Chống lừa đảo chuyển tiền từ 10 triệu đồng trở lên sẽ phải xác thực sinh trắc học

Chống lừa đảo chuyển tiền từ 10 triệu đồng trở lên sẽ phải xác thực sinh trắc học

Phát biểu tại hội thảo “Bảo vệ tài khoản ngân hàng trước nguy cơ lừa đảo trực tuyến gia tăng”, Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) ông Lê Anh Dũng cho biết, lừa đảo trực tuyến đã bùng phát mạnh, có tác động tiêu cực đến người tiêu dùng, doanh nghiệp bán hàng lẫn các tổ chức tài chính.

Những kẻ lừa đảo sử dụng các công cụ kỹ thuật hoặc phi kỹ thuật “social engineering” để xâm phạm thông tin cá nhân của người dùng cho nhiều mục tiêu khác nhau nhưng thường nhắm đến mục đích lừa lấy tiền của người dùng.

Kênh lừa đảo chủ yếu qua tin nhắn SMS (33%), tiếp theo là điện thoại (29%), email (22%), Internet (6%), mạng xã (6%). Nhóm tuổi có nguy cơ bị lừa đảo cao nhất là trên 65 (chiếm trên 25% số báo cáo và thiệt hại), và nhóm 55-64 tuổi.

Theo Liên minh chống lừa đảo toàn cầu (GASA), Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ lừa đảo qua mạng cao với 87.000 vụ lừa đảo được ghi nhận. Tính riêng trong năm 2021, các nạn nhân của các hình thức lừa đảo qua mạng đã chịu thiệt hại lên đến 374 triệu USD, tương đương 4.200 USD mỗi vụ lừa đảo.

Tại Việt Nam các hình thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng gồm: đối tượng lừa đảo giả danh công an, Viện kiểm sát, tòa án gọi điện đe dọa khách hàng có liên quan đến vụ án, đường dây tội phạm. Chúng yêu cầu khách hàng chuyển tiền đến các tài khoản chỉ định để phục vụ điều tra.

Bên cạnh đó, hình thức lừa đảo chiếm đoạt quyền sử dụng số điện thoại diễn ra khá phổ biến thời gian qua. Kẻ gian mạo danh nhân viên nhà mạng đề nghị hỗ trợ chuyển sim 3G thành 4G miễn phí hoặc thông báo khóa sim vì chưa chuẩn hóa thuê bao.

Thượng tá Cao Việt Hùng - phó trưởng Phòng 4 Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an cho rằng, tội phạm sử dụng công nghệ cao liên quan đến lĩnh vực ngân hàng tiếp tục gia tăng, phức tạp và có xu hướng thay đổi về phương thức cũng như thủ đoạn.

Vì thế, các ngân hàng nâng cao, tăng cường hơn công tác phối hợp giữa Bộ Công an, NHNN, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán để xây dựng quy trình phối hợp nhằm hạn chế tình trạng sử dụng tài khoản ngân hàng, ví điện tử không chính chủ, ngăn chặn sớm dòng tiền và việc vi phạm pháp luật. Đồng thời, ngân hàng cần tăng cường an ninh, bảo mật hệ thống thông tin, phòng chống mã độc, mua bán dữ liệu khách hàng.

Ông Dũng cũng thông tin, theo thống kê, 90% các khoản chuyển tiền liên ngân hàng là dưới 10 triệu, chỉ 10% là chuyển trên 10 triệu đồng. Do vậy, tới đây, sẽ có quy định hạn mức buộc phải xác thực sinh trắc học (bằng vân tay, khuôn mặt) khi chuyển tiền liên ngân hàng, có thể là mức 10 triệu đồng. Qua đó, cũng sẽ vô hiệu hóa luôn nạn mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng đã tồn tại suốt thời gian qua.

Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán cho hay trong thời gian tới NHNN sẽ sửa đổi Quyết định 630/QĐ-NHNN, cho phép tổ chức tín dụng áp dụng xác thực sinh trắc học đối với giao dịch chuyển tiền liên ngân hàng vượt hạn mức giao dịch nhất định; hoàn thiện hành lang pháp lý về thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo thống kê của Vụ Thanh toán, trong tổng số lượng giao dịch trong 6 tháng đầu năm 2023, các giá trị giao dịch từ 10 triệu đồng trở lên chỉ chiếm khoảng 10%, còn từ 20 triệu đồng trở lên chỉ trên dưới 5%. Như vậy, mức độ ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng là rất ít. Chưa kể khi thực hiện giao dịch chuyển tiền thì chỉ cần đưa khuôn mặt vào và xác thực với khuôn mặt đã được dùng để mở tài khoản; với trình ứng dụng công nghệ hiện nay của các tổ chức tín dụng thì việc này chỉ thực hiện trong khoảng thời gian 3-5 giây.

Theo đó, mức độ ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng là không lớn nhưng lãnh đạo Vụ Thanh toán cho rằng đổi lại người dân sẽ yên tâm, không có chuyện tiền của mình tự nhiên được chuyển đi mà không biết.

Thêm vào đó, với các giá trị giao dịch lớn, kẻ gian sẽ mất thời gian để chuyển tiền khỏi tài khoản của khách hàng và chỉ có thể vào mà không thể ra, do phần lớn các tài khoản nhận tiền là không chính chủ. Nhờ đó, ngân hàng vẫn có cơ hội giữ lại tài sản mà kẻ gian lừa đảo, chiếm đoạt để có cơ hội hoàn trả cho người dùng bị kẻ gian lợi dụng.

Công nghệ sinh trắc học (Biometric) là cách thức nhận diện và xác minh cá nhân thông qua các đặc điểm sinh học như dấu vân tay, mẫu mống mắt, giọng nói, hình ảnh khuôn mặt... Công nghệ sinh trắc học được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và có tính bảo mật cao nhất hiện nay.