Theo đó, VNR dự kiến thành lập 2 đầu mối để quản lý, bảo trì và khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam.

Trong đó, thành lập Công ty TNHH một thành viên Quản lý, bảo trì, khai thác đường sắt tốc độ cao và Công ty TNHH một thành viên Vận tải đường sắt tốc độ cao (đều do VNR nắm giữ 100% vốn điều lệ).

Dự kiến vận hành đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam cần 13.880 người để vận hành
Dự kiến vận hành đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam cần 13.880 người để vận hành. Ảnh minh họa

Công ty TNHH một thành viên Quản lý, bảo trì, khai thác đường sắt tốc độ cao có chức năng tiếp nhận tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt được bàn giao từ Dự án xây dựng đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam. Trong khi đó, Công ty TNHH một thành viên vận tải đường sắt tốc độ cao tiếp nhận phương tiện, thiết bị và công trình công nghiệp đường sắt tốc độ cao từ dự án để kinh doanh vận tải và trả phí thuê hạ tầng đường sắt tốc độ cao; kêu gọi các doanh nghiệp khác tham gia hợp tác, kinh doanh.

Để thống nhất điều hành toàn hệ thống đường sắt quốc gia, VNR tiếp tục sử dụng mô hình Trung tâm điều hành vận tải đường sắt, nhưng tổ chức thành 2 bộ phận: điều hành đường sắt hiện có và điều hành đường sắt tốc độ cao.

Về nhân sự, theo dự tính của VNR, để quản lý, vận hành, khai thác tuyến đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam cần 8,98 người/km. Tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam dự kiến được xây dựng với chiều dài 1.545 km nên cần tổng số nhân lực là 13.880 người.

Cụ thể: Giai đoạn I (2027-2035, xây dựng 2 phân đoạn đầu tiên với tổng chiều dài khoảng 651 km) dự kiến cần 5.943 người; giai đoạn II (2035-2040, xây dựng các đoạn còn lại, tổng chiều dài khoảng 894 km) cần 7.937 người.

Để chủ động nguồn nhân lực, VNR dự kiến trong giai đoạn 2025 -2027 sẽ dùng nguồn vốn của VNR và các đơn vị trực thuộc để đào tạo 200 cán bộ chủ chốt (cán bộ chủ chốt, giáo viên, kỹ thuật, tài chính dự án, quản lý dự án…).

Về tái cơ cấu tổng thể VNR, lộ trình cơ cấu lại VNR có những bước tương ứng với 2 giai đoạn phân kỳ đầu tư của Dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.

Theo đó, giai đoạn 2025 -2030, mô hình VNR cơ bản giữ nguyên như mô hình giai đoạn 2021-2025, song sẽ tăng năng lực, quy mô nhân sự để đáp ứng yêu cầu vừa khai thác hệ thống đường sắt hiện có và tham gia dự án xây dựng đường sắt tốc độ cao, chuẩn bị nguồn nhân lực khai thác, vận hành, bảo trì đường sắt tốc độ cao.

Đến giai đoạn 2030 - 2032 (hoặc đến khi dự án hoàn thành và bàn giao đưa vào khai thác sử dụng) sẽ thành lập Công ty TNHH một thành viên Quản lý, bảo trì, khai thác đường sắt tốc độ cao và Công ty TNHH một thành viên Vận tải đường sắt tốc độ cao.

Giai đoạn 2032 - 2045 (hoặc khi dự án hoàn thành và bàn giao đưa vào khai thác sử dụng đến 2045), VNR điều hành tập trung, thống nhất toàn bộ hệ thống đường sắt thông thường và tốc độ cao thông qua Trung tâm Điều hành GTVT đường sắt.