được 1 USD.

Theo các chuyên gia, có một điều rất rõ ràng là các cài đặt mới đối với chính sách sẽ vẫn mang tính thích ứng.

Trong một cuộc khảo sát mới đây của hãng tin Bloomberg, có một nửa số người được hỏi dự báo tốc độ tăng lãi suất của Nhật Bản là một hoặc hai lần một năm, trong khi 51% còn lại cho rằng rất khó để biết trước.

Mari Iwashita, nhà kinh tế thị trường trưởng tại Daiwa Securities, dự đoán: “Ngay cả khi họ có thể tăng lãi suất một lần nữa, thì việc đó có thể sẽ sớm nhất là vào mùa Thu.".