Sáng 12/10, công bố của Tổng cục Thống kê cho biết tính từ tháng 7 đến 15/9 đã có khoảng 1,3 triệu lao động đã về quê tránh dịch, trong đó khoảng 324.000 người trở về từ Hà Nội, 292.000 người về từ TP HCM và 450.000 người trở về từ các tỉnh, thành khác phía Nam. Số liệu thống kê lần này chưa tính đến dòng người về quê từ đầu tháng 10, khi TP HCM và các tỉnh phía Nam nới lỏng giãn cách.

Theo thống kê 930.000 người từ 15 tuổi trở lên đã trở về địa phương, khoảng 34% đang có việc làm; 38% mất việc, không tìm được việc làm do cách ly, giãn cách và số còn lại không có nhu cầu làm việc do e ngại dịch bệnh.

Khoảng 1,3 triệu người đã rời thành phố về quê

Trong quý qua, lao động nông lâm nghiệp, thủy sản tăng 673.000 người, biến đổi trái ngược so với xu hướng trước đây. Nguyên nhân chủ yếu do người mất việc tại các tỉnh thành phía Nam quay trở về địa phương và làm việc trong ngành này. Số lao động các ngành công nghiệp và xây dựng, dịch vụ giảm mạnh chưa từng có trong nhiều năm gần đây, lần lượt hơn 952.000 người và 2,3 triệu người so với quý trước.

Do diễn biến phức tạp của Covid-19, lượng lao động từ các tỉnh phía Nam về quê đã diễn ra từ đầu tháng 7 và ồ ạt hơn vào đầu tháng 10. Thống kê sơ bộ, Nghệ An khoảng 87.000 người, Hà Tĩnh khoảng 16.000, Thừa Thiên Huế khoảng 40.000, Quảng Nam hơn 6.500 người. Các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Sơn La, Lào Cai... đều đón hàng nghìn lao động trở về từ ngày 5/10 đến nay.

Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động - ông Phạm Hoài Nam, cho biết "khá nan giải khi thu hút ngược lao động về lại trung tâm công nghiệp, thành phố lớn", bởi tâm lý lưỡng lự, e ngại của người dân. Ông lý giải, chính sách phòng chống dịch của nhiều tỉnh, thành đang rất khác nhau và người lao động không thể lường được về mức độ ổn định của các biện pháp này. Tương tự, các doanh nghiệp cũng mong chờ chính quyền các cấp có chính sách nhất quán chứ không thể liên tục nối dài Chỉ thị 16.

"Chúng tôi mạnh dạn khuyến nghị các cấp có giải pháp chống dịch đồng bộ giữa các địa phương, thống nhất từ trên xuống, sớm khôi phục sản xuất thì người lao động mới nhanh quay lại thành phố làm việc" - Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động.

Dịch Covid-19 diễn biến kéo dài cùng với việc thực hiện các Chỉ thị 15 và Chỉ thị 16 khiến hàng nghìn doanh nghiệp gặp khó khăn, hàng chục nghìn doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động, một số hoạt động cầm chừng chỉ với 30-50% số lao động do phải đảm bảo yêu cầu giãn cách.

Bên cạnh đó, nguồn cung lao động cho thị trường cũng giảm do lao động quay trở về quê vì lo sợ dịch bệnh hoặc phải cách ly dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn lao động ở nhiều doanh nghiệp.

Trong số 22.764 doanh nghiệp có 17,8% doanh nghiệp bị thiếu lao động. Tỷ lệ doanh nghiệp thiếu hụt lao động cao nhất được ghi nhận ở vùng Đông Nam Bộ, với 30,6%. Trong đó, những tỉnh thiếu hụt cao là Bình Dương (36,9%); Bình Phước (34,4%) và Thành phố Hồ Chí Minh là 31,8%.

Một số ngành báo cáo có sự thiếu hụt nhiều lao động nhất là ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học (55,6%), sản xuất da và các sản phẩm liên quan (51,7%), sản xuất trang phục (49,2%), sản xuất thiết bị điện (44,5%), ngành dệt (39,5%).