FTSE Russell chưa nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Trong báo cáo xếp hạng thị trường tháng 10/2024 vừa công bố của FTSE Russell, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách theo dõi để nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Việt Nam được thêm vào danh sách này từ tháng 9/2018.

Theo đánh giá của FTSE Russell, cơ quan quản lý Việt Nam đã có những động thái tích cực nhằm giải quyết vướng mắc còn tồn đọng để hướng đến nâng hạng thị trường.

Tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC sửa đổi một số quy định về giao dịch chứng khoán. Nội dung đáng chú ý là bãi bỏ quy định nhà đầu tư tổ chức nước ngoài bắt buộc phải nộp đủ tiền vào tài khoản trước khi thực hiện giao dịch (ký quỹ trước giao dịch, pre-funding). Thông tư mới cũng quy định lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh đối với các tổ chức niêm yết.

Tuy nhiên, theo FTSE Russell, Việt Nam vẫn cần cải thiện các tiêu chí về chu kỳ thanh toán (DvP), quá trình đăng ký tài khoản mới, và việc tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài ở các cổ phiếu đã cạn hoặc sắp cạn giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại).

FTSE Russell cho biết mô hình thanh toán "Không cần ký quỹ trước" (NPF) đã được tinh chỉnh thêm thông qua quá trình trao đổi và làm việc giữa một nhóm đại diện ngành và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (UBCKNN).

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC vào ngày 18/09/2024, đưa ra các sửa đổi đối với nhiều quy định. Thông tư này loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước đối với nhà đầu tư quốc tế, bằng cách cập nhật các quy định về giao dịch chứng khoán, thanh toán bù trừ giao dịch, hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin.

“Thông báo quan trọng tiếp theo dự kiến sẽ là việc Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDCC) công bố các quy tắc hoạt động chi tiết hơn”, FTSE Russell cho biết.

Họ tiếp tục khuyến khích các cuộc trao đổi giữa các đơn vị Việt Nam và cộng đồng đầu tư quốc tế, nhằm đảm bảo các quy tắc này đáp ứng nhu cầu của các bên liên quan quốc tế và địa phương sẽ sử dụng chúng.

“Điều quan trọng là phải duy trì tốc độ thay đổi nếu Việt Nam muốn đạt được thời hạn mục tiêu năm 2025 do Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đặt ra đầu năm nay. Các quy tắc thị trường sửa đổi cần được xác nhận và truyền đạt rộng rãi trong thời gian tới, bao gồm việc hoàn thiện các vai trò và trách nhiệm cần thiết trong mô hình thanh toán, cùng với lộ trình và các mốc quan trọng để triển khai”, FTSE Russell cho biết.

FTSE Russell ghi nhận sự hỗ trợ liên tục của Chính phủ Việt Nam đối với các cải cách thị trường và đánh giá cao mối quan hệ xây dựng với UBCKNN, các cơ quan quản lý thị trường khác và Nhóm Ngân hàng Thế giới (WB), đơn vị đang hỗ trợ chương trình cải cách thị trường rộng lớn hơn.

Trong báo cáo phát hành cuối tháng 9 vừa qua, Chứng khoán ACB (ACBS) cho biết, việc xóa bỏ yêu cầu ký quỹ 100% trước khi giao dịch đối với nhà đầu tư nước ngoài là điều kiện mấu chốt để Việt Nam được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Tuy nhiên các công ty chứng khoán cần thời gian xây dựng quy trình và triển khai sản phẩm này, trước khi FTSE khảo sát lấy ý kiến của các bên tham gia thị trường để quyết định có nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam hay không. ACBS kỳ vọng FTSE sẽ thêm Việt Nam vào danh sách thị trường mới nổi thứ cấp sớm nhất vào kỳ đánh giá tháng 3/2025.

Công ty chứng khoán cho rằng, việc nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ là cột mốc đáng kể để TTCK Việt Nam được công nhận là thị trường có khả năng tiếp cận đầu tư đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Dự kiến tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam sẽ chiếm khoảng 0,7-0,9% danh mục thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE và Việt Nam sẽ thu hút được dòng vốn 500-600 triệu USD từ các quỹ ETF mô phỏng chỉ số, chưa kể dòng vốn từ các quỹ chủ động.

Hiện tại, ACBS nhận thấy có 8 cổ phiếu Việt Nam gần như chắc chắn sẽ được thêm vào danh mục thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE, bao gồm: VCB, GAS, VHM, VIC, HPG, VNM, MSN, SSI. Ngoài ra, nhiều cổ phiếu tiềm năng khác cũng có khả năng được lọt vào danh mục nếu thỏa mãn các điều kiện về vốn hóa, tỷ lệ sở hữu nước ngoài còn lại và thanh khoản giao dịch tại thời điểm cơ cấu danh mục.